EYT'de yeni dönem! Emekli olacaklar için flaş borçlanma detayı

Milyonlarca vatandaşın beklediği düzenleme için süreç hızlı ilerleyecek. Düzenlemenin Aralık ayının son haftası komisyon ve genel kurul ayağının tamamlanması bekleniyor. Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme yeni yıl itibariyle yürürlüğe girecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 1,5 milyon kişinin EYT'ye hak kazandığını, 1999 yılı ve prim gün sayısının değişmeyeceğini açıklamıştı. Peki askerlik borçlanmasıyla emekli olunur mu? Prof. Dr. Cem Kılıç yazdı: SSK’lılar için askerlik borçlanması, ilk kez sigortalı olunan tarihi geri çeker. Sizin durumunuzda da önce askerlik sonra sigorta girişi olduğu için sigorta girişiniz geri gidecektir. Eğer askerliğinizi 9 ay ve üzerinde yapmışsanız borçlandığınız gün sayısı kadar sigorta girişiniz geri gider ve 8.9.1999 öncesine gelir. Böylelikle de EYT için yapılacak düzenlemenin kapsamına girebilirsiniz. Eşinizin sigorta girişi 8.9.1999 öncesinde olduğu için EYT ile ilgili yapılacak düzenlemenin kapsamında olacaktır. Şu an için prim ödeme gün sayısının ne olacağını bilmiyoruz. Belli olduğunda doğum borçlanması ile prim gün eksiğini tamamlayabilir. Kısmi emeklilik, emeklilik için prim ödeme gün sayısı şartını tamamlayamayan ve yaşı ilerlemiş kişiler için normal emeklilikten daha az prim ödeme gün sayısı ve daha yüksek yaş ile getirilen bir emeklilik imkânı. EYT ile ilgili yapılacak düzenlemenin kısmi emeklilik şartlarında bir değişiklik yapmasını beklemiyoruz. Emeklilik için gerekli şartları sağlayamayan kişiler, gerekli yaş şartlarını sağlamışlarsa SGK’dan toptan ödeme adı altında ödedikleri primleri iade alabilirler. Ancak kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortasına ödenen primler iade edilmez. Şu an için böyle bir düzenleme gündemde değil. Yalnızca 8.9.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olanlar için düzenleme yapılması bekleniyor. Şu an için yalnızca 8.9.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olanlar için bir düzenleme yapılması bekleniyor. Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olanlar için emeklilik koşullarında bir değişiklik beklenmiyor. İşletme sınırlaması olmayacaktır. Ancak kredinin amacı çerçevesinde kullanılması için işyerinde EYT dolayısıyla istifa edip ayrılan bulunması şartı aranacaktır. İşe başladığında 18 yaşından küçük olanların sigorta girişi kabul ediliyor ancak sigortalılık süreleri 18 yaşını doldurdukları tarihten başlatılıyor. Bu durumdaki kişiler düzenlemenin kapsamında olurlar, sigortalılık süresi şartı ise 18 yaşın dolduğu tarihten başlatılarak hesaplanır. Bu durumda hizmet tespit davası açmanız gerekir. Ancak hizmet tespit davalarında 5 yıllık hak düşürücü süre söz konusu. Elinizde somut deliller varsa dava açabilirsiniz ancak hak düşürücü süre nedeniyle davayı kaybetme olasılığınız var. EYT ile ilgili koşullar netleştiğinde emeklilik tarihiniz belli olur. Devlet memuru olarak 25 yıl hizmet süresine tabisiniz. SSK’lı olarak ise EYT’nin koşullarından faydalanabilirsiniz ancak bunun için 3.5 yıl SSK’lı çalışmanız gerekir. Düzenleme netleşmeden emeklilik tarihi hakkında bir değerlendirme yapılması doğru olmaz. Emekli aylığı için 1999 öncesi en avantajlı, 1999 - 2008 arası daha az, 2008 sonrası en az avantajlı dönem. Sizin primleriniz 2007 sonrası yüksekten yatırılmış. Bu primlerin aylığınıza etkisi olumlu olacaktır. Son 12 ayın yüksekten yatmaması aylığınıza olumsuz etki eder ancak bunun etkisi düşüktür. Eğer daha yüksek bir ücretten iş bulamazsanız mecburen bu şekilde primlerinizi tamamlamanız gerekecektir. EYT düzenlemesi ile ilgili son dakika gelişmeleri yakından takip ediliyor. Yıl sonunun gelmesi ile birlikte emeklilikte yaşa takılanlar için kritik süreç yaklaşıyor. EYT'de son durum nedir? 2023 yılında EYT düzenlemesi çözüme kavuşacak mı? Milyonlarca kişi emekli olmak için EYT düzenlemesini bekliyor. Aralık ayının gelmesiyle birlikte beklentiler de arttı. EYT'nin Meclis'e sunulması ve çözümüne yönelik çalışmalar için Aralık ayı işaret edilmişti. İşte EYT'de son gelişmeler... TİSK Genel Başkanı Özgür Burak Akkol EYT ile ilgili yaptığı açıklamada 'Biz TİSK olarak beklentilerimizi çözüm önerileriyle sunmayı seven bir teşkilatız. EYT kapsamında benzer bir yaklaşımımız var. Kapsamlı bir çalışmayı bugün sayın Bakanımıza sunduk. 3 maddede size özet anlatmak istiyorum.' dedi. Bir tanesi emekli olup çalışmaya devam edecek arkadaşlarımızın SGK primleri ve işveren maliyeti artıyor. TİSK bir anket yaptı. Yüzde 80’in üzerinde EYT kapsamındaki çalışma arkadaşımız iş hayatına devam etmek istiyor. İşverenlere sorduğumuzda işverenlerimiz devam ettirmek istiyor. Burada bir uyum görüyoruz. Bu uyumun da kaybolmamasını istiyoruz. SGK’da bir maliyet artışı söz konusu bu istihdamın devamı ve işverenler için risk. Sayın Bakanımız müjdeli haberi geçtiğimiz haftalarda vermişti. Bugün yine teyidini alarak paylaşıyorum. Emeklilerle emekli olmayan çalışanlar arasında SGK prim farkı giderilecek. Bu konu sadece işverenler için değil emekli olup çalışma hayatına devam edecekler için kıymetlidir. İkinci konumuz emekli olacak çalışanların aynı anda emekli olması durumunda işverenler için finansman problemi doğmasıdır. Aynı gün kıdem tazminatının alınması durumunda işverenin mağdur olması durumu var. Bakanımız müjdeyi verdi. Hazine ve Maliye Bakanımızın destekçi olduğunu ifade ettik. KGF’den uygun kredi ile işverenin yalnız bırakılmayacağı müjdesini aldık. Uygun kredi faiziyle işverenlere destek olunacak. Kıdem tazminatları da çalışanlara gidecek. Üçüncü konu bazı şirketlerde yüzlerce kişinin emekli olması durumunda üretimi etkileyecek durumlar olabiliyor. Biz çalışma arkadaşlarımızı mağdur etmeden bir planlama dahilinde emeklilikleri organize ediyor olmamız gerekiyor. Bu üç başlık dışında ilave önerilerimiz oldu bunları sayın Bakanımıza aktardık. Şu anda süreç olumlu gidiyor. Bizlerde konunun resmileşmesini bekliyoruz. Öte yandan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sorununun çözümüyle emekliliklerde hızlanma beklenirken, işletmelerde oluşacak kıdem tazminatı yükü için Kredi Garanti Fonu (KGF) devreye alınacak. Tarihi 30 yıldan fazlasına dayanan KGF, son yıllarda artan kredi kefalet hacmi ile KOBİ’lerin krediye erişimi için devreye girdi. Hazine destekli kredi kefalet sistemindeki toplam kredi tutarı 698.8 milyar liraya ulaşırken, ağırlığı KOBİ’ler oluşturdu. Kredi Garanti Fonu, Kovid–19 pandemisinden ve afetlerden etkilenen küçük işletmeler için de devreye girdi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, EYT sorunun çözümü ile oluşacak kıdem tazminatı birikimi için Kredi Garanti Fonu’nu (KGF) işaret etti. Nebati, “EYT ile ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız tarafından çalışmalar yapılmaktadır. İşverenlerimizin karşılaşacağı kıdem tazminatı yükünü, uygun finansman koşullarıyla Hazine destekli KGF kefaleti ile karşılayabilecekleri bir kredi paketi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığımızca hazırlıklar başlatılmıştır” dedi. Kuruluşu 1991’e dayanan, ilk kredi kefaletini 1994’te veren KGF, çok büyük bir hacme ulaştı. 2022 Kasım sonu itibarıyla, Hazine destekli kredi kefalet sistemindeki toplam kredi tutarı 698.8 milyar liraya ulaşırken, bunun 657.1 milyarını ticari, 41.6 milyarını bireysel krediler oluşturdu. Süreç içinde kefil olunan kredi tutarı 590.4 milyar lira, ticari kredilerde kefalet miktarı da 556.9 milyar lira oldu. Fon kapsamında kredi tutarı, kullandırılan kefalet tutarı ve kefalet risk bakiyesi 2009-2016 sürecinde yükselişe geçti. KGF, KGF kefaleti, banka teminat mektubu yerine teminat olarak kabul edilmeye ve bunun üzerinden KOBİ’lere destek sağlanmaya başlandı. Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası aracılığıyla sağlanan KGF kefaletli kredi desteğinde de 1.4 milyar liralık kefalet hacmine ulaşıldı. KGF, özellikle Kovid-19 pandemisinden etkilenen esnaf ve küçük işletmecilere verilen nefes kredisi programında da önemli rol oynadı. 31 Mayıs itibarıyla 5 milyar TL’lik kefalet kaynağı ile Nefes Kredisi yürürlüğe konuldu. Geçen yıl ayrıca, 2 milyar TL’lik kefalet kaynağı ile Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Kredi Destek Paketi, 10 milyar TL’lik kefalet ile İlave İstihdam Destek Paketi, 10 milyar TL’lik kefalet kaynağı ile İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi devreye alındı. 2021’de doğal afetlerden etkilenen işletmelerin uygun koşullarda kredi kullanabilmeleri için faizin tamamı veya bir kısmının KOSGEB tarafından karşılandığı 5 ayrı protokol imzalandı. EYT ile ilgili Türkiye genelindeki kıdem tazminatı yükünün 500 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. Kıdem tazminatı dışında içeride biriken fazla mesai gibi kalemlerin doğuracağı finansman ihtiyacının kredi garanti paketine dahil olup olmayacağının, önümüzdeki süreçte netleşmesi bekleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, aralık ayında Meclis’e intikal edecek olan EYT çalışmaları hakkında açıklamalarda bulundu. Bilgin, “İki şartı (prim ve yıl) doldurup yaşı bekleyenler var. ‘Hiç yaş şartı olmasaydı bugün kaç kişi emekli olabilir’ diye baktık. Bunların sayısı aydan aya değişiyor. Haziran rakamları 1,5 milyonun biraz üzerindeydi. Yarın bu sayı 1,6 milyon, 1,7 milyon veya aralık sonu itibarıyla da tahmin ediyorum Meclis’ten kanun çıkarken bakılacak 2 milyon civarında olabilir” dedi. Bilgin, yapılacak düzenleme ile 696 sayılı KHK ile kadroya geçirilen işçilerin zorunlu emeklilik şartının ortadan kaldırılacağını belirtti. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “EYT’den kimler yararlanacakla ilgili 8 Eylül 1999’dan önce işe giren SSK, Bağkur, Emekli Sandığı’na tabi olan herkes yararlanacak. SSK’lılarda 25 yıl erkeklerde, bayanlarda 20 yıl. 5 bin prim günü. Kadınlar ve erkeklerde Emekli Sandığı ve Bağkur’lularda 25 yıl ve 20 yıl, 9 bin ve 7 bin 200 prim günü olan herkes yararlanacak. EYT olduğu için burada yaş fonksiyonunu ortadan kaldırıldığı düşünülüyor. Yaş şartının aranacağını zannetmiyorum. 18 yaşında işe başlamadan dolayı 25 yıl eklendiğinde 43 yıl erkeklerde, kadınlarda 38 yaş zaten sistemde otomatik olarak görülecek.