Emekli ve yaşlı aylığına, memur maaşına, asgari ücrete zam! Tek tek hesaplandı, son rakamlar ortaya çıktı
Emekli aylığına ve memur maaşına, asgari ücrete, sosyal yardımlara zam geliyor. Emekli, memur, işçi, ihtiyaç sahibi milyonlarca vatandaşın beklediği rakamlar açıklandı. Yeni yıldan itibaren hayata geçecek zam miktarı netleşmeye başladı. Seyyanen artış müjdesi de geldi. Buna göre; yüzde 20 zam gelirse en düşük memur maaşı 10 bin 926 lira olacak. En düşük memur emeklisinin aylığı ise 7 bin 293 lira olacak. Peki asgari ücret ne kadar artacak? Emekli, memur, yaşlı ve ihtiyaç sahiplerine yapılacak zam oranları ne olacak. İşte detayları hesaplar...
Emekli ve yaşlı aylıklarına ve memur maaşlarına, asgari ücrete ve ihtiyaç sahiplerinin alacağı yardımlara zam geliyor. Zamlı emekli ve memur maaşları tek tek hesaplandı. TÜİK kasım ayına ilişkin TÜFE rakamlarını açıkladı. Buna göre, TÜFE'deki değişim kasımda bir önceki aya göre yüzde 2,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,36 olarak gerçekleşti. Peki memur, memur emeklileri ve SSK emeklileri ne kadar zam alacak? En düşük emekli aylığı ne kadar olacak? Yeni Asır gazetesi yazarı Faruk Erdem detayları ile yazdı:
Türkiye'de enflasyon rakamları birçok yönden değerlendiriliyor. Ekonominin genel dengeleri açısından bakıldığı gibi, kira artışlarından, maaş zamlarına kadar birçok alanda da etkili oluyor. Özellikle milyonlarca vatandaşı ilgilendiren Ocak ve Temmuz aylarındaki maaş artışları enflasyon rakamlarına göre yapılıyor.
Bu noktada her yıl Aralık ayında toplanan Asgari Ücret tespit Komisyonu'nun çalışmalarında da önemli bir parametre olarak kullanılıyor. Bütün bu etkileri sebebiyle her ay açıklanan enflasyon rakamları merakla bekleniyor. Açıklanan Kasım ayı enflasyonu ile birlikte Haziran ayından bu yana oluşan 5 aylık enflasyon oranı da ortaya çıkmış oldu. Önce açıklanan rakamlardan hesapladığımız yeni oranlara bakalım. Sonra etkilerini detaylı olarak inceleyelim...
Kasım ayı enflasyonu sonrasında 5 aylık değişim yüzde 14.05 olarak belirlendi. Bunun üzerinden hem emeklinin hem de memurların zam oranlarını hesaplamak mümkün. Ancak bu rakamın üzerine bir de Aralık enflasyonu eklenecek ve 6 aylık oran ortaya çıkacak.
KİM NE KADAR AYLIK ALACAK?
Emekliler, memurlar, sosyal ödeme hak sahipleri, işçiler bu rakam üzerinden 5 aylık zam oranlarını da öğrenmiş oldu. Ancak bu oranlar her kesime farklı şekilde etki edecek. Şimdi tek tek bu kesimlere bakalım..
SSK VE BAG-KUR EMEKLİLERİ
Yaklaşık 10 milyon SSK ve Bağ-Kur emeklisi her yıl Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon oranında artış alıyor. Buradaki ölçü son 6 aylık enflasyon oranı oluyor. Bu oran direkt olarak SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maşlarına yansıtılıyor. Bu hesaplamaya göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 5 aylık artış oranı yüzde 14,05 olarak ortaya çıkmış oldu.
Emekliler ayrıca Aralık ayında oluşacak enflasyonun da eklenmesiyle 6 aylık oranı öğrenecek. Bu oran onlara enflasyon artışı olarak Ocak maaşlarında verilecek. Burada yıl sonu enflasyon beklentilerine baktığımızda yüzde 20'lerin üzerinde bir 6 aylık oran ortaya çıkıyor.
Yapılacak bir refah payı artışı da olursa burada yüzde 30'ları konuşmak mümkün. Ayrıca taban maaşlara da ilave seyyanen artış yapılıyor. Şu anda 3.500 TL olarak uygulanan taban maaşın da artırılması söz konusu. Bütün bunlara Ocak ayının 3'ünde açıklanacak enflasyon oranından sonra karar verilecek.
MEMURLAR VE MEMUR EMEKLİLERİ
Yine yaklaşık 5 milyon kamu çalışanı ve 3 milyondan fazla memur emeklisinin artış oranlarını da enflasyon etkiliyor. Her ne kadar bu kesime toplu sözleşmede anlaşılan zam oranları uygulansa da enflasyon farkı ödeniyor. Hesapladığımız 5 aylık enflasyon oranı da burada önem kazanıyor. 2023 yılı Ocak ayı için toplu sözleşme zammı yüzde 8 olarak belirlenmişti. Temmuz'da ise memurlar ve memur emeklileri yüzde 7 zam aldılar.
İşte bu yüzde 7'nin üzerinde oluşacak enflasyon da memur ve memur emeklilerine fark olarak veriliyor. Yüzde 14.05'lik 5 aylık enflasyona göre yaptığımız hesaplamalara göre de 5 aylık artış memur ve memur emeklileri için yüzde 15,11 olarak ortaya çıkıyor.
Aynen diğer emeklilerde olduğu gibi memurlar ve memur emeklileri için de Aralık ayında oluşacak enflasyon bu rakamı değiştirecek. Bunun yanında Ocak 2022'de olduğu gibi toplu sözleşme zammının yukarı çekilmesi ve refah payı uygulaması da gerçekleşebilir.
ASGARİ ÜCRETLİ İŞÇİLER
Enflasyon oranları emeklileri ve memurları direkt ilgilendirirken, asgari ücretin tespit edilmesinde de dolaylı etkisi bulunuyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu yeni asgari ücreti belirlemek için ilk toplantısını 7 Aralık'ta yapacak. Bu toplantıda birçok parametreyle birlikte enflasyon rakamları da konuşulacak.
Geçmiş yıllardaki artışlara bakıldığında enflasyonun hep üzerinde artışlar olduğu görülüyor. Bu noktada dün açıklanan yüzde 14.05 oranındaki 5 aylık enflasyon ve yıl sonunda ortaya çıkacak oran asgari ücreti de etkileyecek.
Burada komisyonun yıllık enflasyon ve 6 aylık enflasyon oranları ile farklı hesaplamalar yapması da mümkün. Bu noktada yıl sonu için hedeflerin 65 ile 70 arasında değiştiği görülüyor. Yine 6 aylık enflasyonun üzerinde bir refah payı konulduğunda oranın yüzde 40'ları da geçebileceği görülüyor. Bu hesaplamalara göre yeni net asgari ücretin 8 bin liradan az olmayacağı hatta 9 bin lira bandına da ulaşabileceği söylenebilir.
SOSYAL YARDIM VE ÖDENEKLER
Bu noktada emekli ve memurlar ile işçilerin dışında sosyal yardımlara da her yıl Ocak ve Temmuz aylarında artış yapılıyor.
Buna göre sosyal yardımların ve ödeneklerin 5 aylık artışı memurlar ve memur emeklilere yapılan oran kadar yani yüzde 15.11 olduğunu söyleyebiliriz. Burada da Aralık enflasyonu beklenecek. 65 yaş aylığı, memur aile yardımları, engelli maaşları, evde bakım parası gibi ödenekler aynı oranda artırılacak. Ayrıca kıdem tazminatı tavanı da bu oranda artmış olacak.
Öte yandan CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Ekonomist Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: "84.39 yıllık bazda geldi. Bir önceki dönemde aralık ayına göre 9 aylık enflasyon yüzde 57’ydi. Burada bizim baz almamız gereken aralık ayına göre oluşan enflasyondur. Burada bir önceki dönemde yüzde 57’ydi. Yüzde 15’lik fark görüyorduk memurlar için yüzde 84 olduğunda yüzde 56’lar civarında olduğunu öngörüyorum.
MEMUR MAAŞI ÖNGÖRÜNÜZ NEDİR?
Aralık ayında yüzde 62 civarında gerçekleşmiş yüzde 42’yi fark olarak aldık. Yüzde 20’lik fark memur ve emekliler için görünüyor. Onlar kanuni olarak enflasyon farkını alıyor.
EN DÜŞÜK MEMUR MAAŞI NE KADAR OLACAK?
Yüzde 20 zam gelirse en düşük memur maaşı 10 bin 926 lira olacaktır. En düşük memur emeklisinin 7 bin 293 lira, esnaf emeklisi 5 bin 35 lira, SSK 2 bin öncesi, 5 bin 840 lira, 2 bin sonrası 4 bin 200 lira, Bağkur esnafı 5 bin 35, Bağkur tarım 4 bin 200 lira zam alacak.
ASGARİ ÜCRETE ZAM NE KADAR OLUR?
Yüzde 20 artış olursa 6 bin 600 TL ancak asgari ücretlinin almadığı 12 puan fark var. İstanbul ve büyük metropollerde bu tutarların daha yüksek olması Anadolu’da daha az olması gerekiyor. Burada satın alma gücünü yükseltmemiz gerekiyor. Enflasyonun yavaşlamasıyla beraber Avrupa’da olduğu gibi resesyona sebebiyet verecek bir durum gözükmüyor. Yıllık enflasyon düşme eğiliminde. Aralık ayına göre kasım enflasyonu bizim için önemli yüzde 62’lik durum var. Merkez Bankası’nın yüzde 65’lik tahmini tutmayacak en az yüzde 70 seviyesinde gerçekleşecektir. 70 olursa son 6 aylık enflasyon farkı yüzde 28, 12 puanlık alınmayan enflasyon farkı var. Yüzde 40 artış yapılması söz konusu o da 7 bin 700 TL’ye işaret ediyor.
ASGARİ ÜCRET ZAMMI ÖNGÖRÜNÜZ NEDİR?
Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Eryılmaz şu ifadeleri kullandı: "Son 2 dönemde yapılan asgari ücret zammı beklentilerin üzerinde olduğu için uçuk rakamların zikredildiğini biliyoruz. TİSK Başkanı’ndan bunu duyduk. Asgari ücrete gelecek zam sözlü yönlendirmelerle birlikte bazı üreticilerin zam yapmaya başladığını görüyoruz. Benim beklentim tarafları memnun edecek olan bir asgari ücret zammıdır. Minimum 8 bin lira civarında, 8 bin lira ile 9 bin lira arasında bir rakam olacak. Ben 8 binin altında bir rakam olacağını düşünmüyorum. Bölgesel bazda asgari ücret maaşlarını belirliyor olmak çok önemli bir adım olur. Her bölgedeki ücret artışları, hayat pahalılıkları farklı olduğundan farklı ücret uygulaması daha doğru olur. Şu an böyle bir beklentim yok ama ilerleyen dönemde olabilir.
ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ FİYATLARA YANSIR MI?
Fiyatlara bunun yansımış olduğunu görüyoruz. Fiyatlardaki düşüş hızı ne kadar hızlı olacak? Yatay oluştuğunda bu kalıcılık güçlü olacak mı olmayacak mı? Fiyatlara yansıdığını şu an için söylemek yanlış olmayacaktır. Aralık ve ocakta daha güçlü bir dezenflasyonist süreç bekliyorum. Enflasyon beklentilerindeki aşağı gelme gerçekten beklenildiği şekilde olacak mı emin değilim. Hazirana kadar dezenflasyonist süreç güçlü olacak 2023 için beklentim yüzde 35-40 arasında olacağı yönündedir. Şu anda baktığımızda bir dezenflasyonist sürecin güçlü bir şekilde yüzde 20’lere kadar gelme ihtimalini görmüyorum."
EMEKLİ VE MEMUR ZAMMI 2023 İÇİN HESAPLAMA TABLOSU BELLİ OLDU
5 AYLIK ENFLASYON 14,04
SSK VE BAĞ-KUR OCAK ZAMMI 14,04
MEMUR ENFLASYON FARKI 7,04
MEMUR TOPLU SÖZLEŞME 8
MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİ ZAM ORANI 15,11
MEMUR eski maaş:9,109 TL yeni maaş: 10,479 TL
MEMUR EMEKLİSİ eski maaş:6,077 TL yeni maaş:6,991 TL
SSK 2000 ÖNCESİ eski maaş.4,687 TL yeni maaş:5,345 TL
BAĞKUR ESNAF eski maaş:4,197 TL yeni maaş:4786 TL
BAĞ-KUR TARIM eski maaş:3,335 TL yeni maaş:3,803 TL
GENEL MÜDÜR 1/4 eski maaş:29,809 TL yeni maaş:34,292 TL
ŞUBE MÜDÜRÜ LİSANS eski maaş:15,484 TL yeni maaş:18,232 TL
MEMUR LİSANS Eski maaş:9,707 TL yeni maaş:11,167 TL
ÖĞRETMEN 1/4 Eski maaş:12,276 TL yeni maaş:14,122 TL
KAYMAKAM Eski maaş:27,574 TL yeni maaş:31,721 TL
POLİS MEMURU Eski maaş:13,747 TL yeni maaş:15,815 TL
UZMAN DOKTOR 1/4 Eski maaş:18,853 TL yeni maaş:21,688 TL
HEMŞİRE Eski maaş:11,828 TL yeni maaş:13,607 TL
TEKNİSYEN Eski maaş:10,100 TL yeni maaş: 11,619 TL
PROFESÖR Eski maaş:25,984 TL yeni maaş:29,892 TL
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ Eski maaş:15,311 TL yeni maaş:17,614 TL
VAİZ Eski maaş:12,752 TL yeni maaş:14,670 TL
AVUKAT Eski maaş:15,485 TL yeni maaş:17,814 TL