Tarihe ışık tutacak çalışma!
Prof. Dr. Adem Ölmez, “1896’daki ilk Ermeni ayaklanması Osmanlı Bankası baskını olayları, sanıldığı gibi sadece Ermeniler’le Türkler arasında değil, Yahudiler’in de dahil olduğu bir süreçtir” dedi.
Türk Tarih Kurumu çok sayıda bilim insanının katılımıyla “Tarihte Ermeni Ayaklanmaları” başlıklı bir sempozyum düzenledi. Sempozyuma katılan isimlerden İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adem Ölmez ise ilginç bir konuyu gündeme taşıdı. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Askeri Teftiş Komisyon Raporları üzerinde 2 yıldır çalışan Prof Ölmez, “1896 İstanbul Ermeni Olayları Üzerinde Yahudiler’in Etkisi” başlıklı bir çalışmaya imza attı. Ölmez, Osmanlı’da toplumsal tabanlı ilk Ermeni ayaklanması olarak kabul edilen “1896 Osmanlı Bankası Baskını” için “Bu olayın ardından sürekli olarak Ermeni-Müslüman (Türk) çatışmasına dikkat çekildi. Oysaki Osmanlı arşiv belgelerine göre asıl çatışmanın Ermenilerle, Yahudiler arasında yaşandığını tespit ettik. Olayların İstanbul geneline yayılmasında Yahudiler’in önemli rolü var. İstanbul’da Müslümanlar ile Ermeniler arasında başlayan gerginlik ve eylemlere Yahudiler de katılıyor. Arşiv belgelerine göre çatışmalar sırasında Yahudiler, Osmanlı kolluk kuvvetleri ile aynı safta Ermenilere karşı eylemlere girişiyor. Yahudiler’in tavrı olayların büyüyüp, uzun süre devam etmesine neden oluyor.”
Huzur bozuldu
“Ağustos 1896’da banka baskınına karışan komitacılar, Osmanlı Devleti’ni Batı karşısında sıkıntıya sokmayı hedefledi. Çok geçmeden Avrupa devletleri olaya müdahil oldu. İstanbul genelinde çıkan çatışmalar, Ermeni komitacıların istedikleri hedefe ulaşmasına imkan sağlarken, İstanbul’da var olan huzur ve sükun bu olayla bozuldu. Banka baskını toplumsal tabanlı ilk Ermeni ayaklanmasının fitili de ateşledi. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda sürekli olarak Ermeni-Müslüman çatışmasına dikkat çekildi. Oysa arşiv belgelerinde Yahudiler’in çatışmalarda birinci derece aktif rol aldıklarını ortaya koyduk.”
