EYT hakkında her şey! Ne zaman yürürlüğe girecek, başvurular ne zaman ve nasıl yapılacak?

Sizlerin de bildiği gibi 8 Eylül 99'dan önce işe giren SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı'na ait olan iştirakçiler, EYT Kanunu ile 24 senelik oluşan bir mağduriyeti dün gece yarısı Meclis'te 395 oyla, ret olmadan, boş oy olmadan ve çekimser oy olmadan oy birliğiyle kabul edilmiş oldu. Yasanın içerisindeki o plan bütçeden geçen 4 teklife sadece 1 maddede değişiklik oldu. Burada EYT sürecinde emekli olup da ondan sonrasında 10 içerisinde Sosyal Güvenlik Destek Primi üzerinden giriş yapılması lazımdı. Buradaki 10 günlük süreci, oradaki siyasi partiler vasıtasıyla 30 güne çıkarılmış oldu. Devamında da işverene yüzde 5'lik bir teşvik verilecekti. Yani burada siz EYT üzerinden emekli olup da daha sonrasında aynı iş yerinde çalışmaya 30 içerisinde başladığınız takdirde otomatik olarak yüzde 5'lik işveren hissesine bir teşvik geldi. Buradaki teşvikin parasal değeri ise minimum asgari ücretin yüzde 5'i. O da 10 bin 8 lira asgari bürüt ücretimiz var. Bunun yüzde 5'i, 500 TL yapıyor. Maksimum da 7 buçuk katı yani 75 bin lira üzerinden de yüzde 5 hesaplandığı zaman 3753 lira gibi işverenlere bir teşvik hazine tarafından karşılanacak. Ayrıyeten piyasa teklifinin diğer bir maddesi de taşeronlardan kadroya geçen işçileri emeklilikleri isteğe bağlı olacak. Yasa geçmeden önce taşeron üzerinde sözleşmeli olarak çalışıyorsanız, emekliliğiniz de geldiyse otomatik olaraktan mecburen emekliliğe ayrılma zaruriyeti vardı. Ama buradaki düzenlemeyle, onlar eğer isterlerse kamu üzerinden emekli olmadan da çalışmaya devam edecekler. Peki burada bundan sonraki süreç ne olacak? Yasa Meclis'ten geçti. Ama sonrasında bir Sayın Cumhurbaşkanı imzalayacak. Devamında Resmi Gazete'de yayınlanacak. Anayasa'nın 89. maddesine göre, Meclis'ten geçen yasa teklifleri 15 gün içerisinde Cumhurbaşkanı tarafından imzalanıyor. Ve 8 saat içerisinde Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonrasında yürürlüğe giriyor. Buraya çok dikkat etmek lazım. Çünkü EYT'yi bekleyen yaklaşık olarak 5 buçuk milyon insan vardı. 2 milyon 250 bini bu şartları sağladığı zaman hemen emekli olacaktı. Bugünden itibaren başvuruları kesinlikle yapmamaları lazım. Resmi Gazete'de Sayın Cumhurbaşkanı imzaladıktan sonrasında bu buradaki yasa yürürlüğe girmiş olacak. Başvuruları bizzat giderek Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan da yapabilirler. Yine e-Devlet şifresiyle kendileri girip çalışması Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden yapabilirler. Sistem kademe kademe yönlendiriyor. Ya da iadeli taahhütlü olaraktan direkt tahsis talep formunu internetten çekip, hazırlayıp kuruma gönderildiği takdirde yine emeklilik başvuruları alınmış olacak. Ama burada 5 bin günle, 5975 gün arasındaki SSK'lılar, Bağkur ve Emekli Sandığı'nda ise kadınlarda 7200 gün, erkeklerde 9 bin gün. 20 ve 25 yıllık süreler var. Buradaki primi, prim günü eksik olanlar ne yapacak? Burada borçlanmalar vasıtasıyla bunları tamamlama hakları var. Halk arasında çok bilinen askerlik borçlanması var. Doğum borçlanması var. Bunlara tamam bunlar üzerinden borçlanmalar yapılarak da bugünleri tamamlayabilecekler. SSK'lılar için en düşük emekli maaşı şu an için 5500 liraydı. Geçen sene taban aylık 3500 liraydı. Bunu 5500'e yükselttiler. En yüksek emekli maaşı da SSK'lılar için yine 33 lira gibi bir rakam söz konusu. Siz çalışma hayatı içerisinde bulunup da bunun üzerinden sizden kesilen primler, çalışma yılları otomatik olarak burada maaşları belirleyici ana unsur olmuş oluyor. Merkez üssü Kahramanmaraş depremi 11 ilde büyük yıkıma neden oldu. Çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Peki, depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına emekli maaşı nasıl bağlanacak? Şartlar neler? Ekonomist Muhammed Bayram konu ile ilgili şu ifadeleri kullandı; Hali hazırda emekli olmadıysa çalışıyorsa vatandaşlarımız için kendilerine mal olduysa kendilerine, eğer hayatını kaybettiyse eşine, anne ve babasına, çocukları eğer onlarda yoksa kardeşine aylık bağlanıyor. Depremde hayatını kaybedenlerinin yakınlarına maaş bağlanabilmesi için SSK’da 900 prim gün sayısı olması gerekiyor. Eğer SSK’da 900 prim gün sayısı varsa bu kapsamda eşine, çocuklarına ve anne babasına bunlar yoksa kardeşlerine emekli aylığı bağlanıyor. BAĞ-KUR Emekli Sandığı ise gün sayısı 1800 prim gün sayısı çıkıyor. 1800 prim gün sayısı var ise BAĞ-KUR Emekli Sandığının kendisi öldü ise yakınlarına, malul olduysa çalışamayacaksa kendisine bu emekli maaşı bağlanabiliyor. Geçtiğimiz yıllarda 360 prim gün sayısı söz konusu oldu. 17 Ağustos 99 depreminden 3 hafta sonra EYT yasası çıkmıştı. Yine 3 hafta sonra EYT yasası tekrar gündeme gelecek ve yasalaşacak. Gölcük depremi sonrası vatandaşlarımızın emekli olabilmesi için bir kanun getirilmişti. Bu kanunda 25 Şubat 2000 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 592 sayılı kararname ile Gölcük depreminde hayatını kaybeden vatandaşlarımızın yakınlarına ya da malul olduysa kendisine 360 prim gün sayısı ile emekli olabildi. Bu kanun veya kararnamenin yürürlükte olup olmadığını bilmiyoruz. ‘17 Ağustos 99 tarihinde ve sonrasında meydana gelen depremlerde olmak üzere’ ibaresi var. Şuandaki mevzuatımıza göre SSK 900 prim gün sayısı varsa emekli olabiliyor. BAĞ-KUR Emekli Sandığı ise 1800 prim gün sayısı ile emekli olabiliyor. Ama Gölcük depremi sonrasında bu prim gün sayısı ödenmesi 360 gündü.