Kira ve satın alımda bu detay dikkat! Bütün paranız yanabilir

Geçtiğimiz yıl kasım ayı itibarıyla online ilan platformlarında kimlik doğrulama uygulamasına geçilse de ilan sitelerinde hala sahte ilanlarla karşılaşılıyor. Milliyet'te yer alan habere göre, emlak işletmelerinin yetki belgelerini doğrulatacağı ikinci aşamaya henüz geçilmedi. Evini 100 günden kısa süreli kiraya verecek olan ev sahiplerinin izin belgesi alması zorunlu hale getirilmişti. Ancak günlük kiralama yapan bazı kişilerin ilanlarda izin belge numarasını yazmadığı görülüyor. Evin ‘günlük mü, yoksa aylık mı?’ kiralandığı bilinmiyor. Satılık konutlarda ise sahte ilanlarla çok sık karşılaşılıyor. Peki mağdur olmamak için nelere dikkat edilmeli? Konuyla ilgili merak edilenleri Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, milliyet.com.tr’ye anlattı. Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “İnternet sitelerinde yer alan ilanlara baktığımızda biz de sektörümüzde hala gerçek olmayan çeşitli ilanlarla karşılaşıyoruz. Önemli sorunlardan bir tanesi de aynı taşınmaza ilişkin birden fazla kişinin hala ilan veriyor olmasıdır. İlanlarda elektronik ilan doğrulama sistemine ilişkin iki fazlı bir aşama vardı. Bunlardan ilki kişilerin kimlik bilgilerini, telefonlarını doğrulaması gibi bazı yükümlülüklerdi. İkinci faz dediğimiz üyenin ilana konu taşınmazı portallarda yayınlamasına ilişkin aşama hayata geçmedi. Aslında taşınmazların sahibi tarafından yetkilendirildiği ve doğrulandığı bir sisteme sektörün hala ihtiyacı var. Günümüzde hala gerçek olmayan çok sayıda ilanı görüyoruz. Yanlış fiyatlar, harita konumunun doğru olmaması, ilan veren kişinin mal sahibi gibi kendisini tanıtıp aslında taşınmazın sahibi olmadığı birçok ilan var. Yönetmelikle ilgili düzenleme yapılırken burada amaç elektronik ilan doğrulama sistemi ile ilan verecek kişilerin kimliklerinin doğrulanmasının yanı sıra böyle bir taşınmazın varlığının da doğrulanması ile ilgiliydi. Aynı taşınmaza ilişkin farklı fiyatlarla birden fazla ilan girişine izin verilmemesi ile ilgili bir yükümlülüğün yer aldığını görüyoruz. Aynı taşınmazın birden çok ilana girilmesi durumunda o bölgedeki fiyat istatistikleri etkileniyor, taşınmazın pazarlayanı kim belli olmuyor. Düzenleme çerçevesinde spekülatif fiyat artışlarının önlenmesinin, bilgi kirliliğinin önüne geçilmesinin faydalı olacağını düşünüyoruz. Görüşümüz aynı taşınmaz için tek bir ilan verilebilmesidir. Mükerrer ilanlar kaldırılmalıdır. Bir taşınmazı sadece yetkili bir emlak işletmesi girmelidir. İlan girişi ile ilgili tek yetki durumunun Bakanlık nezdinde kabul edilmesi ve uygulanmasıdır. İkinci fazla ilgili çalışmalarda önemli bir mesafe kat edildiği kanaatindeyim. Düzenlemenin ilk fazı kasım ayında çıkmıştı. Bir iki ay içerisinde elektronik ilan bilgi doğrulama sisteminin ikinci fazı aktif hale gelir. Bazı yetki belgesi sorunu olan ofislere 14 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yapılan düzenleme ile bir muafiyet sağlanmıştı. Deneyim şartını sağlayamaması nedeniyle yetki belgesi alamayan mevcut emlakçılara deneyim şartı muafiyeti getirildi. Yetki belgesi alamayan ofislerin belge almasıyla bu süreç hızlanacaktır. Vatandaşlara uyarımız. Gerek satılık gerekse kiralık olsun mutlaka taşınmazları yerinde görmeleridir. Bazı ilan örneklerine baktığımızda bunların sahada karşılığı net bir şekilde görünmüyor. Her ilin belli ilçelerinde bu tür manipülatif ilanlar verilmeye devam ediliyor. Taşınmaza gidildiğinde öyle bir taşınmaz olmadığı görülüyor. Bunu yapan işletmelerin hepsi yetki belgesi almış işletmeler değil. Tüketicilerin yetki belgeli emlak işletmelerini tercih etmelerini, bu işletmelerden hizmet aldıklarında sıkıntı yaşıyorlarsa mutlaka Ticaret Bakanlığı’nın sistemi üzerinden şikayet etmeleri gerekiyor. Kiralık ve benzerlerinde de kapora vb. dolandırıcılıklar yaşanabiliyor. Mutlaka kiralık da olsa satılık da olsa taşınmaz yerinde görülmeli. Alım-satım sözleşmeleri mal sahibi ile bir araya gelerek, tapu ve benzeri kısımları kontrol edilerek yapılmalıdır. Sosyal medya kısmında önemli bir boşluğumuz var. Çeşitli ülkelerde sosyal medyalarda yayınlanan görsellerde bile aslında reklam ve benzeri içeriklerin kontrol edildiğini görüyoruz. Ülkemizde sosyal medya üzerinden yapılan ilan paylaşımları da artıyor. Mevcuttaki taşınmaz ticareti yönetmeliğimiz ilan verilen yerleri sadece portallarda sınırlı tutmuyor. Taşınmaz satışı ile ilgili reklam verilen tüm mecralar bu kapsam içerisinde. Emlak işletmelerinin reklam verebilmesi için taşınmaz sahibi ile yetkilendirme sözleşmesi yapma yükümlülüğü bulunuyor. Denetimlerin bu konuda sosyal medya üzerinden sıklaştırılmasına ihtiyaç var. Bu tür ilanlarda emlak işletmelerinin yetki belgesi numarasını yayınlamaları gibi bazı sorumluluklar getirilmeli. Sosyal medya dışında afiş, branda vb. görsellerde yetki belgesi numarasına yer verilmesinin önemli bir sorunu çözebileceğini düşünüyoruz. “