Obezite tehlikesi arttı! Her üç kişiden ikisi obez, yeni yasaklar, vergi artırımları geliyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Ofisinin dün yayınladığı raporla obezite oranlarının, Avrupa genelinde salgın boyutlarına ulaştığını ve hala yükselmeye devam ettiğini açıkladı. Raporda, Avrupa’daki yetişkinlerin üçte ikisinin (yüzde 59) ya aşırı kilolu ya da obez olduğu vurgulandı. Sağlıksız gıdaların çocuklara dijital olarak pazarlanması ve çevrimiçi oyunların yaygınlaşmasının obezite artışını tetikleyen nedenler arasında olduğu belirtildi. DSÖ Avrupa raporunda Avrupa’daki yetişkinlerin yüzde 59’unun (erkeklerde yüzde 63, kadınlarda yüzde 54) obez veya aşırı kilolu olduğu belirtilirken neredeyse her üç çocuktan birinin (erkek çocukların yüzde 29'u ve kızların yüzde 27'si) ya aşırı kilolu ya da obez olduğu açıklandı. Avrupa’da ölüm sebeplerinin başında yer alan aşırı kilo, yıllık 1 milyon 300 bin kişinin ölümüne neden olduğu belirtildi. Aşırı kilonun 13 çeşit kansere, kalp hastalıklarına ve tip 2 diyabete sebep olduğu belirtilen raporda “Bölge genelinde (aşırı kilonun) yılda en az 200.000 yeni kanser vakasından doğrudan sorumlu olması muhtemeldir ve bu rakamın önümüzdeki yıllarda daha da artması beklenmektedir” ifadeleri yer aldı. DSÖ, Avrupa bölgesini oluşturan 53 ülkeden hiçbirinin 2025 yılına kadar obezite artışını durdurmaya yönelik hedeflerine ulaşma yolunda olmadığını vurguladı. Obezitenin nedenlerinin ‘sağlıksız beslenme ve fiziksel hareketsizliğin bir kombinasyonundan çok daha fazla karmaşık’ olduğunu belirten DSÖ, sağlıksız gıdaların çocuklara dijital olarak pazarlanması ve çevrimiçi oyunların yaygınlaşmasının obezite artışını tetikleyen çevresel faktörler arasında olduğunu ifade etti. DSÖ’nün obeziteyle savaşma politikası olarak sunduğu çözümler arasında; şekerle tatlandırılmış içeceklerin daha fazla vergilendirilmesi veya daha sağlıklı gıdalar için sübvansiyonlar, sağlıksız gıdaların çocuklara pazarlanmasının kısıtlanması, sağlık hizmetlerinde obezite ve fazla kilo yönetimi hizmetlerine erişimin iyileştirilmesi yer aldı. Obezite genellikle kalıtsal, fizyolojik ve çevresel faktörlerin diyet, fiziksel aktivite ve egzersiz seçenekleriyle birleşmesi sonucu ortaya çıkar.İyi haber şu ki, hafif bir kilo kaybı bile obezite ile ilişkili sağlık sorunlarını iyileştirebilir veya önleyebilir. Daha sağlıklı bir diyet, artan fiziksel aktivite ve davranış değişiklikleri kilo vermenize yardımcı olabilir. Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Elnur Hüseynov konu hakkında önemli bilgiler verdi. Obezite nedenleri;Vücut ağırlığı üzerinde genetik, davranışsal, metabolik ve hormonal etkiler olmasına rağmen, normal günlük aktiviteler ve egzersiz yoluyla yaktığınızdan daha fazla kalori aldığınızda obezite oluşur. Vücudunuz bu fazla kalorileri yağ olarak depolar. Çoğu insanın diyetlerinde kaloriler çok yüksektir (fast food yiyecekler ve yüksek kalorili içecekler). Obezitesi olan kişiler, tok hissetmeden önce daha fazla kalori alabilir, daha çabuk acıkabilir veya stres ya da kaygı nedeniyle daha fazla yiyebilir.Uzaktan kumandalar, yürüyen merdivenler, çevrimiçi alışveriş ve doğrudan geçiş bankaları gibi kolaylıklar sayesinde günlük aktiviteler bile daha az kalori kullanır. Kilonuz veya kiloyla ilgili sağlık sorunlarınız hakkında endişeleriniz varsa, obezite yönetimi hakkında doktorunuza danışın. Siz ve doktorunuz sağlık risklerinizi değerlendirebilir ve kilo verme seçeneklerinizi tartışabilirsiniz. Bariatrik cerrahide 3 tip ameliyat vardır: hacim kısıtlayıcı (restrictiv), emilim bozucu (malabsorbtif), karışık (hacim kısıtlayıcı ve emilim bozucu).Sleeve gastrectomy (Tüp mide) Günümüzde Sleeve Gastrektomi ülkemizde ve dünya genelinde altın standarttır ve en sık tercih edilen yöntemdir. Fakat hasta için en uygun yöntem cerrahi tarafından kararlaştırılmaktadır.Normal bir kişide mide hacmi yaklaşık 1-1.5 L civarındadır. Tüp mide ameliyatı ile midenin büyük bir bölümü (%80-90) çıkarılmakta ve yaklaşık 150-200 ml mide hacmi bırakılmaktadır. Bu sayede besin alımı kısıtlanmakta, açlık hormonu (Ghrelin) üretimi azaltılarak uzun süre tokluk sağlanmaktadır. Mide hacminin küçültülmesi ve ince bağırsağın bir bölümünün bypass edilmesinden oluşan karışık bir bariatrik cerrahidir. İnce bağırsağın bypass edilmesiyle besinlerin emilim yüzeyi azaltılır ve ayrıca mide hacmi küçültülerek iştahın azalması, besin alımında azalma sağlanır ve bu sayede kilo kaybı oluşur. Mini gastric bypass, Roux-en-Y gastrik bypass’a benzer olarak hem hacim küçültücü hem de emilim bozucu bir ameliyat türüdür. Dolayısıyla mekanizması besin alımında azalma sağlayarak ve tüketilen besinlerin emilimini azaltmak üzerinedir. Roux-en-Y gastrik byass’tan farklı olarak mini gastrik bypass’ta mide ve bağırsak arasında tek bir anostomoz (birleşme) noktası oluşturulmaktadır. 1. Sık sık ve azar azar beslenin, 2-3 saatte bir, yani günde 6 öğün olacak şekilde beslenin. Böylece kan şeker düzeyiniz sabit kalır, metabolik dengeniz bozulmaz. (Özellikle sağlıklı bir kahvaltı günlük hayatın vazgeçilmezlerinden biri olmalıdır.) 2. Yemekler TV karşısında değil sofrada, yavaş yavaş çiğnenerek yenmelidir. Televizyon karşısında yemek yemek ya da yemek yerken telefonla/tabletle ilgilenmek siz farkında olmadan yediğiniz yemeğin miktarının artışına sebep olur. 3. Uyku düzeniniz de çok önemlidir. Günde 7 saatten az,10 saatten fazla uyuduğunuzda da metabolizmanız daha yavaş çalışmaktadır. 4. Her öğünde farklı besin türleri seçmeye çalışılmalı, tüketilen besin çeşitliliği arttırılmalıdır.5. Yemek tabaklarınız küçük, salata tabaklarınız büyük olmalıdır.6. Kızartma, kavurma gibi pişirme yöntemleri yerine haşlama, ızgara, fırın gibi yöntemler tercih edilmelidir. 7. Aşırı yağlı, tuzlu ve şekerli besinlerden kaçınılmalıdır.8. Fast food tarzı yiyeceklerden uzak durulmalı, evde yapılan yemeklerle beslenme tercih edilmelidir. 8. Fast food tarzı yiyeceklerden uzak durulmalı, evde yapılan yemeklerle beslenme tercih edilmelidir. 9. Enerji miktarı yani kalorileri fazla olan gıdalar yerine, lif ve protein ağırlıklı gıdalar tercih edilmelidir.10. Beyaz ekmek yerine, tam buğday unu kullanılarak yapılan ekmekler tercih edilmelidir.11. Kişinin yaşına ve sosyal özelliklerine uygun bir spora yönlendirilmesi önemlidir. Yüzme ve günlük 45-60 dakika arası tempolu yürüyüş, en yüksek kalori harcatan sporların başında gelir. 12. Gündelik hayata hareket etme mecburiyeti eklenmelidir. Araba yerine toplu taşıma kullanmak, asansör yerine merdiven kullanmak günlük harcadığınız kaloriyi artıracaktır. 13. Metabolizmanın daha yüksek hızda çalışması için günde 8-10 bardak su içilmelidir. Su içmek için susamayı beklememek gerekir.14. İçecekler de en az yiyecekler kadar tehlikeli olduğu için içecek miktarlarına dikkat edilmelidir. Günde 1-2 adet kahve/nescafe, 4-5 bardak çay, 1-2 kupa bitki çayı, 1 adet sade soda içebilirsiniz.15. Kalorileri çok yüksek olduğu için asitli ve alkollü içeceklerden uzak durulmalıdır.