Hatay depremi nasıl oluştu? ‘Denizin içinden geçen büyük bir hat kırıldı’
41 binden fazla insanın öldüğü 7.7 büyüklüğündeki depremin oluş şekline ilişkin uzmanların araştırmaları devam ederken, fay hattının tek parçada değil, iki-üç parçanın peş peşe tetiklenmesiyle kırılmış olabileceği gündeme geldi.
İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Samandağ ve Defne merkezli iki sarsıntının 7.7’lik depremin artçısı olmadığını belirterek, “Son depremin olduğu alan, 2-16 km arası fayların bulunduğu Antakya grabeni doğu yakasında. Bu nedenle artçı değil. Bu deprem münferit bir depremdir. Bu alanda bulunan 12 fay üzerinde bu tür depremler aktarılan stresin ürünüdür. Bölgede orta büyüklükte deprem üretecek irili, ufaklı faylar bulunmaktadır. Ağır ve orta hasarlı bazı binalarda göçme olabilir. Hafif hasarlı binalar ise hasar görmüş olabilir. Samandağ’dan Kıbrıs’a uzanan deniz tabanı düzlük ve sığ. Tsunami olması için deniz altı heyelanı olması gerekir. 30, 40 santimlik bir kabarma dışında büyük bir tsunami söz konusu olmaz” dedi.
Milliyet'ten Mert İnan'ın haberine göre; Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Şerif Barış da, “Henüz harita ve eldeki verileri incelemeden kesin yorum yapmak doğru olmaz. Ancak 7.7’lik depremin artçısı gibi bir durum da olabilir münferit deprem de olabilir. Tüm verileri inceledikten sonra deprem hakkında kesin bilgiyi paylaşacağız” diye konuştu.
ARTÇI DEĞİL
Deprem uzmanı Dr. Ramazan Demirtaş da depremin artçı değil, münferit bir deprem olduğunu söyleyerek, “Samandağı açıklarından denizin içinden geçen büyük bir hattın kırıldığı anlaşılıyor.
Bu deprem son 7.7’lik büyük deprem yaratan fayın güney ucu ile Kıbrıs Yayı adını verdiğimiz fay zonunun kesişim noktasında oluştu.
Depremin hemen devamında Doğu Anadolu Fay Zonu, Ölüdeniz Fay Zonu, Kıbrıs Yayı kavşağı yani Zaferburnu sismik boşluğu bulunmakta.
Maalesef iki büyük depremin ardından 5 ve üzeri büyüklükte çok sayıda artçı ve münferit depremleri görüyoruz. Peş peşe yaşanan iki büyük deprem, beraberinde sismik boşluk olan bazı fayları tetiklemiş oldu” ifadelerini kullandı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş ise, “Bu deprem gecikmeli olarak 7.7’lik büyük depremin doğrultusuna paralel artçısıdır. Yerin altındaki enerji akışı devam ediyor.
Akma hali ana merkezden etrafa yayılıyor yani stres transferi oluyor. Adana, Malatya ve Adıyaman’ı da etkileyecek orta büyüklükte artçılar olabilir” değerlendirmesini yaptı.
6 ŞUBAT DEPREMİ: ‘PEŞ PEŞE TETİKLENİP KIRILMIŞ OLABİLİR’
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof.Dr. Cenk Yaltırak, 7.7’lik depremin ardından fayın kırılma modellemeleri üzerinde çalıştığını belirterek, olasılıkları şöyle anlattı: “Deprem ivmelerin dağılımına baktığımızda 2 kez, 2 ayrı zamanda ivme pikleri olduğunu görüyoruz.
Yani iç içe geçmiş, 3, 4 saniye içinde birbirini tetikleyen ve ve toplamı 7.7 olan bir deprem yaşanmış olma ihtimali de söz konusu.
Deprem ölçüm istasyonları verileri geç mi aldığı, yoksa kırılma başladıktan sonra güneye doğru uzanan fay parça parça 7.7’lik deprem mi neden olduğunu çalışıyoruz Fay, tek parça kırılmış olabileceği gibi, 2 veya 3 farklı segmentin 4-5 saniyelik aralıklarla peş peşe kırılması da söz konusu olabilir” dedi.
4-5 FARKLI BÖLÜM
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Şeriş Barış da, “Merkez üssünden başlayarak 4 ila 5 farklı bölümün birkaç saniye aralıklarla kırılarak toplamda 7.7’lik bir deprem ürettiğini tahmin ediyoruz.
Maraş ve Hatay faylarının aynı birkaç saniye aralıklarla peş peşe kırıldığını öngörüyoruz. Kaldı ki Pazarcık fayının 7.7 deprem üretmesi mümkün değildi” diye konuştu.
Deprem bölgesinde araştırmalarını sürdüren İTÜ jeoloji mühendisliği Bölümü’nden Prof. Serdar Akyüz ise 7.7’lik depremde neredeyse 300 kilometreye yakın bir hattın kırıldığını belirterek, “Hem zeminde gözlem yapıyor, hem de drone ile havadan görüntüler alıyoruz
Pazarcık’a yakın bölgede 6 metreye kadar varan yüzey atımları gördük. Kırılan hattı biliyoruz ancak fayın ilk kırılmaya başladığı nokta henüz tespit edilmiş değil.
Birden fazla odak nokta varsa, farklı yerlerde kırılma noktaları çıkacaktır” değerlendirmesini paylaştı.
13.5 MİLYON İNSAN ETKİLENDİ
Depremin etkilendiği 10 ilin toplam nüfusu 13 milyon 421 bin. TÜİK verilerine göre, depremden etkilenen illerin son nüfus sayıları şöyle: Gaziantep 2 milyon 154 bin 51. Hatay 1 milyon 686 bin 43. Adana 2 milyon 274 bin 106.
Osmaniye 559 bin 405. Diyarbakır 1 milyon 804 bin 880 bin. Kahramanmaraş 1 milyon 177 bin 436. Malatya 812 bin 580. Adıyaman 635 bin 169, Kilis 147 bin 919. Şanlıurfa 2 milyon 170 bin 110.