Wagner lideri Prigoji'nin akıbeti belli oldu! Rusya ve ABD'den peş peşe kritik açıklamalar geldi
Wagner isyanı Rusya'yı sarsarken tüm dünyada gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Wagner isyanı 24 saat içinde sora ererken Ukrayna'dan flaş bir hamle geldi. Öte yandan Wagner krizi sonrası yeni açıklamalara imza atan Rusya Devlet Başkanı Putin, 'İç savaşı fiilen durdurduk. Hiçbir askerimizi Ukrayna'dan çekmedik' dedi. Rusya'yı uçurumun kenarına sürükleyen Wagner Grubu lideri Prigojin'in nerede olduğu ortaya çıktı, Belarus'a ulaştığı resmen açıklarken ABD'den Wagner içn son dakika açıklaması geldi.
Ukrayna'nın aylardır beklenen taarruzunun başlamasının ardından patlatılan Nova Kakhovka Barajı Çernobil'den bu yana Avrupa'nın gördüğü en büyük felaket olarak adlandırılırken Rusya'dan gelen Haber Ukrayna savaşını gölgede bırakmıştı.
Rus paralı asker grubu lideri Yevgeni Prigojin isyana kalkışarak askeri konvoyunu Moskova yakınlarına kadar gönderdi. Cumartesi günü, Prigojin’in geri adım atmasıyla ve askerlerini geri çekerek isyanı durdurmasıyla son buldu.
Dünyanın gözü Moskova'dayken Ukrayna tabiri caizse krizi fırsata çevirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ordusunun her yönde ilerlediğini dünyaya duyurdu.
Donetsk'teki birlikleri ziyaret eden Ukrayna lideri 'Bugün mutlu bir gün. Çocuklar için böyle günlerin daha çok olmasını diledim' dedi.
ABD'den tedarik edilen silahların önemine de vurgu yapan Zelenski şu ifadeleri kullandı;
'Bugün, bu silahların Ukraynalıların hayatlarına daha fazla güç, daha fazla koruma sağlayacağı bölgedeydim. Ve zaferimizi yaklaştırın, asıl mesele bu. Bütün topraklarımız özgür olacak, hepsi'
Savunma Bakan Yardımcısı Hanna Maliar Ukrayna güçlerinin Donetsk bölgesinde bir yerleşim yerini daha Rus güçlerinden geri aldığını duyurdu.
Maliar Telegram'da yaptığı açıklamada, geçen hafta Rus işgali altındaki Zaporizhia bölgesinin 17 kilometrekarelik alanın daha geri alındığını, Rus işgali altındaki toplam 130 kilometrekarelik bölgenin artık Ukrayna kontrolü altında olduğunu söyledi.
WAGNER KRİZİNDE KİM KAZANDI KİM KAYBETTİ?
St Petersburg Avrupa Üniversitesi'nde siyaset bilimci Profesör Vladimir Gelman'a göre herkes kaybetti. 'Putin bir süredir kontrolün kendisinde olmadığını gösterdi... Prigojin elini fazla zorladı ve tekrar yerine oturtuldu.' diyen Gelman ayrıca Rus ordu komutanları Şoygu ve Gerasimov'un hesaplaşma boyunca görünmez olduklarını belirtiyor ve bu durumun 'astları nezdinde bile kendilerini tamamen gözden düşürdüğünü' söylüyor.
Siyasi analist Nikolai Petrov, Putin'in geçen hafta sonundan sonra toplumun gözünde daha zayıf göründüğünü belirtiyor.
Princeton'dan araştırmacı Yevgeni Roshchin, Prigojin'in isyanının Rus elitleri arasında ordunun önemli bir aktör olduğu ancak bağımsız olmadığını ve ciddi bir bölünmeyi gösterdiğini söylüyor.
İngiliz güvenlik uzmanı Edward Lucas, Putin'in zayıflamasının bir 'sıkıntılar dönemine' yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Wagner isyanına dair yeni açıklamalarda bulundu. 'Ordu ve halk isyancıların yanında değildi' diyen Rus lider iç savaşı durdurduklarının altını çizdi. Putin'in konuşmasından şu ifadelere yer verdi;
İç savaşı durdurdunuz. Çok zor bir durumda tam da o şekil hareket ettiniz. Yemininizin, ülkenizin arkasında durdunuz. Silahlı kuvvetler, kahramanca mücadele verdi. Hiçbir birliği askeri bölgeden çekmek zorunda kalmadık. Ve bu ayaklanmada askeri pilotlar hayatını kaybetti. Ordunun ve halkın onların yanında olmadığını gördüler. Can kaybının önüne geçtiler. Kolluk kuvvetlerine buradan çok teşekkür ediyorum, Rus halkına sadakatiniz için.'
Son kez göründüğünde vakit gece yarısıydı, siyah bir arazi aracının açık penceresinden dışarı bakıyordu. Foto muhabirlerine gülümsedi, yanı sıra bazı şehir sakinlerinin onunla selfie çekti. 25 Haziran gününün ilk saatlerinden itibaren bir daha kimse Yevgeni Prigojin'i görmedi. Pazartesi akşam saatlerinde ayaklanmanın ardından ilk ses kaydını yayınladı, 11 dakikalık kayıtta hükümeti devirmeye çalışmadığını söyledi.
YANITSIZ KALAN SORU
Rus askerlerinin kanının dökülmemesi için ayaklanmaya son verdiğini belirten Wagner Grubu lideri, şu ifadeleri kullandı: "Bazı Rus siviller, Moskova'ya yürüyüşümüzü durdurmamız nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Adalet Yürüyüşü, Rusya'nın her yerinde güvenlikle ilgili ciddi sorunlar olduğunu ortaya çıkardı. Evet, Wagner birlikleri kendilerine saldıran helikopterleri düşürdü, bazı Rus askerleri hayatını kaybetti. Ancak karada tek bir askeri bile öldürülmedi. Yaşananlardan dolayı üzgünüz ama onlar da bizi füzelerle vuruyor ve bombalıyorlardı."
Suriye, Libya, ve Afrika kıtasındaki çok sayıda ülkede varlık gösteren Wagner Grubu'nun 1 Temmuz itibarıyla faaliyetlerine son vereceğini kaydeden Yevgeni Prigojin, ses kaydında en çok merak edilen soruyu ise yanıtsız bıraktı: Nerede olduğunu söylemedi.
PUTİN YİNE ADINI ANMADI
Prigojin'den saatler sonra kameraların karşısına geçen Rusya lideri Vladimir Putin, ayaklanmanın ardından ilk kez konuştu. Konuşmasında 23 yıllık iktidarının en zorlu gününü yaşatan eski dostunun adını anmadan bir kez daha "Rusya'yı sırtından bıçaklamak" ifadesini kullandı.
Askeri başkaldırının liderlerini adalete teslim etme sözü veren Putin, Wagner Grubu'nun paralı askerlerine üç seçenek sundu: "Bugün Savunma Bakanlığı veya diğer kolluk kuvvetleriyle sözleşme yaparak Rusya'ya hizmet etmeye devam etme veya ailenize ve yakınlarınıza dönme fırsatına sahipsiniz. İsteyen Belarus'a da gidebilir." Rusya lideri ayaklanma sırasında Rus pilotların öldüğünü de doğruladı, "Kendilerini feda eden kahraman pilotların cesareti Rusya'yı trajik ve yıkıcı sonuçlardan korudu" dedi.
Ayaklanma sırasında bazı savaş uçağı ve helikopterlerin Wagner Grubu tarafından düşürüldüğünü gösteren videolar yayınlandı. Rus medyası ise, üç helikopter ve bir uçağın düşürülmesi sonucu 13 pilotun öldüğünü yazdı.
FLIGHTRADAR'DAN İZLENDİ
Wagner Grubu kurucusu Prigojin'in Belarus'a gideceği duyuruldu ancak nerede olduğuna dair iki günü aşkın süredir hiçbir bilgi yoktu. Ta ki, bu sabaha kadar. Belarus medyası, Yevgeni Prigojin'in özel jetinin başkent Minsk yakınlarına inmiş olabileceğini duyurdu.
Habere göre, Prigojin'in jeti yerel saatle 07.40'da Minsk yakınlarındaki Machulishchi askeri üssüne iniş yaptı. Yevgeni Prigojin'in özel uçağından dakikalar sonra Rusya'dan havalanan bir başka özel jet yine Belarus'a ulaştı. Söz konusu özel uçağın St. Petersburg'dan havalandığı bilgisi var. Uçuş takip sistemi Flightradar24 verilerine göre, Wagner Grubu patronuna ait uçak 25 Haziran akşamı Putin ve Prigojin'in memleketi St. Petersburg'a ulaştı. 27 Haziran gününün ilk saatlerinde bu kez St. Petersburg'dan havalandı.
BBC Rusça, Pazartesi günü Prigojin ve Wagner Grubu paralı askerlerinin Belarus'ta olduğuna dair doğrulanmamış haberler yayıldığını hatırlatıyor. 62 yaşındaki Yevgeni Prigojin'in nerede olduğuna dair henüz bir resmi açıklama yok ancak Belarus medyasına yansıyan haberler bir ilk niteliği taşıyor.
LUKAŞENKO DOĞRULADI
Belarus lideri Alexander Lukaşenko, bugün öğle saatlerinde Wagner Grubu ile Rus ordusu arasındaki gerilimin kötü yönetildiğini söyledi. AFP haber ajansının bildirdiğine göre, Lukaşenko "Durumu gözden kaçırdık ve sonra kendi kendine çözüleceğini sandık. Ancak çözülmedi. Bu vakada kahraman yok" dedi. Belarus lideri, ilerleyen saatlerde yeni bir açıklama daha yaptı, Prigojin'in 27 Haziran itibarıyla Belarus'ta olduğunu söyledi. Resmi haber ajansı BELTA'ya konuşan Alexander Lukaşenko, Wagner liderinin bir süre Belarus'ta olacağını aktardı ancak daha fazla detay vermedi.
Prigojin, Vladimir Putin'in Avrupa'daki en sıkı müttefiki Belarus lideri Alexander Lukaşenko'nun arabulucuğunda askeri ayaklanmayı durdurmuştu. Kremlin, Prigojin'in Doğu Avrupa ülkesine gideceğini duyurmuştu.
Lukoşenko'nun arabuluculuğunda varılan anlaşmayla ayrıca, Prigojin'e yönelik suçlamaların düşürüldüğü ve onun Belarus'a gitmesine izin verileceği bildirilmişti. Ancak Rus devlet medyasında, Prigojin hakkındaki soruşturmanın sürdüğüne dair haberler yayımlandı.
ABD’den Wagner’in finans ağına yaptırım
ABD Hazine Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Yabancı Varlık Kontrol Ofisi’nin (OFAC) Wagner’in lideri Evgeny Prigojin ile bağlantılı 4 şirket ve bir kişiye yaptırım uyguladığı duyuruldu. Bakanlık, yaptırım uygulanan şirketlerin Orta Afrika Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Rusya’da yer aldığını ifade ederek, söz konusu şirketlerin Ukrayna ve Afrika da dahil olmak üzere Wagner’in operasyonlarını sürdürmesi ve genişletmesi için yasa dışı altın ticareti yaptığını öne sürdü.
Yaptırım uygulanan Andrey Nikolayevich Ivanov’un Wagner’in yöneticilerinden olduğunu açıklayan bakanlık; Ivanov’un Africa Politology adlı kuruluş ve Mali'deki üst düzey hükümet yetkilileriyle silah anlaşmaları, madencilik faaliyetleri ve Mali'deki Wagner Grubu'nun diğer faaliyetlerinin içinde yer aldığını savundu.
ABD Hazine Bakanlığının Terörizm ve Mali İstihbarattan Sorumlu Müsteşarı Brian E. Nelson, yaptığı açıklamada, “Hazinenin yaptırımları, Wagner’in mali ağındaki ve uluslararası yapısındaki kilit aktörleri bozuyor. Wagner Grubu, acımasız operasyonlarını kısmen Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali gibi ülkelerdeki doğal kaynakları kullanarak finanse ediyor. ABD, Wagner’in Afrika, Ukrayna ve diğer yerlerdeki genişlemesini ve şiddetini azaltmak için gelir akışlarını hedef almaya devam edecek” dedi.