Paralar faizi ile geri alınıyor! İşçi-işveren milyonları ilgilendiriyor, aylık 5.137 TL ve...
Başvuran 10 ay aralıksız ödeniyor. 30 gün içerinde müracaatta bulunulması gerekiyor. 5.137 TL'lik ödemeden yararlananlar ile ilgili kritik detay ortaya çıktı. Faizi ile geri alınıyor. Çalışanların işten çıkartılmaları durumunda yeni bir iş bulana kadar hayatlarını idame etmeleri için İŞKUR tarafından işsizlik maaşı ödemesi yapılıyor. Bu ödenekten yararlanabilmesi için çalışanların bazı şartları taşıyor olması gerekiyor. İşsizlik ödeneği alınabilmesi için son 3 yılda en az 600 gün prim ödemesinin yapılmış olması ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışılmış olması gerekiyor. Çalışanların kendi isteği ile işten çıkması durumunda işzilik maaşı ödenmiyor. Son dönemlerde bazı kurumsal firmalar çalışanlarına işten çıkmarma paketi hazırlıyor. Bu şekilde işszilik maaşı alma hakkı olmadığı halde bu ödemeden yararlanan kişiler ise aldıkları parayı faizi ile geri ödemek zorunda kalıyor. Ancak geekli şartların tam olarak sağlanması durumunda işsizlik maaşı ödemesi yapılıyor. Bı şartları taşıyan kişiler iş akdinin feshinden itibaren 30 gün içerisinde İŞKUR'a başvurmaları durumunda işsizlik maaşı alıyor. Peki 30 günlük başvuru süresi kaçırılırsa ne olur? İşte işsizlik maaşı ile ilgili merak edilen detaylar...
İşsizlik sigortasının en önemli yardımı işsizlik maaşı... Ancak işsizlik sigortası bununla sınırlı kalmıyor. Milliyet'ten Cem Kılıç işsizlik sigortası ile ilgili detayları köşesine taşıdı. İşte Kılıç'ın o yazısı...
İşsizlik maaşı işsizlik sigortasından sağlanan en önemli yardım. Ancak işsizlik sigortasında yalnızca işsizlik maaşı yok. Bunun dışında belki de en önemli yardım işsizlik maaşı alan kişi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi. Bu sayede işsizler maaş aldıkları süre boyunca sağlık hizmetlerinden prim ödemeksizin yararlanabiliyorlar.
İşsizlik parası almaya başlayan kişinin genel sağlık sigortası primleri İŞKUR tarafından ödenir. Örneğin 10 ay boyunca işsizlik parası alan kişi 10 ay boyunca İŞKUR tarafından ödenen genel sağlık sigortası primleri sayesinde sağlık hizmeti alabilir. Diğer yandan işsizlik parası alan kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler, yani eşi ve yaş sınırını geçmeyen çocukları bu süre boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. Dolayısıyla işsizlik parası alan kişinin bu süre boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanması için herhangi bir işlem yapması gerekmez.
İşe girip çıkmak...
İşsizlik parası almaktayken yeni bir işe giren kişi, işsizlik parası almaya hak kazandığı sürenin kalan kısmını, yeniden işsizlik sigortasından maaş almayı hak etmeden işsiz kaldığında almaya devam edebilir.
Örneğin 2022 yılının Şubat ayında işsiz kalan ve 10 ay işsizlik parası almaya hak kazanmış ve şubat – mart ayları için maaş almış kişi nisan ayında işe girerse işsizlik parası kesilir. Bu kişi yeni girdiği işten mayıs ayında ayrılır ise kalan 8 aylık işsizlik maaşı alma hakkından yararlanabilir. Yeni işinden nasıl ayrıldığı da bu noktada önemli değildir.
İşçi istifa da etse kalan süre kadar işsizlik parası almaya devam edebilir. Yeni işinde en az 1080 gün çalışır ve işsizlik parası hakkederek işten ayrılırsa bu durumda 8 değil, 10 ay işsizlik parası alabilir.
Dikkat! ‘Kanunu dolanan’ ileride borçlu çıkar...
İşsizlik sigortasından yararlanmak için işten kendi isteği ile ayrılmamış olmak şartı var. Yani istifa eden veya pek çok kurumsal şirketin son dönemlerde izlediği bir yöntem olan karşılıklı anlaşma ile (ikale) iş sözleşmesini fesheden işçiler işsizlik sigortasından yararlanamıyor.
Kurumsal şirketler son dönemde çalışanlarına işten çıkış paketleri hazırlayarak ikale sözleşmesi ile iş ilişkisini sonlandırıyorlar. Bu şekilde işten ayrılan işçinin de işsizlik sigortasından yararlanma hakkı bulunmuyor.
İkale imzalayan çalışanlar için bazı durumlarda işverenlerin kanunu dolaşarak işçiyi işsizlik sigortasından yararlandıracak şekilde bir işten çıkış koduyla işten çıkarttığı görülüyor.
Eğer bu durum ortaya çıkartılır ve işçinin haksız yere işsizlik maaşı aldığı ortaya konulursa, işçiye haksız ödenen işsizlik maaşları faiziyle geri istenecektir. Bu durum eğer işverenden kaynaklı olarak gerçekleşmişse bu durumda işverenden tutarlar istenecektir.
Gençlere yönelik yeni bir düzenleme gerekiyor
Türkiye’de işsizlik sigortasından daha fazla kişinin yararlanabilmesi için atılması gereken bir önemli bir adım işgücü piyasasına ilk kez girecek olan gençlerimizin de belirli şartlar dahilinde işsizlik sigortasından yararlanabilmesinin sağlanmasıdır. Şu anki uygulamaya göre, işsizlik sigortası primi ödememiş kimseler işsizlik parası alamıyorlar.
Yeni bir düzenleme getirilerek, mezun olmuş ve gelir seviyesi düşük olan kişilere belirli şartlar dahilinde işsizlik parası verilerek daha iyi iş aramaları sağlanabilir. Bu kişiler işe girdiklerinde belirli bir süre daha fazla prim ödeyerek, ya da işsizlik sigortası fonunda ilk işsiz kaldıkları dönemde yararlandırılmayarak kendileri için harcanan bedelin belirli bir kısmını geri ödeyebilirler. Bu şekilde işsizlik sigortası amacına uygun olarak kullanılmış olacaktır.
Nasıl başvuruluyor?
İşsizlik parası almak isteyen kişilerin İŞKUR’a başvuru yapması gerekir. Bu başvurunun internet üzerinden yapılması da mümkündür. Dolayısıyla işsiz kalan kişi İŞKUR’a hiç gitmeden de işsizlik parasına başvurabilir. E – Devlet üzerinden İŞKUR sistemine erişilebileceği gibi www.iskur.gov.tr adresinden de işsizlik parasına başvuru yapılabilir.
Süre kaçırırsanız...
İşsizlik sigortasına başvuru yapmak için iş sözleşmesinin feshinden itibaren 30 günlük süreyi geçirmemek gerekiyor. Bu süre içerisinde yapılan başvurular İŞKUR tarafından inceleniyor ve gerekli hizmetler için işlemler başlatılıyor. Yani işsiz kalan kişi adına iş arayan kaydı yapılıyor, işsize iş ve meslek danışmanı ataması gerçekleştiriliyor, işe yerleştirme faaliyetleri için mesleki eğitim planlamasına başlanıyor.
Ancak 30 günlük süre geçirilirse, işsizin işsizlik parası alacağı süre üzerinden geç kalınan günler düşülüyor. Örneğin işsiz kalan kişi son üç yıl içinde 600 sigortalı olarak çalışmış ve işsizlik sigortası primi ödemiş ise 180 gün işsizlik parası alabiliyor. Ancak aynı kişi iş sözleşmesinin feshinden 60 gün sonra İŞKUR’a başvuru yapmış ise 180 gün yerine 150 gün işsizlik parası alabilecek.
Yani başvuruda geç kaldığı her gün, işsizlik ödeneği alabileceği süreden düşülecek. Bu nedenle işsizlerin işsizlik sigortası başvurularını İŞKUR’a 30 günlük süre içerisinde yapmalarında fayda var. Aksi taktirde işsizlik parası alabilecekleri günleri kısaltmış olacaklardır.
İŞSİZLİK MAAŞI KAÇ LİRA?
Temmuz ayında asgari ücrete yapılan artış işsizlik maaşını da yukarı çekti. Buna göre en düşük işsizlik maaşı 2 bin 568 TL olurken tavan ücret 5 bin 137 liraya yükseldi. Maaş 10 aya kadar ödeniyor
Temmuz ayı ile birlikte yıllar sonra asgari ücrete ara zam yapılmış oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı yeni asgari ücret yüzde 30 artış ile 5004 liradan 6.471 liraya çıkartıldı. Net asgari ücret ise 4253 liradan 5.500 liraya yükseldi. Asgari ücretteki bu artış birçok ödemeyi ve borçlanmayı da değiştirdi. Bunlardan birisi de işsizlik ödeneği. İşsizlere verilen bu ödenekte alt ve üst sınırlar brüt asgari ücrete göre belirleniyor.
HESAPLAR DÖRT AYLIK
Yeni Asır'dan Faruk Erdem'in bugünkü yazısına göre, İşsizlere son 4 aylık ortalama brüt kazançlarının yüzde 40'ı oranında işsizlik ödeneği veriliyor. Ancak ödeneğin üst miktarı brüt asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamıyor.
Buna göre asgari ücret zammı, asgari ücretlinin işsiz kalması halinde alacağı ödeneği de işsizlik ödeneğinin tavan tutarını da yükseltiyor. Bu yılın ilk yarısında asgari ücret brüt 5 bin 4, net 4 bin 253 lira olarak uygulandı.
Buna göre; işsizlik ödeneği alanlara damga vergisi kesilmiş olarak en az bin 986, en çok 3 bin 972 lira olarak ödendi. Temmuz itibariyle brüt asgari ücret 6 bin 471 liraya çıktı. Bu rakama göre en düşük işsizlik maaşı 2 bin 588 lira 40 kuruşa, en yüksek de 5 bin 176 lira 80 kuruşa yükselecek.
Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 2 bin 568 lira 75 kuruş, en çok 5 bin 137 lira 50 kuruş geçecek. Ancak işsizlik maaşı son 4 aylık maaş ortalamasına göre hesaplandığı için Temmuz'da işten çıkanlara en az 2 bin 131, Ağustos'ta ayrılanlara en az 2 bin 277, Eylül'de işten çıkanlara için en az 2 bin 423, Ekim'de ayrılanlara da en az bin 568 lira işsizlik ödeneği bağlanacak.
İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR SAĞLIK İŞLEMLERİNDE NASIL FAYDALANACAK?
İşsizlik ödeneği alanlar, işsizlik ödeneği aldıkları süre boyunca işsizlik sigortası fonundan sadece genel sağlık sigortası primi ödenir. Böylelikle işsiz kalınan süre boyunca GSS provizyonu alabilirler.
Diğer taraftan işsizlik maaşı alanların aile bireyleri de genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.