Yıllık izin hakkı ile ilgili flaş detay! 20 günden az olamaz, bayram ve hafta sonu tatilleri...

İki yıl süren pandemi kısıtlamalarının artık tamamen kalkması herkesi rahatlattı. Pandemide iyice bunalan çalışanları, yazın gelmesi ve okulların da yakında kapanacak olması nedeniyle artık tatil telaşı sardı. ıllık izin hesapları yapılmaya başlandı. Ancak izin konusunda çoğu kişinin bilmediği pek çok hak var. İşçilerin yıllık ücretli izin hakları 4857 Sayılı İş Kanunu ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ile düzenleniyor. Peki nedir bu haklar? İşte 10 soru ve cevapta yıllık izin. 1- Çalışma süresine göre kaç gün izin yapılabiliyor? İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin veriliyor. İşçiye verilecek izin, çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor. Buna göre kazanılan izin süreleri şöyle: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) kıdemi olan işçilerin en az 14 gün, s5 yıldan çok 15 yıldan az olan işçilerin en az 20 gün, 15 yıl (dahil) ve daha çok olanların ise en az 26 gün izin hakkı bulunuyor. Part-time (yarım gün) çalışmada izinler kısalmıyor. Tam zamanlı çalışanlarla aynı sürede izin hakkı var. 18 yaşından küçükler ve 50 yaşından büyükler 20 günden az izin yapmıyor. Sözleşmelerle bu süreler artırılabiliyor. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün artırılarak veriliyor. 2- Hafta sonları ve bayram dönemi yıllık izin süresine dahil edilebilir mi? Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili, genel tatil günleri ve bayram tatilleri izin süresinden sayılmıyor. Örneğin; 1 haftalık izne çıkan işçinin 3 günlük izni bayrama denk gelirse, izin 4 gün sayılıyor. İşçi 14 günlük yıllık izne ayrıldığında ise bu süreye 2 gün de hafta tatili rastlayacağından, fiilen 16 gün izin kullanılıyor. 3- İşçinin yıllık izin süresinde başka yerde çalışması yasal mı? Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir. 4- Kullanılmayan yıllık izinler yanar mı? Kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu değil. Bu izinler bir sonraki yıl ya da başka bir dönemde kullanılabiliyor. Sözleşme feshi durumunda kendisine veya hak sahiplerine izin parası ödeniyor. İşçi kendi ayrıldığında da aynı şekilde parasını alıyor. Kullanılmayan izin ücretleri çalışırken ödenemiyor. 5- İzin parası alınamazsa nasıl bir yol izlenmeli? İşçinin, herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. İzin parası alınamazsa önce arabulucuya başvurulmalı. Anlaşma sağlanamazsa yargı yolu açık. Yıllık ücretli izin parasında, diğer işçi alacaklarında olduğu gibi 5 yıllık zamanaşımı uygulanıyor. 6- Memurlarda izin konusu nasıl? 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) kıdemi olan memurun izni 20 gün, 10 yıldan fazla kıdemi olanların 30 gün. Bir önceki yıldan devreden izin süresinin, mutlaka devrettiği yıl içinde kullanılması gerekiyor. Bu şekilde devreden ve kullanılamayan izin süresi müteakip yıla devredilemiyor. 7- Mazeret izinleri yıllık izinden kesilir mi? İster ücretli olsun isterse ücretsiz, yıl içinde alınan mazeret izinleri ya da raporlu olunan süreler işveren tarafından yıllık izin hakkından mahsup edilemiyor. 8- Yıllık izin en az kaç gün olabilir? Esas olan yıllık izinlerin bütün olarak kullandırılması. Yıllık iznin tamamı kullandırılacaksa iznin ne zaman ve şekilde olacağı kararı işverene ait. Ancak işveren yıllık izni parçalara bölmek istiyorsa, işçiden onay almak zorunda. Bu durumda çalışan bölünen iznini, kendisine uyan zamanda kullanma hakkına sahip. Bölündüğünde de iznin bir parçası 10 günden az olamıyor. 9- Uzağa gideceklere kaç gün yol izni veriliyor? Yıllık iznin işyerinin kurulu olduğu yerden başka bir yerde geçirilmesi durumunda, bunun belgelenmesi ve talep edilmesi halinde işveren, işçiye 4 güne kadar yol izni vermek zorunda. Ancak bu izin ücretsiz izin niteliğinde olur. Normalde yasal yıllık izinlerde geçen sürenin ücretini işveren öder. Bu dönemin sigorta primi de yatırılır. 10- İhbar süresi izin süresinden kesilir mi? İşveren iş akdini feshederken ihbar tazminatı ödememek için ihbar süresi kadar önceden bildirim yapıyor. Bu süre, 6 aydan az çalışan işçi için 2 hafta, 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için 4 hafta, 1.5 yıldan üç yıla kadar olan işçi için 6 hafta, 3 yıldan fazla olan işçi için 8 haftadır. İhbar süresince günde 2 saatten az olmamak üzere iş arama izni de verilmeli. İhbar süresi ve iş arama izinleri yıllık izinden düşülemiyor.