SGK, SSK, Bağkur, emekli, dul, yetim, işçi, işveren milyonları ilgilendiriyor! Yüksek maaş ödenir…
İşçi, emekli, işveren, dul, yetim, SGK, SSK’lı Bağkur’lu herkes merak ediyordu. Tazminat, emekli maaşı, dul ve yetim aylığı, resmi tatilde çalışma, iş görmezlik ödeneği, mesai ücreti… Sizde merak ediyorsanız uzmanasor@gazetevatan.com adresine sorularınızı yollayın İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Yazarımız Mert Nayır yanıtlasın. İşte o sorular ve yanıtları…

Ben e-ticaret sektöründe çalışanım. Kendim de evden e-ticaret yapmayı düşünüyorum. İşyerim ticari faaliyetim dolayısıyla benim iş akdimi sonlandırabilir mi?
İşyerine bağlı görevlerinizi aksatmadan yürütüyorsanız artan vakitlerinizde ticari faaliyette bulunabilirsiniz. Ben yine de söz konusu işle ilgili işverene bilgi verilmesi ve onayının alınması taraftarıyım. Ancak diğer taraftan, yapacağınız söz konusu işte işyeri bilgilerini kullanarak aynı sektörde aynı işi yapacaksanız bu 4857 S.K. 25.II bendi gereği ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıktan fesih gerektirir. Bağımsız bir iş meydana getiriyorsanız çalıştığınız işyerinden tazminatsız fesih söz konusu olamaz.

2017 ayına ait yaklaşık 4 aylık girişim var. Biriken primin iadesini almam mümkün mü?
Prim iadeleri emeklilik yaşını doldurmuş ancak yeterli prim gününe ulaşamayan kişilerin talepleri üzerine yapılmaktadır. Siz de emeklilik yaşınızı tamamlamış ancak buna rağmen sadece 4 aylık priminiz varsa kurumdan prim iadesi talebinde bulunabilirsiniz. Karşınıza çıkacak rakam oldukça düşük olacaktır uyarısını şimdiden yapmak isterim.

Sigorta başlangıcım 1992 prim gün sayım doldu ,2017 yılından beri bir firmada çalışıyorum fakat artık ayrılmak istiyorum kendi isteğim ile ayrıldığım dan dolayı tazminat hakkım var mı nasıl bir süreç izlemem gerekli?
Bağlı bulunduğunuz SGK merkezinden Kıdeme Esas Yazı alarak işyerinize sunabilir tazminatınızı talep ederek iş akdinizi sonlandırabilirsiniz.

İş göremez raporum sistemde görünmüyor. SGK’ya gidiyorum işyeriniz onay vermemiş diyor. İşyerine gidiyorum raporun görünmüyor diyor. Ben ne yapacağımı şaşırdım?
Konuyla ilgili raporunuzu düzenleyen hastane ile görüşebilirsiniz. Çoğunlukla bu gibi hatalar raporu düzenleyen sağlık kuruluşundan kaynaklanmaktadır. Hastane raporu doğru ve eksiksiz girmişse işvereninizin vizite ekranını kontrol etmesi gerekiyor. Raporunuzun elinizde bir örneği mevcutsa işvereniniz manuel olarak da sisteme girişini yapabilir.

Annem ve babam trafik kazasında vefat etti ikisi de SSK'dan emekli. Ayrı ayrı maaşları var. 19 yaşındaki kız kardeşim bekar ve şu an çalışmıyor. Annemin ve babamın maaşını alabilir mi?
Öncelikle başınız sağ olsun. Anne ve baba aynı kurumdan emekli olduğundan aylığı yüksek olanın aylığı kız kardeşinize yetim aylığı olarak bağlanacaktır. Her ikisinden de yetim aylığı almanız ne yazık ki mümkün değildir.

Merhaba, işyerimiz tatil günü çalışacak ancak ben çalışmak istemiyorum. İşe gitmezsem işyeri beni çıkarabilir mi?
Ulusal ve resmi tatil günlerinde işçiler çalışmaya zorlanamaz. Ancak iş sözleşmenizde yada sözleşme harici yazılı onayınız alındıysa çalışmak durumunda kalabilirsiniz. Onay verdiğiniz halde gitmezseniz hakkınızda devamsızlık nedeniyle tutanak tutulur, hemen iş akdiniz fesih edilmez. Bu tutanakların sayısı 3 olursa devamsızlık nedeniyle iş akdinizi tazminatsız bir şekilde fesih edebilirler.

Merhaba, ben aşı olmadım olmayı da düşünmüyorum. İşletmemiz aşı olmayan personelleri işten çıkarılacaklarını duyurdu. Böyle bir şey kanunen uygun mudur?
Son dönemin en önemli sorularından birini iletmişsiniz. Aşı olmak veya olmamak anayasal bir hak. Bu sebeple aşı olmadığınızdan dolayı iş akdinizin sonlandırılması mümkün değildir. Ancak işvereniniz sizde her hafta PCR testi talebinde bulunabilir. Mevcut uygulamalarda işverenlerin sorumluluk almak istememesi nedeniyle aşı olmayan personellerin tazminatlarını ödeyerek iş akitlerini sonlandırdığına şahit oluyoruz. Eğer aşı olmadınız diye tazminatınızı ödeyerek iş akdinizi sonlandırırlarsa işe iade davası açabilirsiniz.

Merhaba, benim bir işletmem var. Bir belediyenin ihalesine girecektim ancak SGK şirkete İPC uyguladığından borcu yoktur alamadım. SGK’yı aradığımızda ‘İPC Tebliğ edilemeden sisteme giremeyiz’ dediler. Haliyle ödeme yapamadığımızdan dolayı borcu yoktur alamadık ve ihaleye katılamadık. Bununla ilgili kurumu dava edebilir miyiz? Dava edersek elimize bir şey geçer mi?
Kurumun İPC sistemi ne yazık ki %25’lik indirim uygulamasından dolayı tebliğ gününe göre girilmektedir. Tabi burada sizin yaşamış olduğunuz gibi mağduriyetler de söz konusu olmaktadır. Söz konusu durumu çözebilmek adına yargı yoluna başvurabilirsiniz ancak bu konudaki davalar genellikle zaman aşımından düşmekte ya da takipsizlik kararı ile sonlanmaktadır. Net bir karar çıkması için sizin o ihaleyi kazanma tarihinden sonra böyle bir sistemsel hatanın ortaya çıktığını kanıtlamanız gerekir.

Sayın uzman, ben 2017 yılında iş kazası geçirdim. Bana sürekli iş göremezlik geliri bağladılar. Şimdi masabaşı bir işte çalışmak istiyorum, çalışırsam bu gelir kesilir mi?
İş kazası dolayısıyla bağlanan iş göremezlik ödenekleri çalışmaya başlamayla kesilen bir aylık değildir. Çalışma hayatına dönebilirsiniz, hatta emekli olabilirsiniz. Tarafınıza sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanmışsa o diğer gelirlerinize bakılmaksızın ödenmeye devam edecektir.
