Özel sektör maaşlarıyla ilgili çarpıcı zam kararı! Yemek kartlarına market alışverişi düzenlemesi

Son iki yılda enflasyon baskısı ile asgari ücrete ocak ve temmuzda iki kez zam yapılmış, şirketler de yılda en az iki kez zam yapmaya yönelmişti. Bu yıl asgari ücrete tek zam sinyali verilmesi sonrasında şirketlerden de bu yönde açıklamalar geliyor. 2023’te şirketlerin yüzde 67’si çift zam yaparken, 2024’te bu oran yarı yarıya düşerek yüzde 33 olarak ifade ediliyor. Moderatörlüğünü 100sClub Kurucu Ortağı Burcu Erol’un üstlendiği ‘Ücret Artışları ve Yan Haklardaki Trendler’ başlıklı webinarda konuşan MERCER Türkiye ve Doğu Akdeniz CEO’su Dinçer Güleyin, trendleri geçmiş yıllar ile kıyaslayarak, şu bilgileri verdi: “Şirketlerin 2022’de yüzde 63’ü, 2023’te ise yüzde 67’si yılda iki kere çalışan ücretlerine zam yaptı. Yıl içinde üç veya daha çok kez zam yapanların oranı 2022’de yüzde 34, 2023’te ise yüzde 26 idi.” Güleyin, şirketlerin 2024 planlarını ise şöyle anlattı: “2024’e bakıldığında ise şirketlerin yüzde 59’unun yıl içerisinde bir kez zam yapmayı, yüzde 33’ünün iki kez, yüzde 8’inin ise üç kez veya üzerinde ücret artışı yapmayı planladığını görüyoruz. Elbette bu oranlar bugünden bakılınca görülen değerler. Şirketlerin yüzde 79’u 2024’ün Ocak ayında zam yapmayı planlıyor. Bu, 2023 ile aynı. 2023’te ikinci veya üçüncü zam için yüzde 78 oranında şirket temmuz ayını değerlendirirken, bu oran 2024’te yüzde 32’ye düşmüş durumda.” Mehmet Koçak Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Koçak ise şunları söyledi: “Ocak ayında başlayacak toplu iş sözleşmeleri için henüz daha sendikalardan toplu iş sözleşmesi teklifi gelmedi. Çünkü taban ücret olan asgari ücrete yapılacak zam oranını bekleniyor. Eğer toplu iş sözleşmesinin olduğu kurumda asgari ücrete bağlı bir sistem varsa pek sorun yaşanmıyor. Yeni yapılacak toplu iş sözleşmelerinde de sendikalar şu anda oran açıklandıktan sonra görüşmelerini başlatmaya hazırlanıyorlar.” Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 1 Aralık itibarıyla görüşmelere başlayacak. Mehmet Koçak, yemek kartlarıyla ilgili yeni bir düzenleme yapıldığını duyurdu. Koçak, “SGK, yemek kartları ile yemek harici alışveriş yapıldığı tespit edilirse işletmelere fark matrahları çıkaracak. Marketten yiyecek alabilmek mümkün ama yemek harici kalemlerde alışverişin yapılamayacağı bir düzenleme bekleniyor. Devletin gelir kaybının azaltılması açısından da faydası olacak bir uygulama olacak bu” diye konuştu. Merkez Bankası’nın son Enflasyon Raporu’nda 2023 yıl sonunda enflasyonun yüzde 65 olacağı öngörüldü. Orta Vadeli Program’da (OVP) da paralel bir hedef bulunuyor. Merkez’in 2024 enflasyon beklentisi ise yüzde 36. Hükümet her seferinde çalışanların ve emeklilerin enflasyona ezdirilmeyeceğini vurguluyor. Dolayısıyla zammın gelecek yıla ilişkin beklentinin üzerinde olacağını söyleyebiliriz. Kamu görevlileri ve emekliler için mevcut tahminlere göre yüzde 40-50 arası zam bir zam yapılacağı hesaplanıyor. Asgari ücretlinin zam oranının da bu oranlara yaklaşabileceği tahmin ediliyor. Asgari ücreti, işçi, işveren ve hükümetten 5’er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralıkta dört kez toplanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde komisyon başkanının bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor. 1- Zam oranı yüzde 35 olursa asgari ücret 15 bin 392 lira 70 kuruş olacak.2- Zam oranı yüzde 40 olursa asgari ücret 15 bin 962 lira 80 kuruş olacak.3- Zam oranı yüzde 45 olursa asgari ücret 16 bin 532 lira 90 kuruş olacak. 4- Zam oranı yüzde 50 olursa asgari ücret 17 bin 103 lira olacak.5- Zam oranı yüzde 55 olursa asgari ücret 17 bin 673 lira 10 kuruş olacak.