Ev sahibi - kiracı ilişkisinde yeni dönem! 1 Eylül'de başlıyor
Son zamanlarda kiracı ve mülk sahipleri arasında yaşanan sorunlar arttı. Bu sorunların mahkemeye taşınma oranı da aynı şekilde arttı. Meclis Genel Kurulu’ndan kabul edilen kanuna göre; kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabulucuya başvuru yapılacak. Bu sayede aylarca süren davalar kısa sürede çözüme kavuşturulacak. Arabulucuda alınan kararlar taraflar için bağlayıcı oluyor. Düzenleme 1 Eylül’de yürürlüğe girecek.
Bu yüzden mahkemelerde son dönemde inanılmaz bir yoğunluk oluştu. Kira tespit ve tahliye davalarının çözüme kavuşturulması yıllar alıyor. Ayrıca dava masraflar, ödenen harçlar cabası. İşte milyonlarca vatandaşı ilgilendiren bu durumla ilgili çok önemli bir düzenleme yapıldı.
KOMŞULAR ARASINDAKİ ANLAŞMAZLIKLAR DAHİL
Artık kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması şartı aranacak.
Kanun, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Uygulama 1 Eylül 2023 itibarıyla yürürlüğe girecek. Eylülden itibaren bir mal sahibi veya kiracı, dava açmak istediğinde arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açamayacak. İşçi-işveren uyuşmazlığında da davadan önce arabulucu şartı bulunuyor.
ANLAŞMA SAĞLANAMAZSA NE OLACAK?
Arabulucu yoluyla bir araya gelerek anlaşan taraflar arasında tutanak imzalanacak. Bu tutanak mahkeme kararı gibi işlem görecek. Yani tarafları bağlayacak. Şayet uzlaşma sağlanamazsa bu kez dava açmak mümkün hale gelecek.
Arabuluculukta anlaşma oranı yüksek. Yani kiracı-mülk sahibi alacak, kira artışı veya kira tespiti gibi durumlarda arabulucu yoluyla hızlı bir anlaşma yoluna gidecek. Taraflar bu yolla zaman kaybından ve mahkeme nedeniyle doğan zararlardan da kurtulmuş olacak.
KISA SÜREDE SONUÇ ALINIYOR
Arabuluculuk süreci toplamda 4 hafta sürüyor ve gerekiyorsa 1 hafta uzatılabiliyor. Kira ilişkilerinde konu ticari ise 4 hafta sürüyor ve gerekirse 1 hafta uzatılabiliyor. Anlaşmazlık konusu ticari olmayan normal kiralarda ise arabuluculuk süresi 3 hafta oluyor ve gerekiyorsa 1 hafta uzatılabiliyor.
Maliyetlere ve dava sürecine bakıldığında kiracı ve ev sahibi için en etkili çözümün uzlaşma olduğu ortaya çıkıyor. Kira uyuşmazlığının arabulucu nezdinde çözüme kavuşturulması halinde, taraflara daha az maliyet yüklenirken, örneğin 4 yıl sürmesi kira davası çok daha hızlı ve iki tarafın rızası olacak şekilde sonuçlanabiliyor. Arabuluculuk ücreti uyuşmazlığın niteliğine göre taraf başına 400 liradan başlıyor.
YARI YARIYA OLABİLİR
Taraflar arasında bir alacak, verecek tutar üzerinde anlaşma sağlanırsa, arabuluculuk ücreti anlaşılan miktarın yüzde 6’sı oluyor. Taraflar bunu yarı yarıya ödeyebiliyor.
Örneğin; aylık kira bedeli 4 bin lira olan bir taşınmaz için aylık 10 bin lira kira bedeli üzerinde anlaşılırsa, burada aylık 6 bin liralık artıştan toplam 72 bin liralık bir anlaşma sağlanmış olur.
Böylece arabulucu ücreti de 4 bin 320 liraya denk gelir. Yarı yarıya ödenirse taraflara 2 bin 160 lira düşüyor. Oysa aynı sonuca bir dava ile varılsa hem 4 yıllık bir zaman kaybı hem de istinaf-temyiz süreçleri ve hukuki yardım dikkate alındığında kat ve kat fazlası bir maliyetin oluşacağı açık.
Bu haliyle arabuluculuk kira uyuşmazlıklarının çözümünde en maliyetsiz ve en makul çözüm gibi duruyor.