Ev sahipleri tedirgin! Kiracılara tebligat gönderilmeye başlandı, kira kontratı ve banka dekontu talep ediliyor

Kira gelirlerinin vergi dışı bırakılmasının önüne geçilmesi amacıyla başlatılan çalışma kapsamında, vergi dairelerince, belirlenen adreslere tebligat gönderiliyor. Tebligat alarak vergi dairelerine başvuran kiracılardan gerekli bilgiler talep edilerek elektronik ortama aktarılıyor. Kontrollerin ardından beyannamelerinde uyumsuzluk olan ve hiç beyanname vermeyen mükelleflere yönelik yasal işlem başlatılacağı öğrenildi. Mersin Emlakçılar Odası Başkanı Mehmet Sinan Canpolat, kirada konutları olan mülk sahiplerinin gelir beyannamelerini mart ayında verdiğini söyledi. Kira gelir vergisi ile ilgili Maliye Bakanlığının çalışma başlattığını hatırlatan Canpolat, bu uygulamanın Mersin'de de gerçekleştirildiğini belirtti. Kent genelinde tebligatların dağıtılmaya başladığını ifade eden Canpolat, Mart ayı sonunda verilecek kira beyannamelerin tespitiyle ilgili kentimizde de kiracılarımıza tebligatların geldiğini ve Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Denetim Koordinasyon Müdürlüğüne davet edildiklerini duyuyoruz. Kiracılara, ikamette kaç yıl oturdukları, ne kadar kira verdikleri, kira artışının ne kadar olduğu, bu ödemeleri hangi kanal aracılığıyla yaptıkları soruluyor dedi. Kendilerinin de sürece katkı sunduğunu dile getiren Canpolat, vergilerin devlet gelirlerinde vazgeçilmez bir kalem olduğunu vurguladı. Kirada konutu bulunan mülk sahiplerinin herhangi bir cezai işlemle karşılaşmamak için kira gelir vergisi beyannamesini zamanında vermesini öneren Canpolat, şöyle devam etti: Hükümetimiz her konuda ivedilikle çalışmalar yürütüyor. Maliye Bakanlığımız da kira gelir vergilerinin ödenmesi noktasında çalışmalarına hız verdi. Türkiye genelinde gerek meslektaşlarımızdan, gerek meslektaşlarımızın kiraya verdiği kiracılar aracılığıyla mülk sahiplerinin mart ayı sonunda ödenecek kira gelir beyannamesinin verilmesi noktasında her türlü platformu deniyorlar. Kirada konutu olan mülk sahiplerimizin de herhangi bir cezai işleme maruz kalmaması için Maliye Bakanlığımız ile görüşerek, onların da bilgisini alarak en azından bu konuda duyarlı olup işlemlerini yönetmeleri gerekiyor. Emeklilerin vergi anlamında bazı konularda muaf olduğuna değinen Canpolat, Biliyorsunuz emekliler bazı konulardan muaf. Normalde çevre temizlik vergisi, emlak vergisi noktasında emeklilerimiz bir dairesi olduğu zaman bundan muaf oluyorlar ve ödeme yapmıyorlar. Ama kira gelir vergisi beyannamesi ile ilgili diyalog halinde olsunlar. Çünkü böyle bir muafiyet yok. Böyle bir düşünceye kapılıp da sıkıntı yaşamamalarını belirtmek isterim ifadelerini kullandı. Öte yandan Bakan Şimşek kira geliri elde edebilme potansiyeline sahip yaklaşık 4,5 milyon konutun analiz edildiğini, kiralık olarak kullanıldığı tespit edilen adreslerde fiili tespitler yapılacağını söylemişti. Bu kapsamda kiracılara vergi dairesi tarafından bir görüşme yapılması için tebligatlar gönderildi. Gönderilen yazıda ‘kira ödemesi ile ilgili olarak görüşülmek istendiği’ belirtildi. Kiracılardan görüşmeye gelmeden önce kira sözleşmesi, banka ödeme dekontu, mevcut ise emlakçı bilgileri istendi.Peki kiracılar görüşmeye gitmek zorunda mı? Eksik bilgi beyan edilirse bir cezası var mı? Uygulama ile amaçlanan nedir? Konuyla ilgili Arabulucu Avukat Umut Metin ve Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, önemli açıklamalarda bulundu. Arabulucu Avukat Umut Metin’in açıklamaları şu şekilde: “Şu an Türkiye genelinde tüm illerde konutlara yönelik olarak elde edilen kira gelirinin doğru beyan edilip edilmediği konusunda bir çalışma yapılıyor. Görüşmeye davet yazıları gönderilerek belki de banka üzerinden görülen ödemelerin eksik veya fazla beyan edildiğinin fark edilmesine rağmen bu işin aslını öğrenmek için kiracıların da iznine başvurulabiliyor. Burada vergi dairesi tarafından yapılmak istenen şey yanlış bir adım atmamak, çünkü burada vergi kaybının 1 katı kadar ceza uygulanabiliyor. Doğru, dürüst beyanda bulunulmasını teşvik için vatandaşlar görüşmeye çağrılıyor. Görüşmeye gitmek gerekir mi? Burada bir zorunluluk yok. Ancak gitmesi kendi faydasına olur, kiracı gitmeden de yazılı beyanda bulunabilir. Tavsiyem bu tür bir davete icap etmenin ihtiyaç olduğu yönündedir. Kira beyanlarında bir eksiklik olmuş olabilir. Muvazaalı kira sözleşmeleri olabilir. Önemli olan vatandaşın, vergi dairesi aracılığı ile kendisine yaptığı bildirime karşı icap ederek görüşmeye gitmesi, vergisel beyanında eksiklikler varsa bunu doğru hale getirmesidir. Cezalandırıcı bir yöntemden ziyade vergilendirmeyi tam sağlayabilecek bilgiye erişim isteniyor. Siz o görüşmeye gitmezseniz vergisel sorununuz çözmüş olmazsınız. Vatandaş kiracı da olsa görüşmeye icap edip gerçek kira bedelini ifade etmelidir. Doğru kira sözleşmesinin ibrazı önemli olacaktır. Sistem şu yaklaşımda değil: ‘Biz yanlış beyanda bulunan kiracıları mülk sahiplerini bulalım, hepsini cezalandıralım’ yaklaşımı yok. Yapılmak istenen ülke genelinde kira gelirlerine ilişkin doğru beyanda bulunma kültürünü disipline etmektir. Kamunun kaynağa ihtiyaç duyduğu bu dönemde vatandaşın vergisel yükümlülüklerini yerine getirmesi için dürüst davranması gerekiyor. Şimdi vergi dairesi kendi görevi itibarıyla kendisine karşı doğru beyanda bulunulması için görüşmeler icap ettiriyor. “ Konuyla ilgili Mustafa Hakan Özelmacıklı önemli açıklamalarda bulundu. Özelmacıklı’nın konuşması şu şekilde:“Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamalar piyasada sonuç bulmaya başladı. Tapu ve nüfus verilerinin incelenmesi sonucunda kira geliri elde etme potansiyeli olan yaklaşık 4.5 milyon konutun analiz edileceği söylenmişti. İstenilen evraklarda taraflar arasında yapılmış kira sözleşmeleri, banka ödeme dekontları, IBAN bilgileri talep edilen bilgiler diyebiliriz. Bu kiracılardan talep edilen belgelerdir. Görüşmelere kiracıların gelmesi bekleniyor.İstatistiklere baktığımızda 7 milyona yakın kiracının bulunduğunu görüyoruz. Gelir ve yaşam koşulları araştırma sonuçlarına göre 2022 yılında konutun mülkiyet durumu incelendiğinde hanehalkının yüzde 27’ye yakın bir kısmının kiracı olduğu görülüyor. Bu noktada 7 milyona yakın kiracı içerisinde beyanname veren sayısı oldukça az. 2024 yılı Ocak ayında Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre ülkemizdeki gayrimenkul sermaye iradı sayısı 2 milyon 223 bin seviyesinde. Bu açıdan baktığımızda yaklaşık 4.5 milyona yakın mükellefin beyanı verilmiyor gözüküyor. Önemli bir kısımda gelir vergisinin beyan edilmediğini görüyoruz. Denetimlerde çok önemli bir rol oynayacak, gerek istisnadan faydalanılamamasına gerekse de geçmiş dönemlere ait ek vergi tahsilat yapılmasına neden olacak diyebiliriz. Tebligat eline ulaşan kiracılar aslında ödedikleri kira bedellerini kira açıklaması yazmadan da olsa gidip beyan etmekle yükümlüdürler. Burada bilgi ve belge saklamak doğru bir süreç değildir. Görüşmelere katılarak istenilen bilgi ve belgeleri ibraz etmek zorundalar. Vergi incelemesinden maksat ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve bunların tahsilini sağlamak olarak özetleyebiliriz. Vergi Denetim Kurulu tarafından yapılan araştırmalarda herhangi bir inceleme ya da denetimden dolayı vergi incelemesi gereği ortaya çıkabilir. Defter ve belgelerin ibraz edilmemesi halinde vergi matrahları takdir edilebilir. Burada bir hesap hareketi vb üzerinden takdirde bulunabilir. Vergi Usul Kanunu’na göre özel usulsüzlük cezası kesilebilir. İş yeri ve konut kiralamalarına ilişkin yapılacak tahsilat ödemelerinin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle ibraz edilmesi gelir vergisi genel tebliğine göre zorunlu. Konutlarda 500 TL ve üzeri kısa vadeli kiralamalarda tutara bakılmaksızın tüm kiraların banka üzerinden yatırılması gerekiyor. İş yerlerinde miktar sınırlaması olmadan kiraların bankadan yatması gerekiyor. Yatırılan paralar havale olabilir, kredi kartı vb olabilir. Bu belgelerin ibrazı internet şubelerinden ve benzerinden alınabilir. Kiracının kiralarını bu şekilde yatırmaması her bir işlem için Vergi Usul Kanunu’nun 355’inci maddesinin o yıl için belirlenen miktardan az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. 10 bin TL kirası olan bir yerin kirasını bankadan yatırmağı için kiracılara burada yüzde 5 yani 500 lira ceza kesilebilir.”