EYT, emeklilik başvurusu ve kıdem tazminatı ile ilgili milyonlarca çalışanı ilgilendiren kritik açıklama
Aynı işyerinde bir yıl ve daha uzun süre çalışanlar, işten çıkartıldıklarında kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. Özellikle uzun yıllar iş hayatında olanlar ne zaman emekli olacağını merak ediyor ve erken emekli olmanın yollarını arıyor. İş değiştirmek isteyenler ise ne kadar kıdem tazminatı alacağını araştırıyor. İşte çalışanların en çok merak ettiği konuların detayları...
Emeklilik başvurusu yapacaklar, kıdem tazminatı almayı bekleyenler, askerlik ve doğum borçlanması yaparak emekli olmak isteyenler, staj yapanlar bu soruların yanıtını merek ediyor. Hürriyet'ten Noyan Doğan çalışma hayatına dair en çok merak edilen soruları yanıtladı. İşte o soru ve cevaplar...
Soru: EYT’li olarak emeklilik zamanım geldi. Bir SSK’lı olarak 2024 yılının Ocak ayında mı işten çıkış yapıp emeklilik başvurusu yapmalıyım?
Ocak ayının sonunda işten çıkış yapmanız emekliliğiniz açısından bir şey değiştirmeyecektir. Emeklilik dilekçesini şimdi verirseniz, gelecek aydan itibaren emeklilik işleminiz başlayacak. Maaş hesaplanırken de 2023’teki enflasyon oranı hesaba katılacak. Ocak ayındaki emekli zamlarından da yararlanacaksınız.
1 Aralık 2011 günü çalıştığım işyerinden emekli oldum. Tüm alacaklarımı aldım ve aynı gün girişim yapılarak tekrar çalışmaya başladım ve halen de çalışmaktayım. 12 yıl oldu, ayrılmak istiyorum, işyerim çıkartmıyor. Ne yapabilirim?
1-EMEKLİLİK
Emekli olduğunuzda kıdem tazminatı dahil tüm haklarınızı alarak emekli olmuşsunuz. Bir anlamda kıdeminizi sıfırlamışsınız ve işyeriniz ile yeni bir iş sözleşmesi yapıp, sıfırdan başlamışsınız. Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek, çalışmaya devam edenler, kendi isteğiyle işten ayrılmak isterse kıdem tazminatını talep edemez. Bu durumda 12 yıllık çalışmanız karşılığında kıdem tazminatı alabilmeniz için işverenin sizi işten çıkarması gerekiyor
Son kıdem tazminatı ile ilgili yazınızı okudum. Çalıştığım döneme göre ve son brüt ücrete göre tazminat almayacak mıyım? Asgari ücretle çalışıyorum, tekstil işçisiyim
"BU DA ZAMLI MAAŞLAR ALINACAK"
Çalışılan her tam yıl için 30 günlük giydirilmiş (ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı gibi tüm ödemeler) brüt ücret üzerinden kıdem tazminatınızı alacaksınız. Asgari ücretli çalıştığınız için kıdem tazminatı tavanına takılmıyorsunuz. Bu yılın temmuz ayına kadar alacağınız kıdem tazminatı tutarı 20 bin lira üzerinden hesaplanacak.
Eşim Bağ-Kurlu. Şu anda 4871 günü var. Rahatsızlandığı için malulen emeklilik için başvuruda bulunduk. Sağlık kurulundan rapor oranının çıkmasını bekliyoruz. Eşim emekli olursa malulen emekli mi oluyor yoksa engelli emekli mi oluyor? Her ikisi arasında maaş farkı var mı?
"YÜZDE 30’LAR DÜZEYİNDE BİR ZAM YAPILABİLİR"
lk işe başlanan tarihten önce engelli olanlar malulen emekli olamıyor engelli şartlarında erken emekli olabiliyor. İşe başladıktan sonra herhangi bir nedenden sakat kalan, sağlık sorunu olan ve bunu da kurul raporu ile tasdik ettirenler malulen emekliliğe hak kazanabiliyor.
Bağ-Kur’lu çalışanlar da çalışma gücünü ya da iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte çalışma gücünü kaybetmeleri halinde malulen emekliliğe hak kazanıyor. Bağ-Kurlu olup, çalışma gücündeki kayıp yüzde 40-49 arası olanlar 18 yıl çalışıp, 4680 gün prim ödediklerinde emekliliğe hak kazanmış olacaklar. Malulen emeklilikte alacağınız maaş, normal emekli olacağınızda alacağınız maaştan çok daha düşük olur.
Okulu bitirip askerlik yaptıktan sonra bir kamu kurumunda çalışmaya başladım. Ondan sonra çalışırken 540 gün askerlik borçlanmasını ödedim. Şimdi emekli olacağım. Bu ödediğim askerlik borçlanması kıdem tazminatına etki eder mi?
Askerlik borçlanmasının alacağınız kıdem tazminatı ile bir ilgisi yok. Askerlik borçlanması emeklilik süresini ve emeklilik yaşını öne çeker. Askerlik borçlanmanız alacağınız kıdem tazminatını etkilemez.
1992 yılında staj yaptım. 40 yaşındayım. 2001 yılından beri çalışıyorum. Stajın emeklilik süresinden sayılması için düzenleme yapılacağını duydum. Yasa ne zaman çıkar? Staj süresini emeklilikten saydırabilecek miyim? Stajın prim gün sayısına etkisi olur mu?
Staj sigorta başlangıcı sayılmıyor, çünkü staj döneminde emeklilik için prim yatmıyor. Ancak staj süresinde yatan primler prim gün sayısını etkiliyor. Dolayısıyla ilk işe girdiğiniz tarih olan 2001’den itibaren emeklilik hesabınızı yapacaksınız. Ancak stajda yatan primleriniz, prim gün sayınızı yukarı çeker. Staj süresinin emeklilikte sayılması yönünde şimdilik bir çalışma gündemde yok.