Plastiğe direnen sanat: Çömlekçilik | Ustası mesleğini Van'da yaşatıyor
Tuşba ilçesine bağlı Bardakçı Mahallesi'ndeki atölyesinde yıllarca çalışmalarına devam eden Eşme, Bedesten Çarşısı’nın yapılmasıyla birlikte artık sanatını buradaki yeni yerinde tanıtıyor. Urartulardan günümüze uzanan çömlekçiliği babasından öğrenen Eşme, mesleğini yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak istiyor.
Bardakçı Mahallesi'nde yüzyıllardır devam eden çömlekçilik, 1976 yılında plastik kullanımının yaygınlaşmasıyla büyük ölçüde terk edildi. Ustaların meslekten uzaklaşması nedeniyle bu alandaki üretim neredeyse durma noktasına geldi. Günümüzde Van’da bu geleneği sürdüren tek usta olan Osman Eşme, yeni atölyesinde mesleğine devam etmenin mutluluğunu yaşıyor.
"Van'da bu işi yapan tek ustayım"
İHA muhabirine konuşan çömlek sanatçısı Osman Eşme, kökeni Urartulara kadar uzanan bu mesleği yaşatma mücadelesi verdiğini belirtti. Bir zamanlar mahallelerinde 20’den fazla usta ve 15 civarında fırın bulunduğunu hatırlatan Eşme, "Bu sanat, köyümüzde 1976 yılına kadar sürmüştü. Ancak plastik üretiminin artmasıyla ustalar bu işi bırakmak zorunda kaldı, çünkü artık kazanç sağlayamıyorlardı. Rahmetli babam da bu işin ustasıydı ve ben de ondan öğrendim. 2003 yılında mesleğe başladım ve günümüze kadar sürdürdüm. Eski ustalarımız yaşlandığı için artık bu sanatı icra edemiyorlar. Şu anda Van'da bu işi yapan tek ustayım. Ürünlerimizde genellikle Urartu motifleri kullanıyoruz ve bölgemize özgü eserler yapıyoruz" dedi.
"Bizim için büyük bir fırsat oldu"
Çömlek mesleğini artık kentin daha merkezi bir noktasında tanıtacaklarını ifade eden Eşme, "Van’da açılışı yapılacak olan Bedesten Çarşısı’nda bizlere yer veren devlet büyüklerimize teşekkür ediyorum. Bu, bizim için büyük bir fırsat oldu. Burada sanatımızı tanıtma ve mesleğimizi devam ettirme imkânı bulacağız. Hem satış yaparak geçimimizi sağlayacağız hem de bu değerli sanatı gelecek nesillere aktaracağız" diye konuştu.
"Çömlek kaplarda pişen yemekler çok daha lezzetli oluyor"
Tamamen el yapımı olan çömleklerin sağlığa yararlı olduğuna dikkat çeken Eşme, sözlerini şöyle sürdürdü:"Urartu motifleriyle süslenmiş eşyalar, peynir küpleri ve hediyelik süs eşyaları üretiyoruz. Su testilerimiz, kireci süzerek suyu doğal şekilde soğuk tutuyor. Küplerde basılan peynirlerin asidi daha az oluyor ve mideyi yakmıyor. Ayrıca, çömlek kaplarda pişen yemekler çok daha lezzetli oluyor."