4 bin yıllık heykelleri kurtarmak için DSİ'nin sulama projesi iptal edildi
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi'nin tarihi dokusuna zarar verdiği gerekçesiyle Gaziantep İdare Mahkemesince verilen sulama kanalı inşaatının durdurulması kararına karşı yapılan istinaf başvurusu kesin olarak reddedildi. Mahkemenin verdiği kararla, görevini başarı ile tamamlayan Yesemek Komisyonu kendisini feshetti.
Gaziantep'in İslahiye ilçesindeki UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Yesemek Açık Hava Müzesi ve Heykel Atölyesi'nin tarihi dokusuna zarar verdiği gerekçesiyle sulama kanalı inşaatı ile ilgili Gaziantep İdare Mahkemesi inşaatı durdurma kararı verdi. Bu karara karşı Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi'ne istinaf başvurusunda bulundu. Karara karşı Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan istinaf başvurusu 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45/6 maddesi gereğince temyiz yolu kapalı olmak üzere kesin olarak reddedildi.
Konu ile ilgili Yesemek Komisyonu'ndan yapılan açıklamada, "Başlattığımız hukuk mücadelesi geçtiğimiz günlerde Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi’nin 2024/683 kararı ile istinaf başvurusunu da temyiz yolu kapalı olmak üzere reddetmesi ile sona ermiştir. Uzun süren ve zorlu bir mücadele sonucunda adalet yerini bulmuş, sadece şehrimizin değil ülkemizin ve tüm dünyanın çok önemli bir tarihi ve kültürel değeri kurtarılmıştır” ifadelerine yer verildi.
MİSYONUNU TAMAMLAYAN KOMİSYON KENDİSİNİ FESHETTİ
Mahkemenin verdiği kararla görevini başarı ile tamamlayan Yesemek Komisyonu kendisini feshettiğini de duyurarak, "Bu konuda yaşananlardan dersler çıkarılması ve bundan sonra yapılacakların doğru planlanması gerekmektedir. Gaziantep bu konuda geçmişte de güzel örnekler vermiştir. Zeugma Mozaiklerinin Gaziantep’ten götürülmesi konusunda tüm şehir ve sivil toplum örgütleri tek yürek olmuş, davalar açılmış ve benzer şekilde kazanılmıştı. Sonuç olarak bugün Gaziantep dünyanın tanıdığı ve bildiği bir mozaik müzesine sahip oldu ve bunun yanında Zeugma Ören yerinde halen çok başarılı kazılar sürdürülmektedir
Yesemek’in UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesine alınması Gaziantep ve İslahiye’nin geleceği için çok çok önemlidir. Hemen yanımızdaki Göbeklitepe örneğine bakacak olursak, UNESCO kalıcı listesine girdiği 2020 yılından bu yana, tüm olumsuz pandemi ve deprem sürecine rağmen 3 Milyona yakın ziyaretçi gezmiştir. Böylece listeye girmenin ne kadar önemli olduğunu görülmüştür. İlgili Bakanlıklarımız, Valiliğimiz, Belediyelerimiz, Kent Konseyimiz ve Mimarlar Odası ile Üniversitelerimiz başta olmak üzere Sivil Toplum kuruluşlarımızın ve hepsinden önemlisi yerelde yani Yesemek Köyü'nde ve İslahiye’de yaşayanların katılımı ile çalışmalar yapılmalı ve ortak akıl ile bu önemli tarihi miras ve bölgenin geleceği planlanmalıdır. DSİ’nin şu ana kadar orada yaptığı yatırımlarda çalıştaylar düzenlenerek sosyal kullanım alanlarına dönüştürülmelidir. Her ülke her yıl sadece bir yeri UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesine önerebiliyor. Yesemek ile ilgili ICOMOS raporunda yer alan olumsuzluklar hem idare mahkemelerimizin verdiği kararla hem de Gaziantep’teki STK’ların bu konuyu sahiplenmesi ile ortadan kalkmıştır.
Şimdi yapılması gereken, Üniversitelerimizin Mimarlık ve Arkeoloji Bölümleri, ilgili tüm resmi kurumlar ve STK’ların birlikte yapacakları çalıştay ile verilen zararların nasıl telafi edileceğinin tespit edilmesidir. Bu konuda hemen harekete geçilmelidir ki Yesemek UNESCO Dünya Mirası Kalıcı listesine girebilsin. Sonuç olarak adaletin yanlışlara dur diyebilmesi çok önemli ve moral vericidir, geleceğimiz için umut vericidir. Kültürel değerlerin korunması gelecek kuşaklara borcumuz olup, bugün yaşayanların bu planlamaları yapma sorumluluğu vardır. Kültür-turizm bölgemizin geleceğidir. Verilen bu mücadelede, tüm davaları gönüllü olarak takip eden Av. Dilek Topalkara Altunlu’ya, davalar konusunda destek olan Prof. Dr. Tevfik Gülsoy’a, komisyon üyelerimize, emeği geçen tüm kurum, kuruluş ve şahıslara teşekkürü borç biliyoruz. Komisyonumuz bu konudaki misyonunu tamamlamış ve kendini bugün itibariyle gerektiğinde yeniden bir araya gelmek üzere feshetmiştir" ifadeleri kullanıldı.
Bekir Sıtkı Severoğlu’nun başkanlığını yürüttüğü komisyonda Aslı Ölçal Tezel, Gökhan Çeliktürk, Tarık Aytekin, Erkan Özsavaş, Dinçer Uğurluer, Özgür Girişken ve Hasan Yelken yer almıştı.