Asgari ücret görüşmeleri başlıyor! Zam oranı ne kadar olacak? İşte senaryolar...
Asgari ücretli milyonları ilgilendiren zam oranları için nefesler tutuldu. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ikinci toplantısını pazartesi günü yapacak. Temmuz zammı ile net asgari ücret yüzde 34 artışla 11.402 liraya, dönemin kuruyla da 482 dolar düzeyine çıkarak rekor kırdı. 2024 yılında dezenflasyonist süreçle beraber tek zam dönemi başlıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetten işçilerin yanında olunmasını istedi. Bunun yanında ilk rakam teklifi TİSK'ten gelecek. Öte yandan asgari ücret zammı ile birlikte işsizlik maaşı, asgari ücretlinin kıdem tazminatı, askerlik ve doğum borçlanması, yurt dışı borçlanması, ihya tutarı ve isteğe bağlı sigorta primi, genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri, 65 yaş, engelli ve evde bakım maaşı gelir sınırı, rapor parası ve iş görmezlik ödeneği, kısa çalışma ve yarı zamanlı çalışma ödeneği ve stajyer ücreti değişecek. Peki, senaryolar neler? CNN TÜRK Muhabiri Emel Telli, Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz'a sordu.
Asgari ücrete yapılacak zam oranı belli oluyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, geçtiğimiz günlerde ilk toplantısını yaptı. Olası oranlar masaya yatırıldı. Komisyonun ikinci toplantısı için ise pazartesi günü işaret edildi.
Konuyu CNN TÜRK'e değerlendiren Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, "Başlangıç rakamının 15 bin 963 lira yani 16 bin kapısıyla açılacağını, taraflara teklif edileceğini tahmin ediyorum. Asgari ücret ile ilgili ocak ve haziran ayında enflasyon oranı yüzde 19.77 çıkmıştı. O zaman 8 bin 506 liraydı. Zam oranı hazirandan sonra yüzde 34 oranında yapıldı. 11 bin 402 liraya gelmiş oldu. Temmuz ile kasım ayı arasındaki enflasyonumuz bizim yüzde 33,64. Yüzde 40'lık bir artış olursa 15 bin 963, yüzde 45'lik bir artış olursa net 16 bin 533, yüzde 50'lik bir artış olursa da 17 bin 103 lira olması bekleniyor" dedi.
7 milyon çalışanı doğrudan 85 milyon vatandaşı da dolaylı yoldan etkileyecek asgari ücret zammı için maraton başladı. Ocak 2023'te yüzde 54,7 artışla 8.506 TL'ye yükselen asgari ücret, Temmuz ara zammı ile beraber yüzde 34 zam alarak 11.402 TL'ye yükseldi. Asgari ücret dönemin kuruyla (1 dolar=23,82 TL) 482 dolarlık alım gücüne yükselerek bir rekor da döviz bazlı kırdı.
Temmuz zammı sonrası asgari ücret üzerindeki gelir ve damga vergisi alınmamaya devam edildi. İşçi başına yapılan aylık asgari ücret desteği 2023 yılının ikinci yarısı için 400 liradan 500 liraya yükseldi. Rakamın yeni dönemde daha da artması bekleniyor.
Ocak 2024'te Asgari ücret, emekli ve memur zammı başta olmak üzere; engelli maaşları, dul-yetim aylıkları, evde bakım destekleri ile sosyal transfer harcamaları artırılacak.
İlk adım asgari ücret olacak. Asgari Tespit Komisyonu 2. toplantısı 18 Aralık 2023 Pazartesi günü gerçekleştirecek. Bu toplantıda verilerin masaya yatırılması bekleniyor. İlk rakam teklifi TİSK'ten gelecek.
Yeni asgari ücretin tespitinde başta Merkez Bankası'nın 2023 yılı ve 2024 yılı enflasyon tahminleri olmak üzere beklenen memur zam oranı öne çıkacak.
Bu verilere ek olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın sosyal adalet mekanizması doğrultusunda kamuoyunda gerçekleştirdiği anket çalışmaları da yer alacak.
Temmuz zammı ile dönemin kuruyla 482 dolar bandına yükselen asgari ücretin yeni rekorunu kırması bekleniyor. Merkez Bankası'nın 2023 yılı enflasyon tahmini yüzde 65, gelecek yıl için ki tahmini yüzde 36 olarak belirlendi. 5 aylık enflasyon rakamlarının yüzde 33,66 olarak kesinleşmesi TCMB'nin tahminlerine uyumlu bir şekilde gerçekleşti.
2024 yılı enflasyon tahmini yüzde 36 => Yeni asgari ücret 15.506 TL6 aylık enflasyon tahmini yüzde 37,76 => Yeni asgari ücret 15.707 TLMemur zam oranı beklentisi yüzde 49,46 => Yeni asgari ücret 17.041 TL
Bilindiği üzere asgari ücret işçi, işveren ve hükümetten oluşan komisyon üyeleri arasında uzlaşma usulü belirleniyor. Rakamlar burada müzakerelerin temelini oluşturuyor. Veriler gösteriyor ki yeni asgari ücret içi kabaca yüzde 40, 45 ve 50 zam formülü öne çıkacak.
Öte yandan Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin, TRT Haber'de asgari ücretle ilgili değerlendirmede şunları kaydetti;
Bakan bey özellikle sosyal diyalog vurgusu yaptı. Orada yapılacak çalışmanın tarafların memnuniyetiyle sonuçlanması noktasında bir anlayışla sürecin yürütüleceğini ifade etti.
İlk toplantıda öne çıkan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi tarafının 4 üyesinin farklı iş kollarında asgari ücretle çalışan işçiler olması öne çıkan en önemli farklılıktı.
Beklentilerin dile getirileceği bir toplantı olma ihtimali kuvvetli muhtemel. Özellikle masada TÜİK'in geçinme endeksleri oluyor bu endeksler paylaşılacaktır. 4 kişilik bir ailenin açlık ve yoksulluk sınırı gibi veriler de masada olacaktır. O gün artık rakamların gündeme getirileceği gün olma ihtimali yüksek.