Van'da alarm zilleri çalıyor! 4 baraj kuruyor, alabalık üretimi tehlikede

Kentte son yıllarda yağışların azlığı ve kuraklık nedeniyle Van Gölü gibi Zernek, Sarımehmet, Koçköprü ve Morgedik baraj göllerinde de su seviyesi giderek düşüyor. Barajlardaki su seviyesinin düşmesi bölge halkını endişelendiriyor.

DSİ 17’nci Bölge Müdürlüğü'nün verilerine göre, Van-Hakkari kara yolu üzerinde bulunan Gürpınar ilçesinde, sulama ve enerji üretimi için kurulan 105 milyon metreküp su kapasitesine sahip Zernek Baraj Gölü'nde geçen yıl ağustos ayında 86,77 olan doluluk oranı bu yıl yüzde 60,76'ya, Erciş ilçesindeki Zilan Çayı üzerinde sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla kurulan Koçköprü Barajı'nda geçen yıl 79,65 olan doluluk oranı bu yıl 46,87'ye, yine Erciş'te sulama amaçlı kullanılan Morgedik Barajı’nın doluluk oranı yüzde 88,57'den, 80,66'ya, Muradiye ilçesi sınırlarındaki Sarımehmet Baraj Gölü'nde ise geçen yıl yüzde 82,21 olan doluluk oranı bu yıl yüzde 39,52'ye düştü.

Alabalık üretimi yapan barajdaki tesiste su ürünleri mühendisi olarak görev yapan Nihat Yılmaz, kafes balıkçılığı yapılan Zernek Baraj Gölü'nde yılın 8 ayı alabalık üretimi yapıldığını söyledi. Yılmaz, “Zernek Baraj Gölü'nde yıllık 2 bin ton balık üretimi yapılıyor. Burası aynı zamanda birçok canlıya ev sahipliği yapmakta.

DSİ'nin 2024 verilerine göre Zernek Barajı'nda geçen yıl ağustos ayına göre su seviyesinde yüzde 26 düşüş var. Bu da ciddi anlamda alarm vermekte. Böyle devam ederse 2021-2022 ile karşılanan aynı sorunla karşı karşıya gelebiliriz. O dönemde balıklar ve diğer canlılar ölmüş, oksijen pik noktaya düşmüştü. Yetkililerin bu durumu görüyor olmaları lazım. Bir an önce tedbir alınmazsa, aynı 2022 yılındaki gibi balık ölümleri başlar ve baraj artık kendini yenilemeyecek. Yani canlıların yaşam evi tamamen yok olacaktır. Barajdaki su seviyesinde tahmini 30 metre civarında düşüş olduğunu görüyoruz. Halen su bilinçsiz bir şekilde akmaya çıkışa doğru gidiyor. Barajın aşağı tarafında bir hidroelektrik santrali var, orada üretim yapılıyor. Baraj suyu bilinçsiz bir şekilde bırakılıyor. Bir yandan da kuraklık devam ediyor. Görünen o ki, bu şekil giderse yağış da olmayacak. Bu da ciddi bir problem oluşturmakta” dedi.

Van'daki 4 barajın su seviyesinde düşüş yaşandığına dikkat çeken Yılmaz, "Bununla ilgili tedbir almak zorundayız, almalıyız da. Balık üretiminin dışında bu barajlarda canlılar da yaşıyor. Bu şekil kuraklık devam ederse buralar tamamen yok alacaktır. Bu barajlar sulama amaçlı yapılmış ama Zernek Barajı’nda kafes balıkçılığı da yapılıyor. Geçen yıl kış ayında hiçbir yere sulama yapılmazken bu sular boşuna akmaya devam etti. Akmasının sebebi de elektrik santralinin, elektrik üretimini devam ettirebilmesi için yapıldı. Bu barajın kendini ayakta tutması için yüzde 50'nin altına düşmemesi lazım. Geçen yıl ağustos ayında su seviyesi yüzde 88,77 olan Zernek Baraj Gölü, bu yılın aynı döneminde su seviyesi yüzde 60,76'ya düştü. Diğer barajlarda da aynı durum yaşanıyor” diye konuştu.