SGK'dan son dakika kararı! Sosyal Güvenlik Kurumu resmen duyurdu, maaş kesintisi...

SGK resmen duyurdu, ve değişti. Sosyal Güvenlik Kurumu önemli bir istisna getirdi. Maaş kesintileri ile ilgili değişikliğin detayları belli oldu. Anne-babasından ölüm aylığı alan çocukların çalışmaması ve emekli olmaması gerekirken, yapılan değişiklikle öğrenciyken çalışanlara bir istisna getirildi. Öğrenciyken geçici işlerde veya part-time çalışanların aylığı kesilmez.

Anne ya da babasından ölüm aylığı alan çocuklar, eğitimlerine devam ettikleri sürece hak kazandıkları ölüm aylığını almaya devam edebiliyor. Ancak bunun bazı şartları var. İşte ölüm aylığı alan gençlerin bilmesi gerekenler...

ÖĞRENCİLİK SÜRÜYORSA AYLIK KESİLMEZ

Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre; çocuklara ölüm aylığı bağlanmasında çalışmamak ve emekli olmamak ana şart. Kız çocuklarda evli olmamak aylık almaya yeterliyken erkek çocuklarda 18 yaşını, liseye devam ediyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını aşmama şartı var.

YÜKSEKÖĞRENİM YAŞ ŞARTINI UZATIYOR

Erkek çocuk 18 yaşını geçtiğinde ölüm aylığının kesilmesi gerekiyor. Ancak liseye devam ediyorsa 20, üniversiteye devam ediyorsa 25 yaşını dolduruncaya kadar ölüm aylığı alabilir. Erkek çocuk 25 yaşını geçtiğinde, üniversite sürüyor olsa bile aylığı kesilir.

DİSİPLİN CEZASI ÖLÜM AYLIĞINI KESEBİLİR

Ölüm aylığı alan erkek çocukları, bir dönemi geçen ceza alırsa, bu süre içerisinde öğrenci sayılmayacağından ölüm aylığını kaybedecektir. Diğer yandan eğer öğrencinin cezası bir dönemden daha az ise, cezalı olduğu sürede de ölüm aylığı alabilecektir.

ÇALIŞANLAR İÇİN DEĞİŞİKLİĞE GİDİLDİ

Ölüm aylığı için genel şart, çocukların çalışmaması ve emekli olmamasıdır. Ancak yapılan değişiklikle öğrenciyken çalışanlar, hem çalışıp, hem ölüm aylığı alabiliyor. Yani öğrenciyken geçici işlerde veya part-time çalışan bir öğrencinin aylığı kesilmiyor.

BURS VE KREDİ BAŞVURUSU YAPABİLİRLER

Ölüm aylığı alan öğrenciler, kredi ve burs başvurusunda bulunabilir. Öğrencilerin KYK burs ve kredileriyle ölüm aylıklarını birlikte almalarının önünde bir engel yok. Bu nedenle ölüm aylığı alan öğrenciler rahatlıkla burs ve krediye başvurabilir.

BİR DÖNEM KAYIT DONDURMADA KESİNTİ OLMAZ

Kazandığı üniversitede herhangi bir nedenle kaydını dondurmak zorunda kalan erkek öğrencilerin, bir dönem kayıt dondurmaları ve bir sonraki dönemde yeniden kayıt yaptırmaları halinde, bu dönem içerisinde de ölüm aylığını almaları mümkün. Ancak bir dönemden uzun kayıt dondurmalarda ölüm aylığı kesilecektir.

ÜNİVERSİTEYİ KAZANAMAYAN 2 YIL SAĞLIKTAN YARARLANABİLİR

Üniversiteyi kazanıp kayıt telaşı yaşayan öğrencilerin yanında, bu yıl herhangi bir üniversiteye yerleşemeyen gençler de var. Bu durumda bulunan gençler bu yıl daha da fazla çalışarak gelecek sınavda başarılı olacaklardır. Ancak bu gençlerin iki yıl boyunca sağlık sigortası primi ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı var. Örneğin liseden 14 Haziran 2021 tarihinde mezun olmuş ve üniversiteye devam edemeyen bir gence bu muafiyet 15 Haziran 2023 tarihine kadar tanınıyor. Söz konusu gencin kendisi adına prim borcu bulunsa bile bu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi mümkün. Dolayısıyla lise mezunu genç, iki yıl boyunca sağlık sigortası primi ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.

ÖLÜM AYLIĞINA HAK KAZANMA KOŞULLARI NELERDİR?

Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için;

a-) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya,

b-) 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,

olması şartıyla ölüm aylığı bağlanır.

Ayrıca;

a-) Malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemleri tamamlanmamış,

b-) Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş,

durumda iken ölen sigortalıların hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanır.

Ölüm aylığı bağlanabilmesi için sadece 4/1-(a) sigortalıları için öngörülen her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartında; gerek ölen sigortalı tarafından, gerekse hak sahipleri tarafından yapılan tüm borçlanmalar bu şartların oluşmasında dikkate alınmamaktadır.

Ancak, 1/10/2008 tarihinden önce ölen sigortalıların 900 gün hesabında borçlanılan tüm süreler dikkate alınmaktadır.

Ayrıca, kendi nam ve hesabına (5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi) çalışan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için ölen sigortalıların genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şarttı.

 ÖLÜM AYLIĞI KİMLERE BAĞLANIR?

Ölüm aylığı, ölen sigortalının;

a-) Eşine,

b-) Çocuklarına,

c-) Anne ve babasına, bağlanır.

HAYATINI KAYBEDEN SİGORTALININ ÇOCUKLARINA AYLIK BAĞLANMASININ ŞARTLARI NELERDİR?

Ölen sigortalının çocuklarına aylık bağlanabilmesi için çocukların cinsiyeti, yaşı, malul olup olmaması, öğrenim durumu ve medeni hali gibi kıstaslar mevcuttur.

Hak sahibi çocuklara ölüm aylığı bağlama şartları aşağıda açıklanmış olmakla birlikte, 21/03/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanun ile hak sahibi çocuklar için yeni düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre, 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar aylık bağlanacaktır. Aylık almakta iken 4/1-(a) kapsamında sigortalılığa tabi çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecektir.

Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanabilmesi için;

Evli olup olmadıklarına bakılmaksızın, erkek çocukların yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşını doldurmamış olmamaları, ortaöğrenim görmeleri halinde 20 yaşını doldurmamış olmaları, herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları,

Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması, şarttır.

Kız çocuklara ölüm aylığı bağlanabilmesi için;

Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları,

Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması,

evli olmamaları veya evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmaları şarttır. Kız çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için herhangi bir yaş ya da öğrenim durumu şartı bulunmamaktadır.

ÖLÜM AYLIĞI BAŞVURUSU NEREYE YAPILIR? GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

4(a) (SSK)kapsamında ilk ölüm aylığı bağlama işlemleri için Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğümüze, ölüm aylığı bağlandıktan sonraki ikincil işlemleriniz için ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bağımsız ve Hizmet Akdiyle Çalışanlar Emeklilik Daire Başkanlığı Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/ANKARA adresine Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile müracaat edilmesi gerekir.

4(b) (BAĞ-KUR) kapsamındaki ölüm aylığı bağlama işlemleri için sigortalının dosyasının bulunduğu Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerine Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile müracaat edilmesi gerekir.

Gelir/Aylık/Ödenek Talep belgesine;

-Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu

-Vasi İlamı (Hak sahiplerine vasi tayin edilmesi durumunda) eklenir.

5510 Sayılı Kanuna tabi kamu görevlisi olan (4/c’li) sigortalıların hak sahipleri ile 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi sigortalıların hak sahipleri ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhiye/ANKARA adresine müracaat etmeleri gerekir.

Ayrıca, www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden başvuru imkanı bulunmaktadır.

ÖLÜM AYLIĞI HANGİ DURUMLARDA KESİLİR?

Türk Vatandaşlığından Çıkma/Çıkarılma

Evlenme: Yetim aylığı almakta iken evlenen erkek ve kız yetimin aylıkları kesilmektedir.

Çalışma Halinde Aylıkların Kesilmesi: 5434 sayılı Kanuna göre yetim aylığı bağlananların 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, ve 4/1-b statüsünde çalışmaya başlamaları halinde yetim aylıkları kesilmemektedir. 5434 sayılı Kanunun 99 uncu maddesi gereğince yetim aylığı alanların 5510 sayılı Kanunun 4/1-c statüsünde çalışması halinde, yetimin aylığı göreve girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren kesilmektedir. Ayrıca çalışmaya başlayanların hangi sigorta kapsamında çalıştığına bakılmaksızın ek 81 inci ve ek 84 üncü madde kapsamında yapılan ek ödemeleri, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren kesilecektir.

Öğrenim Durumu Değişikliği Nedeniyle Aylıkların Kesilmesi: Erkek yetimlerin ölüm tarihinde (18), ortaöğrenim yapmakta ise (20), yükseköğrenim yapmakta ise (25) yaşını doldurması halinde aylıkları kesilmektedir. Ayrıca, 25 yaşını doldurmayan erkek yetimin Bir yüksek öğrenimi bitirmesinden sonra ikinci bir yüksek öğrenimde geçen süreleri ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisans üstü uzmanlık öğreniminde geçen süreleri için aylık bağlanmamakta, ödenen aylıklar kesilmektedir.

2022 GÜNCEL DUL VE YETİM AYLIĞI NE KADAR?

Yeni yılla birlikte maaşlara gelen zam oranları merak konusu oldu. Asgari ücrete zam yapılması ve emekli maaşlarıyla ilgili düzenlemenin gündeme gelmesi dul ve yetim aylıklarının ne kadar olduğu sorusunu doğurdu. Dul ve yetim aylıkları şu şekilde güncellendi. En düşük dul ve yetim aylığı 627 lira olurken, en yüksek aylık da 15.055 lira oldu.