Maaşlara zam geliyor! Milyonlarca özel sektör çalışanı bekliyordu, oran belli oldu

Asgari ücrete yapılan yüzde 34'lük ara zammın ardından özel sektörde çalışan milyonlarca kişi kendi maaşlarına da zam yapılıp yapılmayacağını merak ediyordu. ABD’li danışmanlık kuruluşu Endeavor’un Türkiye şubesi ile Türk danışmanlık şirketi Melon’ın Sahibinden.com, Blutv, PayTR, Farmazon, Meditopia gibi 50’den fazla şirkette yaptığı araştırmaya göre; asgari ücret artışı ve sene başı zamların bir kısmının da seçim ertesine bırakılmasıyla şirketlerin neredeyse tamamı temmuz ayı için ek zammı bütçelerine koydu. Araştırmaya katılan şirketlere göre yıl ortası ara dönem zammı, uzman ve yazılımcı rollerinde ortalama yüzde 25, yönetici rollerinde medyanda yüzde 20 ve tüm rollerde üst çeyrekte ortalama yüzde 30 olarak planlanıyor. Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre; 2023 sene başı maaş zammı, yönetici seviye rollerde uzman rollere kıyasla ortalama yüzde 5 ile yüzde 10 oranında daha az gerçekleşti. Düşük maaşları enflasyona karşı koruma refleksi, uzman seviye rollerdeki maaş artışının yönetici seviye rollere göre daha yüksekte kalmasına neden oldu. Döviz kurları ve enflasyonla gıda fiyatları da arttı. Geçen sene ortalama 75 TL olan fastfood menüleri, yakın zamanda gelen zamlarla 120-140 TL bandına yükseldi. Buna karşın şirketlerin yemek için çalışanlarına ödedikleri ücret, ortalama 113 TL oldu. 2023’te her 6 şirketten 1’i tamamen uzaktan çalışma modelinden hibrit çalışma modeline geçti. Her 4 şirketten 1’i de işten çıkarma oranlarının düştüğünü söyledi. Gençlik kariyer platformu Youthall’ın araştırmasına göre de üniversite öğrenimi gören gençlerin yüzde 38’i aylık bin 250 TL altında bütçe ile geçinmek zorunda kalıyor. Maddi olarak yetersiz şartlar altında geçinmek durumunda kalan her 5 gençten 1’i mutsuz olduğunu, 4’te 1’i kendileri için geleceğin umutsuz olduğunu ve 4’te 3’ü bu koşullar altında fazlaca stresli olduğunu belirtiyor. Üniversite mezunu çalışan gençlerin yüzde 24’ü asgari ücret veya daha düşük maaşlara çalıştığını söylüyor. Yeni mezunlarsa atıldıkları ilk tam zamanlı işlerinde genellikle maddi getiriyi ön plana koyuyor . Yüzde 88’i istedikleri alanlarda, istedikleri çalışma şartlarını elde edememelerine rağmen artan maliyetlere karşın hayat standartlarını koruma gayesiyle düşük maaşlı işlerde çalışıyor. Öğrenci, yeni mezun veya hali hazırda çalışan olarak ayırt etmeksizin her 3 gençten 1’i fırsat bulsa yurtdışına gideceğini söylüyor. Asgari ücret yüzde 34'lük bir zamla 11 bin 402 liraya çıkarıldı. En düşük memur maaşı ise 22 bin liraya çıkarılıyor. Peki tüm bu veriler ışığında özel sektöre yüzde kaç zam olur? Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş tahminini açıkladı. Kurtuluş milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Biz asgari ücreti 11 bin TL civarında bekliyorduk. Yüzde 30 civarında artış öngörüyorduk. Bunun üzerine çıkıldı. Refah payı artışı ile yüzde 34 oranında artış yapıldı. Burada sevindirici haber asgari ücret destek priminin 500 TL’ye çıkarılması işvereni rahatlatacaktır. Bu artışın asgari ücretli için kötü bir gelişme olarak değerlendirilmesi imkansız. Ancak asgari ücrete yapılan yüksek artışın sektörde kayıt dışılığa yol açacağı ihmal edilmemelidir. Bu hususta gerekli önlemlerin alınması gerekiyor. Asgari ücrette ortaya çıkan bu artış diğer ücretlerde bu oranda bir beklentiye yol açıyor. Beklenti üzerinde yapılan artış diğer ücretlere aynı oranda yaşanmadığı için asgari ücretle diğer ücretler arasındaki makas kapanmakta bu çalışma barışı açısından iyi değerlendirilmelidir. Asgari ücret 1 Temmuz itibarıyla geçerli olacak. Kamuda çalışanlar ayın 15’inde bir sonraki ayın maaşını alırlar. Özel sektörde çalışanlar bir önceki ayın maaşını alırlar. Bu ay çalışanların alacakları eski asgari ücret üzerinden olacaktır. Temmuz ayının maaşını ağustos ayında yeni asgari ücret üzerinden zamlı olarak alacaklardır. Beklentinin ötesinde belirlendi. Yıl başında asgari ücret 455 dolardı. Seçimden sonra 430 dolar seviyelerinin altına gerilemişti. Şu an için beklentilerin çok üstünde bir rakam, kurun nerede duracağı büyük önem arz ediyor. Kur eğer buralarda tutulabilirse sene sonu itibarıyla 30 TL seviyelerini aşmaz ise bu gayet olumlu olarak değerlendirilebilir. Asgari ücrette şu anda yapılan 486 dolarlık artışı olumlu değerlendirebiliriz. Asgari ücrete yapılan zamlar diğer çalışanlara eşit oranda yansıtılmıyor maalesef. Örneğin geçen sene asgari ücrete yüzde 100 zam yapılırken diğer çalışanlarda bu oran yüzde 80-85'lerde kalmıştı. Bu durum ise şöyle bir oran olarak karşımıza çıkıyor. Asgari ücrete yapılan zamma göre diğer çalışanlara 15-20 puan daha düşük yansıtıldığı anlamına geliyor. Bu 6 aylık süreçte değerlendirildiğinde asgari ücrete şu anda yapılan yüzde 30’luk zammın diğer çalışanlara yüzde 20-25 bandında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu durum asgari ücretle diğer çalışanların arasındaki makasın daralması anlamına geliyor.”