Memur, emekli maaşlarına zam ile kira artış oranı belli oldu! Büyük oran, kuruşu kuruşuna hesaplandı

Milyonlarca memur, memur emeklisi, SGK ve Bağ-Kur emeklisini ilgilendiren yılın geriye kalan aylarına ilişkin Eylül enflasyon verisi belli oldu. Hürriyet'ten Burak Taşçı'nın haberine göre; Eylül ayında enflasyon aylık yüzde 4,75 olarak gerçekleşti. Buna göre SGK ve Bağ-Kur emeklileri Temmuz ayı için yüzde 9,49, Ağustos ayı için de yüzde 9,09, Eylül ayı için de yüzde 4,75 enflasyon farkını şimdiden hak etmiş oldu. Böylece sadece 3 ayda alacakları zam oranı yüzde 25,11 oldu. Ancak bu zam Ocak ayındaki maaşlara yansıyacağı için her ay açıklanan aylık enflasyonu oranında birikimli olarak hesaplanacak. Geriye Ekim, Kasım ve Aralık aylarının enflasyon verilerinin açıklanması bekleniyor. Memur ve memur emeklileri için 2024-25 yıllarındaki mali ve sosyal haklarının belirleneceği 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi görüşmelerinde 2024 yılı Ocak ayı için yüzde 15 zam alacakları kesinleşti. Eylül ayı enflasyonunun yüzde 4,75 olarak gerçekleşmesinden dolayı memur ve memur emeklileri de şimdiden toplu sözleşmeden gelen zam oranının üstünde zammı hak etmiş oldu. Memur ve memur emeklileri için de enflasyon oranlarının aylık olarak birikimli hesaplanması neticesinde zam Ocak ayında belli oluyor. Bunun için geriye kalan Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarının enflasyon verilerinin açıklanması bekleniyor. (Not: Enflasyon oranı eksi açıklanırsa hesaplanan birikimli oranda düşüş yaşanabilir, diğer aylar açıklanacak enflasyon verilerine göre maaşlara yansıyacak fark belli olacak) Enflasyon oranındaki artış asgari ücrete yapılacak zam için de belirleyici oluyor. Bağlayıcı bir rakam olmasa da Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarında satın alma gücü paritesi ele alındığı için enflasyon oranları da gündeme geliyor ve enflasyona göre zam oranları komisyon tarafından açıklanıyor. Eylül ayı enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte iş yerlerine yapılacak kira artış oranı belirlendi. Türkiye İstatistik Kurumu, Eylül ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıkladı. Enflasyon aylık yüzde 4,75 yıllık yüzde 61,53 oldu. İş yerlerine yapılacak kira zammı oranı ise yüzde 55,30 olarak öne çıktı. Böylece kira kontrat süresi bu ay dolan işletme sahipleri kiralarına yüzde 55,30 oranında zam yaparak ödeme gerçekleştirecek. Geçtiğimiz ay zam oranı yüzde 56,28 olmuştu. Konutlarda kira artış oranı 2 Temmuz 2024 tarihine kadar yüzde 25 olacak. Yeni yasama yılına dün başlayan Meclis gündemine de yılın son çeyreğinde ekonomiye ilişkin bazı düzenlemelerin gelmesi bekleniyor. Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre; Çalışanların ve emeklilerin taleplerine yönelik çalışmalar devam ederken gerekli düzenlemelerin son şeklini aldıktan sonra parti gruplarının ve milletvekillerinin gündemine gelmesi öngörülüyor. Ekonomi yönetimi bütçe, Kalkınma Planı hazırlıklarını tamamlayacak, bütçe maratonunda bakanlık, kurumları bütçeleri Plan ve Bütçe Komisyonu'nda ardından Genel Kurul'da görüşülecek.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 7500 lira üzerinde emekli aylığı alan 6 milyon emeklinin aylığına refah payı eklenmesine yönelik çalışmayı tamamlayacak. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban maaşından itibaren emekli aylıklarında kademeli zam oranı söz konusu olacak. Yani daha az maaş alan emekliye verilecek zam oranı daha yüksek olacak.Emekli zammı da, 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin üzerine kademeli olarak belirlenecek. Yaklaşık 1 milyon küçük esnaf ile çiftçinin prim yükünü aşağı çekecek yasal düzenleme Meclis'e gelecek. Küçük esnafın emekliliği için gerekli gün sayısı 7200'e indirilerek SSK'lı çalışanlarla eşitlenecek. Esnafın gelirini de artıracak bu adımla emekliliği belirleyen son 1261 gün kuralı da değişecek.Hangi sigorta kolundan olursa olsun 7200 günü tamamlayan emekli olabilecek. Ayrıca Bağ-Kur'da 5400 gün olan kısmi emeklilik de SSK'lı çalışanlar için olduğu gibi 4500 güne inecek. Ev kadınlarının emekliliğine destek sağlanacak, emeklilik yaşı özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilecek. Ev kadınlarının emekliliğini desteklemek amacıyla isteğe bağlı ödeyecekleri primlerin üçte birini devlet karşılayacak. Ev kadınları isteğe bağlı sigorta yaptırarak emeklilik hakkı kazanabildiği gibi kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetinden ücretsiz yararlanabilecek. Bütün çalışanlara kaliteli, güvenceli çalışma hayatı sözü verilirken, pasif işgücü programlarına erişme imkânları artırılacak. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanma koşulları kolaylaştırılacak.Mevsimlik tarım işçileri gibi gruplar için özel sosyal sigorta programları oluşturulacak, sosyal güvenlik kapsamı en üst düzeye çıkarılacak. Yaşlı bakım sigortası uygulaması yaşama geçirilecek. Çalışma hayatına devam etmek isteyen yaşlılar için esnek çalışma koşulları oluşturulacak. Mevsimlik tarım işçisi kadınların sosyal güvenlik başta olmak üzere çalışma koşulları iyileştirilecek. Öte yandan Milliyet'in haberine göre; Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Daha fazla imkanlarımızı zorlayarak bütün dünyadaki sıkıntılara rağmen bütün imkanlarımızı zorlayarak emeklilerimize elimizden gelen en iyi desteği vermeye çalışacağız. İnşallah yıl sonuna kadar çalışmayı tamamlayarak emeklimizin yanında olmaya devam edeceğiz.” dedi. Yılmaz kıdem tazminatı düzenlemesine ilişkin ise, “Şu anda bir çalışmamız yok. Bizim bir politikamız var hep söylüyoruz. Bu konularda geniş çalışan kesimleri ilgilendiren konularda prensibimiz var. Sendikalarla uzlaşmadan bu konularda hiçbir zaman adım atmadık atmayacağız. Bu anlamda herkes emin olsun” dedi. Milyonlarca emeklinin gözü kulağı zam oranlarına çevrildi. Peki en düşük emekli maaşında ne kadar artış yapılacak? Ekonomist Muhammet Bayram masadaki en güçlü tahminin açıkladı. Bayram açıklamasında “Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz günlerde, “Yıl sonuna doğru çalışmayı bitirmeyi planlıyoruz” ifadesini kullandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da, “Yıl sonuna kadar çalışmayı tamamlayarak emeklimizin yanında olmaya devam edeceğiz” açıklamasını yaptı. Sene başı itibarıyla enflasyon farkı ile beraber en az yüzde 40-45'lik bir artış emeklilerimize yapılacak. Ama bahsi geçen düzenleme ekim ayında artış yapılıp yapılmayacağı. En düşük emekli maaşı aynı düzeyde kaldı. 7500 TL seviyesi gerçekten düşük bir seviye. Sayın Binali Yıldırım da ekim ayını işaret etmişti. Bu mutlak suretle Kabine’de konuşulacaktır. Bir önceki dönemde sayın Devlet Bahçeli’nin de en düşük emekli maaşına seyyanen zam çağrısı olmuştu. Ben ekim ayı içerisinde en düşük emekli maaşına ara bir düzenleme yapılacağını düşünüyorum.Asıl düzenlemenin sayın Cevdet Yılmaz’ın işaret ettiği gibi sene sonu olacağı açıklaması üzerine ana düzenlemenin sene başında olacağını düşünüyorum. Ekim ayında yapılacak düzenleme ara bir zam olarak en düşük emekli maaşı alanlara yönelik düzenleme olabilir. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin gelişmeler çok konuşuldu. İlk fitili ateşleyen TÜRK-İŞ Başkanı sayın Ergün Atalay’dı. Atalay, kıdem tazminatına ilişkin “Bu işçinin hakkı, emeklilikle bağdaştırılamaz” dedi. Bu yanlış anlaşıldı. Açıklamanın asıl nedeni OVP açıklanırken Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) gelip gelmeyeceği konusuydu. TES'te işverenin ayrıca çalışanı adına prim yatırabileceği bir husustu. TES'in gelmesi ile birlikte kıdem tazminatının son bulması gibi bir durum bence mümkün değil. Kıdem tazminatı işçinin bir hakkı, işçi çalıştığı yıl boyunca sene içerisinde giydirilmiş brüt ücret üzerinden bir kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bundan sonra kıdem tazminatının kaldırılmasıyla ilgili bir girişim olmayacağını düşünüyorum.Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi çalışanın, emekçinin daha fazla yanında olmaya yönelik bir düzenleme. İşverenin fiili olarak ayırmadığı kıdem tazminatının belki bir kısmı TES'e aktarılarak bunun önü açılabilir. İşçiye şu anda kıdem tazminatı adı altında fon yatırılması düşünülüyor. Bu işveren tarafından çalışanına verilmek zorunda. Türkiye’de işini doğru yapan şirketler hariç kıdem tazminatı fonu ayrılmıyor. EYT’de bunu gördük. İşverenler EYT’li çalışanlarına hazır bir şekilde bu tutarı veremedi. Kıdem tazminatı bir haktır. Kıdem tazminatı hiçbir şekilde tartışmaya açık değildir. Sayın Cevdet Yılmaz bunu teyit eden bir söylemde bulundu.İlerleyen zamanlarda kıdem tazminatına ilişkin düzenleme beklemiyorum ama işverenin fiili olarak ayırması gerektiği kıdem tazminatı tutarını ayırmadığı için bunun belli bir payının Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne girerek fiili olarak prim yatırılmasının önü açılabilir. Bu işçi açısından çok önemlidir. Çalışanlar için ikinci basamak bir emeklilik olacaktır. Yıl sonu asgari ücret beklentimiz şu anda Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, memurlara yüzde 50 artış olacağını söyledi. Yıl sonu itibarıyla yüzde 40-45 arası bir altı aylık enflasyon bekleniyor. Ben en az yüzde 40’lar seviyesinde artış olacağını, asgari ücretin net 15 bin liradan başlayacağını düşünüyorum. TÜRK-İŞ’in açlık ve yoksulluk sınırı araştırmaları var. Daha önce Çalışma Bakanı tarafından ‘Asgari ücret ne olmalı?’ anketi yapılmıştı. Bu dönemde de böyle bir anket yapılmasının faydalı olacağını düşünüyorum. Asgari ücretin 15 bin TL psikolojik sınırı aşacağını düşünüyorum.” Peki bu durumda polis, öğretmen, doktor ne kadar maaş alacak? Asgari ücret artışı ve en düşük emekli maaşı ne kadar olacak? İşte detaylar... Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş açıklamasında şu ifadeleri kullandı: Enflasyon tahminleri yükseldikçe memurlara son yapılan toplu sözleşmeyi de ilave ettiğinizde memur maaşlarına ilişkin zam tahminleri biraz daha yükselmektedir. İlk başta Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın yüzde 58 olarak enflasyon tahminini güncellemesinin ardından en düşük memur maaşı 32 bin 500 TL civarında tahmin ediliyordu. Sayın Cevdet Yılmaz’ın açıklamaları doğrultusunda enflasyon tahminleri yüzde 65’e yükseltildiği için bu enflasyon tahminleri ile değerlendirildiğinde 49 küsürlerde bir memur maaş artışı gerçekleşmekte, bunu 50’ye yuvarlığımızda 33 bin civarında en düşük memur maaşı gerçekleşecek. Buna orantılı olarak da diğer memurlara yüzde 50 civarında artış olacak. Bakan Işıkhan’ın açıkladığı yüzde 50 oranın içerisinde enflasyon farkının yanı sıra toplu sözleşme artışı da yer alıyor. Dolayısıyla enflasyon bu oranda gerçekleşmeyecektir. Asgari ücrete enflasyon artışının üzerinde bir refah payı geleceğini düşünüyorum. Asgari ücrete de yüzde 50 oranında artış yapılmasını bekliyorum. Bunun da asgari ücretin 2024 yılı Ocak ayında 17 bin 104 TL civarına gelmesi anlamına geliyor. Burada refah payı ilavesi de öngörüyoruz. Memurları ayrı bir kategoride, SSK ve Bağkur emeklilerini ayrı bir kategoride değerlendirmek lazım. Toplu sözleşme görüşmeleri memur emeklilerini de barındırıyordu. Görüşmelerde Memur-Sen aynı zamanda memur emeklilerini de temsil ediyor. Toplu sözleşme zammı memur emeklilerine de aynı oranda yansıtılacaktır. Dolayısıyla Bakan Işıkhan’ın son açıklamaları doğrultusunda yüzde 50 civarında artışın memur emeklileri için de geçerli olabileceğini öngörebiliriz. SSK ve Bağkur emeklilerine daha düşük oranda artış yapılması gerekmesine rağmen burada refah payı ile birlikte yüzde 50 artış yapılacağını düşünüyorum. Şu anda en düşük memur emeklisi 9876 TL alırken yüzde 50 zam yapıldığında 14814 TL’ye yükselecek. En düşük SSK emeklisi şu anda 7500 TL alırken, Ocak 2024’te 11250 TL’ye yükselecek. Asgari ücret 17 bin 104 TL’ye gelecek. Burada SSK ve Bağkur emeklileri için taban rakam 7500 TL, yeni dönemde maaşlar belirlendiğinde kök maaş hesabı yapılmayacağını ve yine en düşük emekli tutarı olarak 11250 TL rakamının gerçekleşeceği kanaatindeyim.” Şu anda halihazırda 22 bin 17 TL olan en düşük memur maaşı Bakan Vedat Işıkhan’ın açıkladığı gibi yüzde 50 oranında artış yapılırsa 33 bin 25 TL’ye yükselecek. Meslek kollarına göre bakacak olursak; 2023 yılı Temmuz ayında 32 bin 451 TL olan şube müdürü maaşı yüzde 50 oranında artışla 48 bin 676 TL’ye yükselecek. Şu an 29 bin 538 TL olan uzman öğretmen maaşı yüzde 50 oranında artışla 44 bin 307 TL seviyesine çıkacak. 2023 yılı Temmuz ayında 26 bin 654 TL olan öğretmen maaşı 2024 yılı Ocak ayında yüzde 50 artırılması durumunda 39 bin 981 TL olacak. Başkomiserin maaşı 2023 yılı Temmuz ayında 32 bin 626 TL seviyesindeyken, yüzde 50 oranında yükseltilmesi durumunda 48 bin 939 TL seviyesine çıkacak. 2023 yılı Temmuz ayında 29 bin 525 TL olan polis memuru maaşı yüzde 50 oranında artırılması durumunda 44 bin 287 TL seviyesine yükselecek. Uzman doktor maaşı ise 2023 yılı Temmuz ayında 54 bin 959 TL seviyesindeyken, yüzde 50 oranında artırılması ile birlikte 82 bin 438 TL seviyesine çıkacak. Üniversite mezunu bir hemşirenin maaşı temmuz ayında 26 bin 440 TL seviyesindeyken, 2024 yılı Ocak ayında yüzde 50 oranında artışla 39 bin 660 TL seviyesinde gerçekleşecek. 2023 yılı Temmuz ayında 33 bin 122 TL alan bir mühendisin maaşı yüzde 50 oranında yükseltildiğinde 49 bin 683 TL’ye çıkacak. Temmuz ayında 23 bin 538 TL alan bir teknisyenin maaşı 35 bin 307 TL seviyesine gelecek. Temmuz ayında 48 bin 124 TL maaş alan bir profesörün maaşı yüzde 50 artışla 72 bin 186 TL olacak.Şuan halihazırda 31 bin 763 TL maaş alan bir araştırma görevlisinin zamlı maaşı 47 bin 644 TL’ye yükselecek. 2023 yılı Temmuz ayında 27 bin 620 TL maaş alan bir vaiz 2024 yılı Ocak ayında 41 bin 430 TL alacak. Temmuz ayında 31 bin 562 TL maaş alan bir avukat yeni dönemde 47 bin 343 TL kazanacak. En düşük memur emeklisi ise temmuz ayında 9 bin 876 TL alırken, yüzde 50 oranında artışla birlikte 14 bin 814 TL alacak. En düşük SSK emeklisi ise 7500 TL taban aylığı alırken yüzde 50 artırılması durumunda 11 bin 250 TL alacak. 2023 yılı Temmuz ayında belirlenen 11 bin 403 TL seviyesindeki asgari ücret ise yüzde 50 oranında artırıldığında 17 bin 104 seviyesine gelecek.