DASK hakkında her şey! Depremzedelerin hakları neler?
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra 11 ilde binlerce bina yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Bir süredir deprem bölgesindeki illeri ziyaret eden Hürriyet yazarı Noyan Doğan, bölgede depremzede vatandaşların kendisine en çok sorduğu sorular hakkında bugünkü köşesinde bir yazı kaleme aldı. İşte Doğan'ın o yazısı;
Bir süredir deprem bölgesindeki illeri ziyaret ediyorum.
Önce Hatay’a, ardından da geçen hafta Kahramanmaraş’a gittim. Depremzedeler ve sigorta acenteleri ile konuştum. Özellikle DASK ve zorunlu deprem sigortasına yönelik çokça soruya karşılaştım. Nitekim benzer soruları okuyuculardan da alıyorum. DASK konusunda, şu sıralar en çok merak edilenleri cevaplayayım. Ama önce şunu belirteyim; deprem bölgesinde yüz binlerce konut yıkıldı, bir o kadarı da ağır, orta, hafif hasarlı. Son verilere göre DASK’a gelen hasar ihbar sayısı 500 bine yakın. Bu boyutta bir yıkımda eksperlerin hasar tespitinde ve hasar ödemelerinde gecikmeler, aksamalar olması çok normal. Bundan dolayı da DASK; yıkık binalar konusunda incelemeye bile gerek kalmadan poliçelerde yazan teminat tutarlarını sigortalılara ödüyor. Hafif hasarlı konutlar için de eksper incelemesini ortadan kaldırdı ve belirli oranda hasarları 72 saatte sigortalılara ödüyor. Gelelim, deprem bölgesinde, DASK hakkında en çok sorulan soruların cevaplarına.
MUAFİYET UYGULAMASI KALKTI
- DASK, hafif hasarlı konutlarda ne kadar ödeme yapıyor?
Eksper incelemesine gerek olmadan, poliçede yazan teminat tutarının yüzde 15’ini, 72 saatte ödüyor. Poliçenizdeki teminat tutarı 150 bin liraysa, 22 bin 500 lirayı yatırıyor. Normal şartlarda zorunlu deprem sigortasında yüzde 2 muafiyet uygulaması bulunuyor, yani hafif hasarlarda ödenecek tutarın yüzde 2’si ödenmiyor. Ancak, DASK, deprem bölgesinde muafiyet uygulamasını kaldırdı. Eğer sigortalı, hasarın bu tutardan yüksek olduğunu iddia eder veya konutun onarımının bu tutardan fazla olduğunu ispat ederse, aradaki farkı da DASK ödeyecek.
- Hasar ödemeleri hangi banka üzerinden yapılıyor?
Vakıfbank aracılığı ile yapılıyor. DASK, hasar ödeyeceği sigortalının telefonuna SMS gönderip hasarın ödendiğine dair bilgilendiriyor; sigortalı Vakıfbank şubesine gidip kimlik bilgileriyle hasarını alıyor.
- SMS bilgilendirmesi yapılmadı, hasarımın ödenip ödenmediğini nasıl öğrenebilirim?
Sigortalı, Vakıfbank şubesine giderek, kimlik bilgileri ile hasarının ödenip ödenmediğini öğrenebiliyor. Ayrıca DASK’ın internet sitesinden (dask.gov.tr) ‘hasar sorgulama’ ekranı üzerinden de sorgulayabilirsiniz. Sorgulamada ‘ödeme yapıldı’ ibaresi gördüğünüzde bankadan hasarınızı alabiliyorsunuz.
HASARIN TAMAMI ÖDENECEK
- Evim ağır hasarlı, eksper az hasarlı raporu verdi, DASK ödemeyi buna göre yaptı şimdi ne olacak?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, orta hasarlı konutların ağır hasarlıya çevrilip yıkılacağını açıkladı. DASK orta hasarlı konutlarda yüzde 50 ödeme yapmıştı, bu yeni karardan sonra orta hasarlı tüm konutlar için DASK hasarın yüzde 100’ünü ödeyecek.
- Konutumu kredi ile aldım, sigortayı banka yapıyordu ancak atlamış, ne yapmalıyım?
Kredili sigortalarda, sigortanın yapılmasından bankalar sorumlu. Bankaya başvuracaksınız, olumlu cevap alamıyorsanız hukuk yoluna gideceksiniz. Banka sözleşme sırasında sigortanın takibi ile ilgili ‘sorumluluk tüketicidedir’ şeklinde bir belge imzalatmış olsa da yine de hukuk yoluna başvurabilirsiniz.
EKSPER NEDEN GECİKİYOR?
- DASK’ta hasar dosyası açtırdım, 20 gün oldu halen eksper gelip inceleme yapmadı, ne yapmalıyım?
DASK, hafif hasarlı konutlarda, eksper incelemesine gerek kalmadan teminatın yüzde 15’ini hemen ödüyor. Konutunuz hafif hasarlı ise DASK’ın bu uygulamasından yararlanın. Konutunuz yıkılmışsa DASK, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan aldığı raporlar ile teminatın tamamını bankaya yatırıyor. Bu durumdaysanız, eksper beklemenize gerek yok. Orta hasarlı ise ve Bakanlığın kararı ile yıkılacak ise DASK teminatın tamamını bankaya ödeyecek, eksper beklemenize gerek yok. Diğer durumlarda eksperlerin hasar tespitinde bazı gecikmeler yaşanıyor, çünkü bölgede 300 eksper var ve DASK’a gelen hasar ihbarı sayısı 500 bine yakın
- Kredi ile ev aldım, DASK hasarı bankaya ödemiş, banka parayı vermiyor, ne yapmalıyım?
Bankadan konut kredisi ile ev aldıysanız, dain-i mürtehin ilişkisi olduğu için DASK, hasarı, kredinize karşılık bankaya ödüyor. Bu yasal bir uygulama. Ancak DASK 50 bin liraya kadar olan küçük hasarların bankaya değil de sigortalıya ödenmesi konusunda bankalarla anlaşma yaptı. Hasar 50 bin liranın altındaysa siz alacaksınız, üzerindeyse banka alıp kredi borcunuza sayacak.