Tarihi caminin ayarlarıyla oynadılar! Artık sadece biri çalışıyor
Bursa'da çinileri işlemeleriyle ünlü 599 yıllık tarihi Yeşil Cami'de 8 deprem terazisi bulunuyor. Kubbeyi taşıyan kirişlerde hasar olup olmadığını anlamak için kullanılan deprem terazilerinden yalnızca biri dönüyor.
Her gün onlarca yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği ve yapımı 1413 yılında başlayıp 1424 yılında tamamlanan 599 yıllık tarihi Yeşil Cami'deki deprem terazileriyle dikkat çekiyor. Taş işçilerinin bin bir emekle yaptığı mermer silindir şeklindeki deprem terazileri tarihi caminin yapısında hasar olup olmadığı hakkında bilgi edinmeyi sağlıyor.
6 asırdır birçok deprem ve sarsıntıya maruz kalan tarihi caminin 8 deprem terazisinden günümüzde yalnızca bir tanesi dönüyor. Camiyi ziyaret eden meraklı turistlerin terazileri gereksiz çevirmesi sonucu yıprandığı düşünülüyor.
Dönmeyen 7 mermer silindirin bakımsızlıktan kaynaklandığını söyleyen Sanat Tarihçisi Dr. Doğan Yavaş, ayrıca tarihi camiyi ziyaret eden meraklı turistlerin deprem terazilerini gereksiz kullandığını ifade etti. 8 deprem terazisinden birinin hala rahatlıkla döndüğünü ve tarihi caminin depreme dayanıklı olduğunu söyleyen Sanat Tarihçisi Doğan Yavaş, “İnsanlar bu deprem terazilerini mimarlara bağlıyor ama bunları yapan taş ve mermer ustaları.
Her usta bir mühendis aynı zamanda. Yeşil Cami'de 8 adet bu deprem terazisinden var. Hepsi oynuyor fakat dönmüyor. Onarım sırasında bir elden geçirilmesi düşünüldü fakat zıvanalarının uçları kırıldığı için bir sorun çıktı fakat yapılmalıydı. 1424 yılından beri günümüze kadar tam 600 yıldır depreme, sarsıntıya meydan okuyan bir yapıdan bahsediyoruz.
En büyük deprem 1855 yılında meydana gelen depremdir ve o depremde Yeşil Cami'nin sadece kubbesindeki sıvaları dökülmüş, kalem işleri yok olmuştur. Ama bunun dışında cami sapasağlam ayakta kalmıştır. Deprem terazilerinin de bakımı yapılsaydı onlar da bugün dönüyor olacaktı” şeklinde konuştu.
Diğer camilerdeki deprem terazilerinin genellikle mihrapta yer aldığını söyleyen Yavaş, Yeşil Cami'deki deprem terazilerinin harem ve son cemaat yerinde olduğunu ifade etti. Mihrabın mozaik çinilerle süslendiğini söyleyen Yavaş, “Eğer bu mihrap mermerden yapılsaydı 2 yanındaki sütunlar da dönüyor olacaktı.
Zıvanaları ile birlikte görüyor olacaktık ve hatta döndürecektik. Ama mozaik çiniden inşa edildiği için maalesef bu şansımız yok. Diğer yapılarda hep mihraplarda görürüz bu deprem terazilerini ama Yeşil Cami'de hem haremde hem de son cemaat yerinde görülüyor. Toplam 8 deprem terazisi var ve tam araştırılmadı ama belki de en çok deprem terazisine sahip olan yapı diyebiliriz” dedi.