EYT’de yaş şartı ile ilgili son dakika müjdesi! İşte prim, gün ve borçlanmada çözüm
EYT’de yaş şartı ile ilgili son dakika açıklaması geldi. Emekli olmak için gün sayan milyonlara müjde! Cumhurbaşkanı Erdoğan resmen duyurdu, emeklilikte yaşa takılanlarda bir düğüm daha çözülmek üzere. Hizmet birleştirme ve borçlandırma işlemlerinin devam ettiğini ifade eden Erdoğan, “Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi yaş sınırı uygulanmayacaktır” dedi. Peki EYT’de yaş, prim, borçlanma ve hizmet birleştirme süreçleri nasıl işleyecek? İşte uzmanların görüşleri ve EYT’de çözümün detayları...
Milyonları ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin ayrıntıları netleşti. Düzenlemeyi bekleyen milyonlarca emekli adayı çıkacak yeni karara odaklanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, EYT düzenlemesinin ayrıntılarını açıkladı. Erdoğan, düzenlemede yaş müjdesi vererek birçok bilinmeyenle ilgili önemli açıklamalar yaptı. İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın EYT müjdesi...
Uzmanlar da "Kimler emekli olacak? Hangi şartları yerine getirenler emekli olacak?" sorularına yanıt arayan emekli adaylarının meraklarını giderdi. İşte hem Erdoğan'ın hem de uzmanların EYT açıklamaları...
Milyonları ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin ayrıntıları belli oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan detayları açıkladı.
Cumhubaşkanı Erdoğan, EYT ile ilgili çok önemli açıklama yaptı. Erdoğan, "Bugün ülkemizin tüm tartışma alanlarını, milletimizin her kesimin beklentilerini çözmüş olarak 2023'e girme kararlılığımızın son örneği olan EYT ile ilgili düzenleme müjdesiyle huzurundayım. Kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar yani EYT olarak bilinen düzenleme uzun süre kapsamlı çalışmanın ardından nihai halini almıştır. Ülkemizdeki sosyal güvenlik sistemini, sürdürülebilir, makul, adil seviyeye getirilmesi hususunda önemli reformlara imza atmış hükümetiz" dedi.
Erdoğan, "Geçmiş yıllardaki gerçeklerden kopuk uygulamalar sebebiyle kamu bütçesine büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemini yönetilebilir hale getirmek için çok çalıştık, uğraştık. Elbette her reform, düzenleme beraberinde yeni tartışmaları da getirmiştir. Bunlardan biri de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte yıl ve prim günü şartını doldurduğu halde yaş şartı sebebiyle beklemek zorunda kalan çalışanlarımızın talepleridir. Prensip olarak 20 veya 25 yıl çalışmış kişinin çalıştığı süreden çok daha uzun dönem emekli maaşı alabileceği sistemin sürdürebilir olmadığına inanıyoruz." diye konuştu.
Erdoğan, "Geçmiş yıllarda bunun acısı çok yaşanmıştır. Sistemin idamesine zarar vermeden ülke ekonomisi üzerine kaldıramayacak yükler bindireceği için uzun yıllar böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadık. 85 milyon hep birlikte ortak geleceğimizi düşündüğümüz için konuyu derinlemesine incelemeden, hesabını kitabını sağlamca yapmadan herhangi taahhüt altına girmek istemedik." ifadelerini kullandı.
Erdoğan, "Küresel krizin ülkemize etkileri sebebiyle sıkıntı yaşayan sabit gelirli vatandaşlarımızın yanlarında olduğumuzu yüksek oranlı asgari ücret, memur ve emekli maaşı artışıyla gösterdik, gösteriyoruz. Asgari ücret rakamı da bu iradenin bir tezahürüdür. 1999 öncesi işe başlayan çalışanlarımızın emeklilik yaşı ile beklentilerini karşılayan adımın müjdesi ile kendilerine desteğimizi sergileme yoluna gidiyoruz. Devlet için fedakarlık anlamına gelen düzenlemeyle birlikte sistemi her türlü tartışmadan arındırarak yerli yerine oturtmuş olacağımıza inanıyorum. Her konuda her zaman olduğu gibi bu düzenlemeyi milletimiz için yapıyor ve adıyoruz." şeklinde konuştu.
Erdoğan, "Hatırlayacak olursak ülkemizde emekli olabilmek için üç şartı, prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenleme şartlardan ilk ikisini tamamlamış olup da sadece yaş sebebiyle emeklilik bekleyenleri kapsıyor. Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenlemeyi SSK, Bağkur, Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılıyoruz." ifadelerini kullandı.
YAŞ MÜJDESİ
Erdoğan, "Bu düzenleme ilk çıktığında 5.6 milyon emekli varken bugün 13.9 milyon emekliye hizmet veren Türkiye'ye ulaştık. Sosyal güvenlik sistemimizin aktif, pasif dengesini korumayı başarıyoruz. Emekli maaşlarında yıllar içinde yaptığımız yüksek oranlı artışlarla reel olarak bu kesimi kendi geliri ile geçinebilmesine imkan sağlayacak seviyeye çıkardık. Bugün 2 milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi yaş sınırı uygulanmayacaktır." dedi.
Erdoğan, "Bir kısmı hizmet birleştirme, borçlandırma işlemlerini zaten başlatmıştır. Yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları yaptık. Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayacaklar için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlıyoruz." diye konuştu.
KREDİ DESTEĞİ
Erdoğan, "Hazine ve Maliye Bakanlığımız bir kredi paketini devreye alıyor. Emekli olanların en azından bir kısmının çalışmaya devam edeceklerini biliyoruz. Bu anlayışla emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için sosyal sigorta prim teşviki getiriyoruz. Emeklilik sonrası çalışan vatandaşlarımızın bunu kayıtlı olarak sürdürmelerini sağlamaktır amacımız" dedi.
OCAK'TA EMEKLİLİK İŞLEMLERİ BAŞLAR
Prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan ve emeklilik hakkını kazanacak olan 2 milyon kişi ilk etapta Ocak ayında yasanın yürürlüğe girmesiyle beraber emeklilik işlemlerini başlatacak.
Sigortalılık süresi ve prim şartları tamam olmayanlar bu şartları tamamladıklarında EYT yasasından yararlanacak. Eğer Ocak ayında emeklilik başvurusu yapılırsa ilk maaş hesaplama işlemleri de 1 Şubat itibarıyla olacak.
Örneğin işlemler Nisan ayında biterse; başvuru tarihini takip eden aydan itibaren bütün maaşlar emeklinin hesabına topluca yatacak.
EYT'LİLER EMEKLİ MAAŞI İÇİN BANKA SEÇİMİ YAPACAK
EYT düzenlemesi ilk emeklilik hakkı elde eden vatandaşlar ilk ödemelerini alacakları banka ve şubesini e-Devlet'ten veya emeklilik işlemleri sırasında SGK'da seçebilecek. Böylece EYT'linin emekli maaşı tercih ettiği bankaya yatırılacak.
KADINLARDA 38, ERKEKLERDE 43
SOSYAL GÜVENLİK UZMANI ALİ DUMAN: Vatandaşlar olarak mutluluktan ne söyleyeceğimizi şaşırıyoruz, önemli bir gelişme. 23 yıllık bekleyen bir mağduriyet, 2 milyon 250 bin insanın hakkına kavuşabilmesi büyük bir mesele. Sayın Cumhurbaşkanı da az önce hepimizi açıkça çok mutlu etti.
Dedi ki, yıl ve günü dolduranlar hemen emekli olacak, herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Bu şu demek; 18 yaş meselesi, 99 öncesi kanunda da yürürlükte de var. 18 yaş + kadınlar için 20 yıl zorunlu hizmet. Erkekler için, 18 yaş + 25 yıl zorunlu hizmet; 38 ve 43 yaş demek.
Yani 2023'te gününü doldurmuş, yılını doldurmuş 38 yaşındaki kadın; yine gününü, yılını doldurmuş 43 yaşındaki erkek emekli olmaya hak kazanacak demek. Bu gerçekten cidden önemli bir gelişme oldu, sayın Cumhurbaşkanının çok büyük bir müjdesi oldu.
MİLYONLARCA EVDE BÜYÜK BİR SEVİNÇ VAR
ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ TARKAN ZENGİN: Devletimizi büyük bir devlet olduğunu bir kez daha gösterdi. Sosyal bir politika ilkelerinin tüm vatandaşlarımız için olduğunu gösterdi. Gerçekten örneğin bir sözleşmelinin kadroya geçmesinden daha büyük bir iş, maliyetler açısından. Cumhurbaşkanımıza ve bakanlarımıza teşekkür ediyoruz.
Milletimiz için tarihi bir an yaşıyoruz. Şu anda ben milyonlarca evde büyük bir sevinç olduğunu düşünüyorum. Hak edenler haklarını almış oldular. Herkese hayırlı olsun. EYT'nin neredeyse toplumun her yerinde konuşuluyordu. Buna emek verenlerin o yükün altına omuz verenlere teşekkür ediyoruz.
EYT NE ZAMAN DEVREYE GİRECEK?
Yasalaşma sürecini beklemek zorundayız. Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra, yeni veriler girilecek. Yeni veriler değerlendirilecek.
e-Devlet'te prim günü yüzde 80 görünenler, yüzde 100'e tamamlanacak. Yasalaşma süreci açısından zorlu bir süreç olabilir, şu an rahatlıkla meclisten geçebilecek bir düzenleme olacak. Hem komisyon, hem genel kuruldan daha kolay geçebilecek. Buna karşı mecliste karşı durulabilecek durum yok.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİ EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKER Mİ, NASIL YAPILABİLİR?
Hizmet birleştirme işlemi farklı sigorta kollarında çalışanların toplam çalışma sürelerinin birleştirilmesine deniyor. Hizmet birleştirmeyle istisnai bir durumda emeklilik öne çekilebilir. Bağ-Kur'lu olan kadınlar emekli olmak için 7.200, erkekler de 9.000 gün prim ödemek durumunda olup, SSK'da ise kadınlar için bu süre 5.000 erkekler için de 5.975 gün. 2008'de 7 yıl kuralı kaldırıldı. Kişiler primlerini Bağ-Kur'dan SGK'ya aktarabilecek koşulları sağlaması halinde gün farkından yararlanarak erken emekli olabilir. SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı hizmetlerinin birleştirilme talebi e-devlet üzerinden yapılabilir.
EYT İÇİN NE ZAMAN BAŞVURU YAPMAK GEREKİYOR?
E-Devlet üzerinden başvuru yapılabilir. Aylık bağlama sistemi bakımından normal emeklilerden bir farkı bulunmuyor. Dijital sistemi kullanmayanlar da form doldurarak evine yakın SGK müdürlüğüne teslim edebilir ya da postalayabilir. Başvuru tarihi emekli aylığını etkilemiyor.
ASKERLİK VE DOĞUM DIŞINDA İŞE GİRİŞİ GERİYE ÇEKEN BORÇLANMALAR VAR MI?
Yurtdışı borçlanması, doktorların fahri asistanlıkta geçen süreleri, avukatların stajyerlikte geçen süreleri, yükseköğretim gören öğrencilerin doktora süreleri ilk çalışmadan önceyse sigorta girişimini geriye çeker. Borçlanılan süre önem taşıyor. Kişi askerliğini sigortaya girdikten sonra yaptıysa bu borçlanma geriye çekmez.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?
Emekli Sandığı'na bağlı olanlar, çalışırken SGK'ya prim ödeyenler, emekli sandıklarına bağlı olanlar, Bağ-Kur'lu esnaf, sanatçı, bağımsız çalışanlar yararlanabilir. Kamu çalışanlarının emekli aylıklarını olumsuz etkilememesi için hizmet birleştirme işlemini ertelememesi gerekir.
MEMURLUKTAN ÖNCE ÇALIŞILAN SÜRELER HİZMETİNE EKLENİR Mİ?
Kamu çalışanları da memuriyet hizmetine başlamadan önce çalıştığı süredeki hizmetleri ekletmek için hizmet dökümü alarak başvuruda bulunabilir. Başvuru sonrası hizmet süreleri, nerede hizmet verdikleri incelenerek SGK ile yapılan yazışmalar sonucunda hizmetler birleştirilir.
HİZMET BİRLEŞTİRMEYE VARİSLER DE BAŞVURUDA BULUNABİLİR Mİ?
Emekli olmadan önce çalışma sürelerini birleştirerek prim günü sayılarını arttırabilirler. Birleştirme işlemi hizmet puanını artırır. Sağlık koşulları ya da teknik şartlar kişilerin başvuru yapmasına engel oluyorsa yasal varisler de başvuru işlemini gerçekleştirebilir. Vefat durumunda hak sahipleri de birleştirme talep edebilir.
EYT NEDİR?
Yasalarımıza göre bir vatandaşın emekli olabilmesi için yaş, prim günü ve sigortalılık süresi olarak 3 şart bulunuyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan vatandaşların emekli olabilmesi için yaş şartı bulunmuyordu.
Bu tarihte yapılan düzenleme ile emeklilik hakkı elde edilebilmesi için sigortalılık süresi ve prim gününe yaş şartı da eklendi. Kamuoyunda EYT yani emeklilikte yaşa takılanlar kavramı böyle oluştu. Milyonların merakla beklediği EYT düzenlemesi ile bu konu mesele olmaktan çıktı.
1999 ÖNCESİ EYT ŞARTLARI NELERDİ?
8 Eylül 1999 düzenlemesi öncesinde sigorta girişi olan SSK'da 5.000 günü doldurmuş kadınlar için 20 yıl erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunuyordu. Yine Bağ-Kur'da ise sigortalılık süresi sabit olmak üzere kadınlar için 7.200 gün erkekler için ise 9.000 gün prim şartı bulunuyordu.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR? BORÇLANMA İLE EYT'Lİ OLUNUR MU?
Öte yandan kamuoyunda en çok tartışılan konulardan biris de borçlanmaların işe giriş tarihini geri çekip çekmeyeceği konusu oldu. Merakları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in borçlanma konusunda yaptığı açıklama giderdi. Bakan Bilgin, yasaların mevcut halinde korunacağını açıkladı.
Bu borçlanma meselesi 5510 sayılı yasanın 41. maddesi düzenliyor. Mevcut yasada ilgili maddede şu ifadeler yer alıyor:
"Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür..."
1. ASKERLİK BORÇLANMASI
Sigortadan önce yapılan askerlik süreleri borçlanıldığında bu maddenin hükmü gereği işe başlangıç tarihi geriye doğru gidiyor. Burada gideceği gün sayısı borçlanılan gün kadar oluyor.
2. YURTDIŞI BORÇLANMA
Türkiye'deki sigortalının yurtdışına gittikten sonra önceki döneme ilişkin borçlanmaları buradaki işe giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor.
3. DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN STAJ İSTİSNASI
Yasalarımıza göre sigortadan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak staj burada istisna sayılıyor ve staj sonrası yapılan borçlanma işe girişi geriye doğru çekiyor.