EYT’de son dakika! Prim ve borçlanma ile ilgili yeni gelişme, işte 2023 emekli maaş hesaplama tablosu

Son dakika haberi...Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemede tarih belirsizliği sürüyor. Teklifin Meclis’e sunulma tarihi sürekli olarak değişirken son olarak haftaya düzenlemenin Meclis’e sevk edilebileceği belirtildi. Düzenlemenin gecikmesinin nedenleri arasında maliyet hesaplaması, sistemin altyapısına bakılması gibi durumların olduğu belirtiliyor. Kıdem tazminatlarının ödenmesini destek için açıklanan Kredi Garanti Fonu miktarının da yetersiz kalabileceğine dikkat çekiliyor. Son yapılan açıklamalara göre, EYT’lilerin yüzde 60’a yakını 5 bin 500 TL civarında bir aylık alacak. AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu dün yaptığı açıklamada, “EYT’yi en geç haftaya Meclis’e sunmayı planlıyoruz, maaşlar en geç mart ayında yatırılacak. Bu konuda en ufak bir tereddüt söz konusu değil” dedi. Meclis’te gazetecilerin sorularını cevaplayan Akbaşoğlu, özetle şunları söyledi: “EYT ile ilgili Çalışma Bakanlığımız teknik çalışmayı bitirdi. 2022 yılı içinde çeşitli EYT platformları meselelerini anlattılar. Ayrı ayrı toplantılar yaptık. Kesin olarak çözümleyeceğimizi ifade etmiştik. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 8 Eylül 1999’dan önce hukuki statü neyse onun aynen devam ettirileceğine yönelik ve yaklaşık 23 yıl sürmüş olan bu durumun AK Parti ve Cumhur İttifakı iradesiyle bizlere talimatlandırmasıyla çözüme kavuşturacağız. Bunu en geç haftaya Meclis’e sunacağız. En geç mart ayında bütün EYT’li kardeşlerimiz maaşlarını alabilecekler. EYT ile ilgili çalışmaların uzamasında birçok etken rol alıyor. Düzenlemenin kapsamına ilk olarak 2 milyon 250 bin kişi girerken, bunlardan 600 bininin memur olduğu ve ilk aşamada emeklilik hakkını kullanmayacağı hesaplanıyor. Bu durumda 1.6 milyon kişi potansiyel olarak emeklilik hakkını kullanabilecek. Bunun getireceği yükün finansmanı ve aynı zamanda başvuruların karşılanmasında sistemin zorlanmaması için çalışılıyor. Halen yılda 400 bin kişi emeklilik başvurusu yaparken bu da tüm yıla yayılıyor. EYT yasasından sonra ise bir milyondan fazla başvurunun ilk aşamada yapılmasına kesin gözüyle bakılıyor. Bu durumun SGK sistemine getireceği yığılma da hesaplanıyor. Toplu işten ayrılmalar sonrasında kıdem tazminatlarının nasıl ödeneceği de önem taşıyor. Kredi tazminatlarının ödenmesi için Kredi Garanti Fonu’nun devreye alınacağı açıklanmıştı. Yıllık kıdem tazminatı toplamının yüz milyarlarca liraya ulaşabileceğini gösteren çalışmalar bulunurken, iş dünyası da bu konuda destek talep etmişti. Ancak açıklanan 25 milyar liralık KGF desteğinin kıdem tazminatları için yetersiz kalabileceğine dikkat çekiliyor.” EYT’lilerin aylık oranıyla ilgili en net açıklama Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’den geldi. Bilgin geçtiğimiz hafta sonu yaptığı açıklamada, “En düşük emekli aylığını 5 bin 500 lira yapmamız çok işe yaradı. Çünkü mevcut EYT’lilerin aylığı çok düşüktü. Yüzde 60’a yakını 3.500-4.500 arasında olacaktı. Neticede prim seviyeleri düşük, prim miktarı sınırda olan vatandaşlar bunlar. Bir de özel sektörde hep asgari ücretten gösteriliyor primler, dolayısıyla düşük maaşlardı” dedi. EYT yasasının çıkmasını bekleyen milyonlarca kişi, yasanın çıkmasıyla birlikte alacakları maaşları hesaplayıp, planlarını ona göre yapmak istiyor. Vatandaşların maaşlarını hesaplayabileceği uygulama ekranı SGK tarafından erişime açıldı. Emekli maaşı hesaplaması, çalışma günü, prim ödemesi gibi pek çok kritere göre değişiklik gösteriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu da kendi sitesinde yer verdiği maaş ve emeklilik zamanı bilgileriyle birlikte, kesinlik içermeden emekli olduğunuzda alacağınız maaşı belirtiyor. SGK tarafından uygulamaya konan 'Emekli olursam ne kadar maaş alırım' ekranıyla birlikte, EYT'li olmaya hak kazanacak kişiler maaşlarını hesaplayabiliyor. “uyg.sgk.gov.tr/AylikHesap/” sayfasına girilip, sayfada istenen bilgiler giriliyor; T.C Kimlik numarası, SSK Sicil Numarası, Baba adı, Nüfus il, Doğum tarihi bilgileri. 'Sorgula' butonuna basınca emeklilik hesaplaması yapılabiliyor. 2023 yılı Ocak dönemi aylık artışı verileri sisteme yükleninceye kadar uygulama geçici olarak kapatılmıştı. SGK tarafından uygulama bugün itibariyle açıldı. c “uyg.sgk.gov.tr” adresinde 4B emekli maaşı hesaplama sayfasına girilip, TC Kimlik numarası, kurum ve güvenlik kodu yazılınca emeklilik hesaplaması yapılabiliyor. “uyg.sgk.gov.tr/HizmetHesabi4c/” sayfasına girince şu bilgiler isteniyor: Doğum tarihi, Cinsiyet, 4A çalışma süresi Başlangıç ve bitiş tarihi. Hizmet türünü seçtikten sonra altta bulunan hesapla butonuna basılıyor ve emeklilik hesaplaması yapılıyor. Posta yazarı Ekrem Sarısu, EYT ve emeklilik ile ilgili merak edilen soruları cevapladı: 7 Kasım 1978 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 13 Kasım 2000 olup 5423 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1998-1999 arasında yaptım. Askerlik borçlanması ile EYT hakkı kazanabilir miyim? Askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Şayet en az 426 gün askerlik süreniz varsa, borçlanarak sigorta başlangıç tarihinizi 7 Eylül 1999’dan önceki bir tarihe çekerek, EYT kapsamına girebilirsiniz. Tabii EYT yasasına borçlanmayla EYT kapsamına girmeye mani olan bir düzenleme konmazsa (Zaten konursa da hukuki olmaz). EYT yasa tasarısı henüz açıklanmadı. Yasa tasarısı açıklandığında konu netleşir. 1964 doğumluyum. SSK girişim 1993 olup 3630 gün prim ödemem var. Primimi 3600 güne 2014’ten sonra tamamladım. Ne zaman emekli olabilirim? Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan 2024’te 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet EYT yasası 3600 günle emekliliği kapsar ve yaş olarak da 8 Eylül 1999’dan önceki yaş haddi olan 55 yaşı ararsa, EYT yasası çıktığında emekli olmanız da mümkün. 16 Ocak 1973 doğumluyum. SSK girişim 1 Temmuz 1995. Anne ve babamdan ölüm aylığı almaktayım. Her ikisi de Bağkur’dan emekli. Babam 2004, annem 2016 yılında vefat etti. Ocak 2019 tarihinden itibaren onlardan aylık almaktayım. Aynı zamanda dulum. Kendim EYT kapsamında emekli olunca maaş almaya devam edebilecek miyim? Bağ-kur, emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı ölüm aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzda, Bağ-kur’dan aldığınız ölüm aylığınız kesilir. Zaten aylık bağlatırken, sigortalı çalışmaya başladığınızda, emekli olduğunuzda, evlendiğinizde vb. durumlarda ölüm aylığını kestireceğinizi beyan ve taahhüt ettiniz. Emekli olduğunuzda aldığınız aylığın kesilmesi için, SGK’ya başvuru yapmak zorundasınız. 5 Temmuz 1978 doğumluyum. 1998-1999 yıllarında 18 ay askerlik yaptım. İlk defa Mayıs 2000 ayında 4/A statüsünde sigortam başladı ve 330 gün prim ödedim. 2005 yılında Bağkur’lu olarak prim ödemeye başladım ve halen Bağkur’luyum. 4/A’ya 330 gün, 4/B’ye 6300 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıç tarihimi öne çekebilmek için askerlik borçlanması yaptım. Verilen tebligatta 4/B olarak borçlandırıldığım gözüküyor. Sorum şu: Askerliği ödediğim zaman sigorta başlangıç tarihim 4/A başlangıcından mı yoksa 4/B başlangıcından mı öne çekilir? Ya da 1999 öncesi yasadan faydalanmak için nasıl bir yol izlemeliyim? Borçlanmayla kazanılan günler borçlanma tarihindeki sigortalılık statüsüne sayılıyor. 4/B statüsündeyken borçlandığınız için kazandığınız günler de 4/B’ye sayılmış. Ancak bu Bağkur başlangıcınızın geri çekileceği anlamına gelmiyor. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihi, yani 4/A başlangıcınızı geri çekiyor ve sigorta başlangıcınız Kasım 1998 oluyor. Bu başlangıca göre EYT kapsamındasınız. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Ancak prim aranacak. EYT çıksa da toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün (3.5 yıl) prim ödeyerek SSK’dan daha erken emekli olmanız da mümkün. 6 Aralık 1977 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 30 Kasım 1999 olup 5500 gün prim ödemem var. 1997-1999 arasında 18 ay askerlik yaptım. 23 yıl hizmet sürem ve 18 ay borçlanmam var. EYT kapsamına girebilir miyim? Sorunuzdan askerlik sürenizi borçlanıp borçlanmadığınız anlaşılamıyor. Sorunuzu askerlik sürenizi borçlandığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Başlangıçtan önce yaptığınızdan askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri çekerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olmanızı ve EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Borçlanmayla prim şartını da sağlamış olacağınızdan, EYT kapsamında 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 30 Mayıs 2023’te emekli olabilirsiniz. 1 Ekim 1970 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 11 Eylül 1996’dır. 2000 yılında memuriyete geçtim. 18 yıl memurluk yaptım. 2018’de görevden alındım. Toplam 6530 günüm var. EYT gelirse emeklilik olasılığım nedir? 4A’dan mı yoksa 4C’den mi emekli olurum? Primi ödenen son yedi yılda (ödenen son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Son yedi yıl kuralına göre, 4/c statüsünden emekli olacaksınız. Memuriyete dönebilirseniz priminizi 9000 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Bundan sonra herhangi bir sigortalılık statüsüne tabi olarak çalışmazsanız, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz (15 yıl sigortalılık süresi ve 61 yaş şartlarına tabi olarak). Ayrıca, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya (4/A) 1260 gün prim ödeyerek, EYT kapsamında SSK’dan (4/A statüsünden) emekli olmanız da mümkün. 1998’de SSK girişim var. 15 gün sigortalı yapılmışım. Sonrasında sigortalı çalışmadım. Ben prim ödeyerek EYT’li olabilir miyim? Evren ismini hem erkekler hem kadınlar kullanıyor. Sorunuzu kadın okur olduğunuz varsayıma göre cevaplandırıyoruz. 1998’de 15 gün prim ödemeniz olduğundan zaten EYT kapsamındasınız. EYT’lilerden yaş aranmayacak ama sigortalılık süresi ve prim aranacak. Toplu prim ödenemiyor. Sigortalı bir işte çalışarak priminizi EYT yasasının arayacağı prim gün (5000 gün veya 5975 gün) sayısına tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Belki EYT yasasına ihtiyaç duymadan priminizi tamamlayarak emekli olmanız da mümkün. Doğum tarihinizi, staj sigortanızın ve çocuklarınızın olup olmadığını, varsa doğum tarihlerini bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz. 1 Ekim 1981 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 4 Aralık 1995 olup 6700 gün primim bulunuyor. Bu şekilde EYT’li oluyor muyum? İlk girişiniz çırak sigortası değil ve adınıza uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmişse, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Şayet EYT yasasında 18 yaşından küçükken sigorta başlangıcı olanları kapsam dışında tutacak bir düzenleme olmazsa (ki olursa bu hukuki olmaz), EYT kapsamındasınız. EYT’lilerden yaş aranmayacağı açıklandı. Priminiz de yeterli olduğundan 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ekim 2024’te emekli olabilirsiniz (25 yılın hesabında sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşı doldurduğunuz tarih dikkate alınacağından). Hürriyet yazarı Noyan Doğan, prim ödenmeyen çalışanlara müjdeli bir haber verdi. Doğan, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinden yararlananlarla ilgili şunları aktardı: Koronavirüs salgınının başladığı 2020’nin Mart ayında hem işverenleri hem de çalışanları desteklemek için kısa çalışma ödeneğinin şartları kolaylaştırıldı. Buna göre, işverenlerin, pandemi nedeniyle işten çıkarma yapmamaları için çalışanlara İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği ödendi. Kısa çalışma ödeneği 2022’nin Mart ayından 2021’in Haziran ayına kadar devam etti ve milyonlarca çalışanın maaşları devlet tarafından ödendi. Yine pandemi nedeniyle işvereni tarafından ücretsiz izne çıkarılıp kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan ve iş sözleşmesi feshedilip, işsizlik maaşı alamayanlara yönelik 2022’nin Mayıs ayından itibaren İşsizlik Sigortası Fonu’ndan nakdi ücret desteği ödenmeye başlandı. Nakdi ücret desteği de bir yıl kadar uygulandı ve 2021’in Haziran ayında son buldu. İşverenler ve çalışanlar pandemi dönemini kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ile atlattı ama beraberinde başka bir sorun daha ortaya çıktı. Gerek kısa çalışma ödeneği alanlar, gerekse de nakdi ücret desteğinden yararlananlar bu sürelerde emeklilik primleri, bir başka ifadeyle de malullük, yaşlılık, ölüm primleri yatmadı. Bu da çalışanların emeklilik süresini etkiledi ve daha geç emekli olmalarına yol açtı. Şunu da belirtmekte fayda var; o dönemde, çoğu işveren kısa çalışma süresi içinde çalışan işçilerin de primlerini ödemedi. Kimi çalışanlar bu durumu şikâyet etti, tespit edilen işverenlere belli cezalar uygulandı. Kimi çalışanlar şikayetçi olmadı, kimi işverenler de tespit edilemedi. Tabii bu durum çalışanlarda hem eksik prim gün sorunu yarattı hem de çalışanların emeklilik süresi uzadı. EYT düzenlemesi gündeme gelince sorun daha da büyüdü. Kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinden yararlananlar; bu süreçte primleri eksik ödendiği için EYT’den yararlanıp, hemen emekli olamama gibi ciddi bir durumla karşı karşıya kaldılar. Kimileri askerlik, doğum borçlanması yaparak eksik primlerini tamamlamaya çalışsalar da kısa çalışma ödeneğinde primler yatmadığı için borçlanma süreleri de emeklilik için yeterli gelmedi. Kimileri de kısa çalışma ödeneğinde işverenler tarafından primler ödenseydi, askerlik ve doğum borçlanmasına gerek olmadan EYT’den yararlanacakken, borçlanarak, ceplerinden prim ödemek durumuyla karşı karşıya kaldı. Geçen hafta memur ve emeklilerine yüzde 30 zam ve en düşük emekli aylığının 3 bin 500 TL’den 5 bin 500 TL’ye yükseltilmesini içeren kanunun yasalaşması ile primleri eksik yatan çalışanlara yönelik de düzenleme yapıldı. Buna göre kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalılar için SGK’ya eksik bildirilen günleri tamamlama hakkı verildi. Uygulamanın nasıl olacağı ise önümüzdeki günlerde Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yayınlanacağı genelge ile netleşecek. Peki, kimler bu haktan yararlanacak, madde madde anlatayım. kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinden yararlanılan sigortalılar için işverenleri tarafından SGK’ya eksik gün bildirilmişse eksik günleri işveren tamamlayacak. İşverenler başvuru yaptığı tarihten itibaren üç ay içinde sigortalıları için eksik primleri ödemesi halinde çalışanların eksik primleri tamamlanmış olacak. İşveren, pandemi döneminde kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteklerinden yararlanmış, buna rağmen işçisini çalıştırmaya devam etmişse bundan dolayı uygulanan para cezaları silinecek.