İran’a nükleer uyarısı

Cumhurbaşkanı Gül, İran Cumhurbaşkanı Ruhani’yi Çankaya Köşkü’nde ağırladı. Gül, “İran’da nükleer sorunun diplomatik çözümünden yanayız” dedi. Ruhani ise “İki ülke ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkaralım” önerisinde bulundu.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, resmi temaslarda bulunmak üzere dün 7 bakanla birlikte özel uçakla Ankara’ya geldi. Ruhani’nin yabancı konukların Ankara’ya ayak bastıklarında ilk ziyaret ettikleri yerlerden biri olan Anıtkabir’e ziyarette bulunmaması dikkati çekti. Gül, Ankara’ya eşsiz gelen Ruhani’yi Çankaya Köşkü’nde resmi törenle karşıladı. İki cumhurbaşkanı, görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısı öncesinde iki ülke arasında bazı yeni anlaşmaların imzalanması nedeniyle tören yapıldı.

Kadın yetkili el sıkmadı

Gül ile Ruhani, uzun süren imza törenini ayakta sohbet ederek izledi. Tören sırasında İran heyetinde yer alan kadın yetkilinin el sıkmaması dikkati çekti.

18 yıl sonra ilk ziyaret

Gül, konuşmasının başında Ruhani’ye, “Dost ve komşu” olarak seslendi. Ruhani ile New York’taki BM toplantısında ilk kez yüz yüze görüştüklerini hatırlatan Gül, Ruhani’nin gelişiyle İran’dan Türkiye’ye 18 yıllık aranın ardından resmi ziyaret gerçekleştiğini, ziyaretin tarihi önemi olduğunu ifade etti. Gül, kendisinin de 2011’de İran’a devlet ziyareti yaptığını; Tahran, İsfahan ve Tebriz’e gittiğini hatırlattı. Gül, “Son yıllarda artan üst seviyedeki ziyaretlerimiz, komşu ve dost olan iki ülke arasındaki ilişkileri her bakımdan daha ileri seviyeye taşımaktadır” dedi.

‘Değerli biraderim...’

“Değerli biraderim, aziz dostum” diye hitap ettiği Ruhani ile verimli görüşmeler yaptıklarını dile getiren Gül; ocak ayında imzalanan, ‘Tercihli Ticaret Anlaşması’nın bir an önce onaylanması konusunda da mutabakatın tekrarlandığını ve bir an önce hayata geçirileceğini söyledi. Gül, şöyle devam etti:

“Bölgede köklü geçmişi olan iki ülkenin işbirliği tabii ki bölgemizdeki istikrar, güvenlik ve ekonomik işbirliğinin gelişmesine de büyük katkı sağlayacaktır. Atacağımız adımların bölgesel huzur, istikrar ve refaha büyük katkı sağlayacağına yürekten inanıyoruz.”

Nükleer istemiyoruz

Ülkemizin nükleer silahlanma hususundaki tutumu da gayet açıktır, bölgemizde hiçbir ülkenin nükleer silaha sahip olmasını istemiyoruz. Diğer yandan da hiçbir ülkenin nükleer enerjiden, barışçıl amaçlarla yararlanma hakkından mahrum bırakılmasına da müsaade etmiyoruz.”

Fransa ve Almanya gibi

Gül, açıklamalarının ardından, “Ruhani’nin ziyareti dolasıyla yapılan temasların iki ülke arasında yeni dönemin başlangıcı olup olmadığına” ilişkin soruyu da yanıtladı. “Bu sorunuza ‘evet’ demek istiyorum. Çünkü Sayın Cumhurbaşkanı çok sayıda bakan ve güçlü bir işadamı heyetiyle geldi” diyerek başlayan Gül, şunları söyledi: “Hatta şu örneği verdik, Fransa ile Almanya ne kadar birbirlerine benzeyen ülkeler olmalarına rağmen çok büyük ticaret ve karşılıklı yatırımlar söz konusuysa Türkiye ile İran arasında da aynı şekilde ticaret olabilir, her alanda olabilir. Genellikle daha önce birçok beyanımızın uygulamaya geçmesinde sıkıntılarımız olmuştu ama bu sefer verilen sözlerin meyvelerini hep beraber alacağız. Bu ziyaretin dönüm noktası olduğuna inanıyorum.”

Hedef 30 milyar dolar

Ruhani de, Gül ile ikili ve heyetler arası görüşmelerde iki ülke arasındaki ticaret hacmini geçen yıla göre iki katına çıkarma kararı aldıklarını belirterek, önceki anlaşmalar doğrultusunda çalışmaları halinde ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkartabileceklerini vurguladı. Demiryolu alanında imzaladıkları anlaşmayla iki ülkenin raylı sistemi üzerinden Fars Körfezi ve Umman Denizi’ni Karadeniz ve Akdeniz’e bağlayacaklarını anlatan konuk Cumhurbaşkanı, ilişkilerin artırılmasının sadece iki ülkenin değil, bölgenin de yararına olacağını kaydetti. Ruhani, şöyle devam etti:

Bölgenin iki önemli ülkesi

“İran ve Türkiye İslam dünyası ve bölgenin iki önemli ülkesi olarak, aşırılık ve terörizmle mücadele etmek konusunda kararlıdır ve bu anlamda her türlü çabayı göstererek rahmani İslam’ı gerçek İslam olarak tüm dünyaya tanıtacaktır.”

Nükleer enerji konusunda iki ülkenin ortak fikirlere sahip olduğunun altını çizen Ruhani, tüm ülkelerin barışçıl nükleer teknolojilere sahip olma konusunda aynı düşüncede olduğunu vurguladı. Ruhani, şöyle devam etti:

Terörle mücadele

“Belki de ilk defa böyle bir kapasiteyle üst düzey makamlarla dost ülke Türkiye’nin başkentindeyiz. İki ülke liderleri tarafından ilişkilerin ekonomik, kültürel, siyasi bölgesel alanda gelişmesine ilişkin çok ciddi bir irade mevcuttur. Terörle mücadeleyi görüştük. Suriye ve Mısır’la ilgili de görüştük. Bizim için önemli olan, iki ülkenin istikrar ve güvenliği için bölgede akan kanın durmasıdır. Biz eskiden de bu alanda çok ortak bir bakış açısına sahiptik. Dışişleri bakanlıklarımız bu alanda çalıştı.”

Ankara Palas’ta öğle yemeği

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye öğle yemeği verdi. Ankara Palas’taki çalışma yemeğine bakanlar da katıldı. Diğer yabancı konuklarına Başbakanlık Resmi Konutu’nda yemek veren Erdoğan, Ruhani’ye farklı bir mekan olan Ankara Palas’ta yemek verdi. İki ülkenin bakanlarının da katıldığı yemek öncesi Erdoğan, Ruhani’yi, yemeğin gerçekleştiği Ankara Palas önünde karşıladı. Erdoğan ve Ruhani, tokalaşarak gazetecilere poz vermelerinin ardından basına kapalı düzenlenen çalışma yemeğinde bir araya geldi. Yemek yaklaşık 1 saat 15 dakika sürdü. Erdoğan ve Ruhani, daha sonra Başbakanlık Merkez Bina’ya geçerek baş başa görüşme gerçekleştirdi. Başbakanlık’ta dün Türkiye-İran 1. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı da yapıldı.