Kredi çekecekler dikkat! Faiz oranları mevduatın gerisinde kaldı, kredi ile yatırım yapılır mı?
Kredi çekme planı yapan herkesi çok yakından ilgilendiriyor. Kredi faizlerindeki artış dikkat çekiyor. Ancak bu artış mevduat faizlerinin altında kaldı. Kredi çekerek mevduat hesabına para yatırarak faiz geliri elde etmek kazançlı görünüyor. Peki gerçekten öyle mi? İhtiyaç kredisinin faizi mevduat faizine göre düşük görülünce kredi çekilip mevduata yatırma isteği artıyor. Ancak kullanılan kredi bankaya her ay ödeneceği için faiz getirisi elde etmek mümkün olmuyor. Ayrıca BDDK, amacı dışında kredi kullanılmasını da istemiyor. Bunun için bankalar kredi çekecek kişiden taahhütname alıyor. Buna rağmen farklı alanlara yatırım yapanlar oluyor.
Merkez Bankası’nın politika faizini yükseltmesiyle birlikte bankalar da mevduat ve kredi faizlerini yükseltmeye başladı. Merkez Bankası politika faizini son aldığı kararla yüzde 40’a çıkarmıştı. Önümüzdeki Perşembe günü de TCMB yeni faiz kararını açıklayacak ve piyasalarda faize yönelik hareketlilik yaşanması bekleniyor.
Bu gelişmeler ışığında bankalar yüzde 2,69 ile yüzde 5’e varan oranlarda ihtiyaç kredisi vermeye devam ediyor. Paraya acil ihtiyacı olanlar yüksek faizlere rağmen kredi kullanmayı sürdürüyor. Bazı bankalar da 6 aya kadar vadeli 10-15-20 bin lira faizsiz kredi imkanları sunabiliyor.
Hürriyet'ten Burak Taşçı'nın haberine göre; 100 bin liralık ihtiyaç kredisi 12 ay vadede yüzde 2,39 faiz/kar payı oranıyla kullanıldığında aylık ödemesi 10 bin 110 lira, toplam geri ödemesi ise 122 bin lira civarında gerçekleşiyor. 100 bin lira yıllık yüzde 45 faizle mevduata bağlandığında aylık 3750 lira, yıllık da kümülatif olarak 55 bin 545 lira getiri sağlıyor.
100 bin lira 12 ay vadeli kredi kullanılırsa yüzde 3,19 oranında faizle aylık ödemesi 10 bin 750 lira, toplam geri ödeme ise 130 bin lira civarında çıkıyor, başka bir deyişle 30 bin lira 1 yılda faiz ödenmiş oluyor. Buna karşılık olarak çekilen kredi mevduata yatırılırsa yıllık getirisi 55 bin lira faiz oluyor. Yani 25 bin lira kâr elde edilmiş oluyor.
100 bin lira, yüzde 4 oranında faizle kredi olarak alınırsa 12 ayda toplam geri ödeme 135 bin lira, aylık taksit 11 bin 300 lira seviyesinde gerçekleşiyor. Yüzde 45 faizle 1 yıllık kümülatif faiz getirisi 55 bin lira olduğuna göre 1 yılda 20 bin lira krediyi mevduata çevirerek faiz getirisi sağlanabiliyor.
Yukarıdaki örneklerde kredi çekilip, mevduata yatırılıp faiz getirisi sağlanacağı teoride kabul görse de pratikte böyle gerçekleşmiyor. Kredi çekilerek tasarruf yapılması mantığı tamamen yanlış. Kredi faizinin mevduat getirisinin altında kaldığı görülse de çekilen kredinin parasından aylık olarak geri ödeme yapılacağı için ana para sürekli eriyecek ve alınacak faiz de küçülerek yok olacak.
Ayrıca bankalar kredi verip mevduatı olanlara krediden kazandıkları faizi getiri olarak sağlıyor. (En basit örneği budur, bankalar çok farklı alanlardan gelir elde edip bunu yatırıma çevirebiliyor.) Başka bir deyişle düşük faizle kredi verip yüksek faizle mevduata getiri sağlarsa bankanın bu işlemden kazancı değil zararı olur.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da ihtiyaç kredilerinin amacı dışında kullanılmasını istemiyor. İhtiyaç kredisi adında olduğu gibi bir ihtiyacın giderilmesi için kullanılmalıdır. Paradan para kazanmak uğruna kredi çekilmemesi gerekiyor.
Yatırım kararı alırken doğru davranışlarda bulunmaya dikkat edin. Ülkenin ve küresel ekonominin içinde olduğu durum, önemli ekonomik veriler, uzman tavsiyeleri, ekonomi politikalarına ilişkin öngörüleri iyi analiz ederek yatırım yapmaya çalışın. Aksi halde tasarruflarınızı kaybedebilirsiniz.
Eral Karayazıcı - Inveo Portföy Fon Yönetim Müdürü
Kredi kullanarak gelir elde edilemeyeceğine yönelik olarak Inveo Portföy Fon Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı önemli açıklamalarda bulundu.
Karayazıcı, kredinin 12 ay sonra ödenemeyeceği için mevduat getirisi de olmayacağını açıkladı.
Karayazıcı şunları söyledi: Bu konuda tasarruf sahiplerini yanılgıya iten vade uyuşmazlığı. Eğer krediyi alıp 12 ay sonra ödemesini yapsalar 12 ay boyunca Türk Lirası mevduat getirisi ile kar elde ederler. Ancak geri ödemeyi ortalama 6,5 ay sonra gerçekleştiriyorlar. Üçüncü ayın sonunda ödünç aldıkları kaynağın dörtte birini, altıncı ay da yarısını ödemiş oluyorlar. Kredi olarak aldıkları kaynağı 12 ay kullanamıyorlar.
Bir nevi 6,5 ay için yüzde 37 maliyete katlanıyorlar. Bunun yıllık bazı iki katına yakın olur yani yaklaşık yüzde 68. Mevduat faizi yıl boyu yüzde 43 olsa 12 aylık vadede elde edilecek toplam gelir ara dönemde tahsil edilecek faizin faizi dahil yüzde 52 olur ve kredi maliyeti olan yüzde 68’in altında kalır.
Güncel piyasa şartlarında kredi alıp mevduata yatırarak kar elde edilmesi mümkün değil. Artık mevduat önemli bir alternatif haline geldi. 2024 yılında enflasyonun 10-12 puan üzerinde getiri sağlamak mümkün. Döviz cephesinde var olan piyasa şartları dahilinde enflasyon üzeri getiri sağlanması zor görünüyor. Borsa sabırlı olabilecek yatırımcılar adına varlıklar içinde makul bir ağırlığı hak ediyor. Değerli metaller için de bu geçerli”
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun 2021 yılında yaptığı duyuruda, Türk Lirası kredilerin amacına aykırı kullanılmaması için bankaları uyarmıştı. Bireysel veya tüzel müşterilere Türk Lirası cinsinden kullandırılan kredilerin amacına aykırı işlemlere konu edilmemesine yönelik gerekli kontrollerin azami seviyede oluşturulması hususunda Kurumumuz, gözetim ve denetimi altındaki kuruluşları talimatlandırmıştır. Söz konusu talimatlarımız kapsamında gerekli inceleme ve değerlendirmelerimiz devam etmekte olup, tespit edilen aykırılıklar hakkında gerekli idari işlemler tesis edilmektedir.
BDDK'nın kararına istinaden bankalar da ihtiyaç kredisi kullandırttığında müşterilerinden taahhütname alıyorlar. Taahhütnamede kullanılan krediyle "Döviz ve altın alım işlemleri, vadeli mevduat, repo, hisse senedi gibi finansal getiri sağlamaya dönük yatırımlar, vadesi gelmemiş diğer kredi risklerinin kapatılması, yurt dışına transfer yapılması ve kripto varlıklara veya sermaye piyasası dışına aktarılması" gibi işlemlerin yapılmaması gerektiği belirtiliyor.