Zam kararı! Özel sektör asgari ücret zammını beklemedi, maaşlarda artışa gidiliyor, açıklamalar art arda geldi, milyonlara ek zam...

3600 ek gösterge çalışmalarının tamamlanmasının ardından gözler asgari ücret ek zammına çevrildi. Yıllık enflasyonun yüzde 70’in üzerine çıkmasıyla milyonlarca kişi temmuz ayında ikinci bir zam yapılması beklentisine girdi. Asgari ücrete her sene zam yapılıyor. Aralık ayında Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları tamamlandı ve zamlı oranı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022 yılı tutarının brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira 40 kuruş olarak belirlendiğini açıklamıştı. Şimdi gözler gündemde yer alan temmuz zammında. Ancak konu hakkında kesin bir açıklama bulunmuyor. Vatandaşları enflasyona ezdirmeyeceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan son açıklamasında asgari ücrete ara zam konusunda gerekirse değerlendirileceğini de vurguladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 4 Haziran Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Petrol fiyatlarının arttığı dönemde dünyada neyin nereye geldiğini takip ediyorsunuz. Ücretliler başta olmak üzere her kesimden vatandaşımızın gelirlerini artırarak aradaki farkı kapatacak programları hazırlıyoruz dedi. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında parti genel merkezinde düzenlenen Merkez Yürütme Kurulu toplantısı sonrası asgari ücret zammıyla ilgili soruya şu yanıtı vermişti: AK Parti açısından emeklimiz, esnafımız, çiftçimiz genç arkadaşlarımız bunlardan gelen talepleri takip ediyor ve değerlendiriyoruz. Vatandaşımızın ezilmemesi için stratejiler üretiyoruz. Sabah da toplantımız vardı. Onların zamanlaması içeriklendirilmesi henüz Çalışma Bakanlığı tarafından hangi takvimde yapıyorlar, onlar için bir şey söylemek için erken. Onlar olgunlaştığı zaman bizdeki bilgileri paylaşırız. Vatandaşlarımız şunu bilsinler ki çeşitli sosyal kesimlerden bize iletilen talepler sistematik şekilde değerlendiriliyor. Emekli ve asgari ücrete ilişkin Kayseri'de soruları yanıtlayan AK Parti Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki ise, Doğru, enflasyonist bir ortam var. Pandemiden sonraki süreçte böyle bir yere geldik. Önemli olan burada fiyat baskılaması kadar aynı zamanda da insanların alım gücünün artmasıdır. Eğer ki alabiliyorsanız o önemli. Alamıyorsanız, gücünüz yetmiyorsa, alım gücünüz yok olmuşsa işte tehlikeli olan bu. O yüzden de enflasyon karşısında sabit gelirliyi, dar gelirliyi ezdirmemek, hakkını savunabilmek, gelirlerini daha artırıcı bir takım tedbirler almak da hükümetin işi. Bu konuda da sırayla yavaş yavaş hepsi geliyor. Dün iki müjde vardı, önümüzdeki günlerde yine gelir. Sabır şeklinde konuştu. Peki asgari ücrete ek zam gelirse zam oranı nasıl belirlenecek? Asgari ücretlinin maaşı ne kadar artacak? Asgari ücret zammı için iki formül gündeme geldi. Bilindiği üzere yılda 1 kez belirlenen asgari ücret tarafına ek zam yapılabilmesi için yasal düzenleme gerekiyor. Öte yandan olası asgari ücret Temmuz zammı için 'Enflasyon farkı' ve 'Prim' formülü gündeme geldi. Ocak 2022'de asgari ücret yüzde 50,5 artışla brüt 3.577,50'den 5.004 TL'ye yükseldi. Burada işçinin yanında işvereninde elini rahatlatan bir gelişme yaşanmış, asgari ücret üzerinden damga ve gelir vergisi kaldırılmıştı. ASGARİ ÜCRET 5.004,00SGK PRİMİ %14 700,56İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 50,04KESİNTİLER TOPLAMI 750,60NET ASGARİ ÜCRET 4.253,40 Temmuz zammı ile beraber 6 ay için benzer bir formül uygulanabilir. Buna göre asgari ücret üzerindeki SGK ve işsizlik sigortası priminin Aralık ayındaki 'Asgari Ücret Tespit Komisyonu' toplantısına kadar devlet tarafından karşılanması gündeme gelebilir. Bu durumda brüt asgari ücret net asgari ücrete dönüşerek 5.004 TL olarak uygulanabilir. Gündemde yer alan en önemli asgari ücrete ek zam hesaplarından bir tanesi de 'Enflasyon farkı' olarak öne çıktı. Net asgari ücret için 'Olağanüstü' durumlarda kullanılmak üzere tıpkı emekli zammı gibi 6 aylık enflasyon kadar zam verilmesi masada bulunuyor. Asgari ücrete bir yılda birden fazla zam gelebilmesi için yasa çıkarılması durumunda 'Enflasyon' formülü gündemdeki sıcaklığını artıracak. Peki enflasyon farkı formülü devreye girerse asgari ücret 2022 ne kadar olacak? İşte milyonların en çok merak ettiği o hesap: Mevcut durumda net asgari ücret 4.253,40 TL olarak uygulanıyor. Eğer beklenen yüzde 39,67 oranında 6 aylık enflasyon oranı gerçekleşirse; ASGARİ ÜCRET 6.989,1SGK PRİMİ %14 978,47İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 69,89KESİNTİLER TOPLAMI 1.048,36NET ASGARİ ÜCRET 5.940,72 Bu beklenti gerçekleşirse hesaplanan rakamlara göre asgari ücret Temmuz zammı ile birlikte 5.940,72 TL olacak. Ancak Temmuz zammı gerçekleşirse; Aralık ayındaki Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında artık 2022 yılının ikinci yarısındaki enflasyon oranı yani, Temmuz-Aralık ayları arasındaki enflasyon rakamları Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun masasında önemli bir belirteç olacak. Üçüncü bir seçenek olarak hükümet, ücret artışı-enflasyon artışı sarmalının tetiklenebileceği durumunu kıstas alabilir. Bu durumda asgari ücret artışı Aralık ayına kalacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Hazine ve Maliye Bakanlığı ile beraber koordineli çalışması sonrası Başkan Recep Tayyip Erdoğan son kararı verecek. Asgari ücret için ara zam olsun olmasın hangi formül uygulanırsa uygulansın, ücret artışı hiç bir şekilde enflasyon rakamlarının altında kalmayacak. Peki asgari ücrete zam yapılması durumunda asgari ücretlinin bordrosu nasıl değişecek? Ek zammın işverene maliyeti ne olacak? Hürriyet gazetesinden Ahmet Karabıyık konun detaylarını kaleme aldı. İşte Karabıyık'ın yazısı... İkinci yarıyıl için yeni belirlenecek asgari ücret yalnızca asgari ücretli çalışanları değil tüm çalışanları da etkileyecek bu arada… İşverenler için de ücret maliyetleri değişecektir. İkinci yarıyıl için asgari ücret kesinleşince tüm çalışanlar ve işverenler açısından etkilerini ayrıca ele alacağız. Ancak şimdiden, ikinci yarıyıl asgari ücretini “net 5 bin lira” varsayarak bu örnek üzerinden ücret bordrolarına etkilerini inceledik. (Aylık net 4 bin 253 liradan, 747 lira artışla, net 5 bin liralık asgari ücretin etkisi) Önce; ocak ayından itibaren yeni uygulamaya giren ‘vergi istisnasını’ hatırlayalım. Malum; yılbaşından itibaren asgari ücretlinin maaşından artık ne gelir vergisi kesiliyor ne de damga vergisi kesiliyor. Brüt asgari ücret (5.004 TL) üzerinden artık yalnızca sigorta primleri (751 TL) kesiliyor. Böylece asgari ücretli çalışana her ay net 4 bin 253 lira ödeniyor. Asgari ücretli çalışanlar için vergi istisnaları (676 TL) olmasaydı, net maaş bu vergi istisnaları kadar daha düşük olacaktı. Gelir Vergisi Kanunu’nda (Md. 23) ve Damga Vergisi Kanunu’nda (Ekli 2 sayılı tablo) yapılan değişikliklerle, asgari ücretlinin yararlandığı istisna tutarı aynı zamanda “yüksek ücretli çalışanların hesaplanan vergilerinden de düşülüyor”. olayısıyla yüksek ücretliler de, bu istisna (676 TL) kadar daha fazla net maaş elde ediyorlar. Asgari ücretliye hali hazırda aylık net 4 bin 253 lira ödeniyor. Net asgari ücret temmuzdan itibaren ‘aylık beş bin liraya’ yükseltildiğinde, işveren açısından aylık işveren maliyeti de aylık 1.032 lira daha artacak. (Aylık 5 bin 880 liradan, 6 bin 912 liraya…) Maliyet artışının; 747 lirası net ücret artışından, 285 lirası sigorta primlerinden kaynaklanacak. (SGK primini düzenli ödeyenlere sağlanan 5 puanlık indirim de dikkate alındığında…) Çalışanlar; mevcut asgari ücrete göre kalan altı ayda toplam 25 bin 520 lira net maaş alabilecekken, ‘aylık beş bin liraya’ yükseltildiği varsayıldığında ise kalan altı ayda 30 bin lira net maaş elde edecekler. Asgari ücret değişikliğinin çalışana altı aylık net getirisi toplam 4 bin 480 lira olacak. Yüksek ücretlilerin SGK prim hesaplamalarında da asgari ücret dikkate alınıyor. Mevcut asgari ücrete göre en yüksek sigorta prim matrahı 37.530 lira. Bu tutara, brüt asgari ücret tutarını (5.004 TL) 7,5’la çarparak ulaşılıyor. Asgari ücret değişince, özellikle matrahın üzerinde brüt ücreti olan çalışanlar için SGK prim tutarı da artacaktır. İşsizlik ödeneği, kıdem ve ihbar tazminat hesaplamaları, isteğe bağlı sigorta primleri, SGK idari para ceza tutarları da yeni asgari ücretle birlikte güncellenecektir. Asgari ücrete ikinci bir zam yapılıp yapılmayacağı gündemdeki yerini korurken özel sektörde asgari ücretin üzerinde maaş alan çalışanlar da zam beklentisi içine girdi. Bazı firmalar çalışanlarına zam yapacaklarını duyururken sektör temsilcilerinden de konu ile ilgili peş peşe açıklamalar geliyor. Son dönemde artan fiyat ve hayat pahalılığına karşı çalışanlarını korumak isteyen patronlar elini cebine attı. Tekstilden deriye, perakendeden makine sanayisine birçok şirket çalışanlarına ara zam yapmak için çalışma başlattı. Bazı şirketler zamların bir bölümünü mayıs ayında yaparken bazıları da temmuzdan itibaren çalışanlarına zamlı maaş yatırmayı planlıyor. Sabah gazetesinde yer alan habere göre, şirketler bütçelerine göre yüzde 10 ila 30 arasında zam yapmaya hazırlanıyor. Henüz zam yapamayan şirketler ise, Çalışanlarımıza zam yapmak istiyoruz ancak bütçemiz uygun değil. Devletten bir teşvik talep ediyoruz. Çalışanına zam yapmak kaydıyla vergi indirimi yapılsın. Burada da sıkı bir denetim olsun. Böyle bir adım şirketleri zam konusunda teşvik eder diyor. İHKİB Başkanı Mustafa Gültepe: Sektörde yaklaşık 1 milyon kişi çalışıyor. Artan hayat pahalılığına karşı şirketlerimiz harekete geçti. Şu an zam oranlarını belirlemek için çalışıyorlar. Bütçesi uygun olan şirketler çalışanlarına ortalama yüzde 15 ila 25 arasında ara zam yapmayı planlıyor. Bazı şirketlerde bu oran daha da yüksek olabilir. Bu zam oranlarını temmuz maaşlarına yansıtmayı planlıyorlar. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya: Sektörümüzde özellikle mağazalarda çalışan satış elemanları, primle birlikte ortalama 7 bin TL alıyor. Bu maaş pozisyona göre artıyor. Son dönemde artan fiyatlara karşı personelimizi korumak için çalışma başlattık. Biz kendi şirketimiz olan TYH Tekstil'de yüzde 20 ve üzeri zam planlıyoruz. Arkadaşlarımız çalışıyor. Benzer hareketlilik sektör genelinde de var. Sektörde de oranlar yüzde 20'nin üzerinde. Maaşlara temmuzda yansıyacak. Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir: Her şirket kendi bütçesine göre bir çalışma yapıyor. Bütçesi uygun olmayan, zam yapamayan firmalar da var. Ancak bazı firmalar da nisanda bir ara zam yapmıştı. Şimdi temmuz için çalışıyor. Zam oranları yüzde 20-25 arasında değişiyor. Temmuzda maaşlara yansıtmayı planlıyorlar. BMD Başkanı Sinan Öncel: Bütçesi uygun olan şirketler ara zam yapıyor. Oran yüzde 15-20 arasında değişiyor. Böyle bir zam için bütçesi uygun olmayan şirketlerimiz de var. Bu şirketler için bir teşvik paketi olabilir. Çalışanlarına zam yapan firmalara belli oranda vergi indirimi gelebilir. 'Zam yapmayan bundan faydalanamayacak' denildiğinde ve sıkı denetim yapıldığında ciddi bir teşvik olur. Ara zam yapan şirketler arasında Kale Grubu da yer alıyor. Şirket zammın bir bölümünü mayısta yansıttı, kalan kısmı temmuzda yansıtmayı planlıyor. Bazı şirketler de yaptıkları zammı çalışanlarına mail yoluyla duyuruyor. TAYAŞ Gıda çalışanlarına gönderdiği mailde, Çalışanlarımızın üzerinde ekonomik yükü hafifletmek amacıyla mayıs maaşından geçerli olmak üzere 5.004 TL olan brüt asgari ücreti 6.114 TL'ye çıkardık. Sosyal haklarda da belirli oranda iyileştirme yapıldı dedi. AYSAD Başkanı Sait Salıcı: Sektörümüzde asgari ücretli çalışan oranı çok düşük. Sektör genelinde maaşlar minimum asgari ücretin yüzde 30 üzerinde. Firmalarımız çalışanlarını korumak için temmuz itibarıyla yüzde 20-30 arasında ara zam yapmayı planlıyor. Sektörde 500 bin kişi çalışıyor. Üretim ve ihracat odaklı çalışan sektörümüz çalışanını fiyat artışları karşısında mağdur etmemeyi hedefliyor. Öte yandan bankalar çalışanlarına zam konusunda harekete geçti. Bazı banakar ara zammı maaşlara yansıtırken bazıları da temmuzda ek zam yapılacağını çalışanları ile paylaştı. Enflasyon oranlarının yüksek olması maaşlara ikinci kez zam yapılmsını kaçınılmaz hale getirdi. İlk zam haberi Garanti BBVA'dan geldi. Garanti Bankası çalışanlarına yüzde 25 zam yaptı. Garanti BBVA'nın zam kararının ardından Akbank da tüm çalışanlara zam yapılacağını duyurdu.Bankadan yapılan açıklamada 2023'te yapılacak zammın öne çekildiği açıklandı. Akbank çalışanlarına yüzde 25 zam yapacak. Yeni maaşlar temmuz ayına yansıyacak. Tüm personel zamdan yararlanacak. Genel Müdür Hakan Binbaşgil, tüm personele hitaben attığı elektronik postada şunları söyledi:“Bildiğiniz gibi, bankamızda ücret artışları yılda bir kez ocak ayında gerçekleşiyor. Bu sene yüzde 36.08 oranındaki yıllık tüketici enflasyonunu baz alarak ve hiç bir arkadaşımızın ücret artış ortalamasının altında kalmayacak şekilde ücretlerimizi yılbaşında düzenlemiştik. Ancak ülkemizde yüksek seyreden enflasyon nedeniyle, 2022 yılına özgü olarak ücretlendirme uygulamamızda bir değişiklik yapma gereği gördük. Rutin uygulamada ocak 2023’te ücret düzenlemesinin bir kısmını öne çekerek temmuz ayında bankamız genelinde yüzde 25 oranında artış yapacağız.” Son zam haberi ise Denizbank'tan geldi. Denizbank CEO’su Hakan Ateş, Paramedya’ya yaptığı açıklamada söz konusu zam oranının bütçe çalışmalarından hemen sonra belirleneceğini bildirdi. Hakan Ateş, bankacılık sektöründe personel zammını ilk kez kendilerinin öne aldığını da dikkat çekerek, “Yüksek enflasyon karşısında çalışanlarımızı mağdur etmeyeceğiz. İkinci bir zam için çalışmalarımız başladı. Sahadaki çalışma arkadaşlarımız bizim için çok önemli. Onların yüksek enflasyon nedeniyle mağdur olmamaları için gerekeni yapacağız” dedi. Denizbank şubat ayında tüm personellerine yüzde 40 ile 50 arasında zam yapmıştı.