Koronavirüs salgını geri mi dönüyor? Eris varyantı sonrası peş peşe maske kararları geldi
Uzun süre küresel düzeyde etkisi sürdüren koronavirisün yeni varyant dünyada endişe yarattı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 3 Ağustos’ta tüm dünyada 1 milyondan fazla yeni COVID-19 vakası görüldüğünü duyurdu. İngiltere ve ABD gibi ülkelerde hızla yayılan EG.5.1 veya eris adıyla bilinen yeni bir varyanttan bahsediliyor. Dünya genelinde vaka sayıları artmaya devam ederken Eris sonrası ABD'den peş peşe maske kararları geldi.
2019'un son günlerinde Çin'in Wuhan kentinde görülen Koronavirüs (Kovid-19) kısa süre içerisinde dünyaya yayıldı ve milyonlarca hayata mal oldu.
Pek çok alışkanlığımızı geride bırakmamıza neden olan virüs tabiri caizse kabuk değiştirmeye devam ediyor. Daha bulaşıcı ancak daha az öldürücü Omicron varyantından sonra pek çok ülke gevşeme kararı alırken dünya Eris haberleri ile bir kez daha alarma geçmiş durumda.
Başta ABD ve İngiltere olmak üzere pek çok ülkede vaka sayıları yeniden tırmanışa geçerken uzmanlar bu durumun sorumlusu olarak yeni varyantı görüyor. ABD'den peş peşe gelen maske adımları ise dünyanın gündemine birinci sıradan giriş yaptı.
Atlanta merkezli Morris Brown College, Kovid maskesi zorunluluğunu yeniden yürürlüğe koyduklarını duyurdu. Üniversite yönetimi yaptığı açıklamada maske takmanın 14 gün boyunca zorunlu olduğunun altını çizdi ve kampüs içinde mesafe kurallarına uyulmasını istedi.
Hastalık Kontrol Merkezleri'nden alınan son bilgiler, yeni varyantın Georgia eyaleti genelinde daha yaygın hale geldiğini ve eyalet genelinde hastaneye yatışlarda yüzde 30'a varan artış olduğunu gösteriyor.
Benzer bir karar Georgia eyaletinden yüzlerce kilometre uzaklıkta yer alan Lionsgate'ten de geldi. John Wick ve Açlık Oyunları gibi filmlerin yapımcısı olan Hollywood stüdyosu, çalışanlarına maske zorunluluğu getirdi.
Deadline tarafından elde edilen elektronik postada Los Angeles'taki ofiste çalışanların tıbbı maske takması istendi. Şirket ayrıca son 10 günde yurtdışına çıkan çalışanlarının ofise gelmemesini istedi.
BU 10 SEMPTOMA DİKKAT
EG.5, (Eris), yakın zamanda ABD'deki en baskın Kovid türü haline geldi ve CDC, bunun yeni vakaların %20'sinden fazlasını oluşturduğunu tahmin ediyor. Peki yeni varyantın semptomları neler? İngiliz bilim insanları Eris'in en yaygın semptomlarını açıkladı. Eris, Omicron'un bir alt varyantıdır, bu nedenle semptomlar diğer varyantlarınkine benzer.
Zoe Sağlık Çalışmasına göre Eris varyantında görülen en yaygın 10 semptom şöyle;
Boğaz ağrısı
Burun akıntısı
Tıkalı bir burun
Hapşırma
Balgamsız öksürükı
Baş ağrısıı
Balgamlı öksürükı
Boğuk bir sesı
Kas ağrılarıı
Koku almada değişiklikı
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA DURUM NE?
Covid-19 vaka ve vefat sayısına ilişkin resmi veriler T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından sunuluyor. En son Mart 2023’te vaka sayısının 31 bin 54, vefat sayısının da 85 olduğu bildirilmişti. Bu tarihten sonra bir bilgi verilmedi.
DSÖ ise 3 Ağustos 2023 tarihinde (son 28 gün içinde), tüm dünyada 1 milyondan fazla yeni COVID-19 vakası görüldüğünü ve bunlardan 3 bin 100 kişiden fazlasının COVID-19 nedeniyle hayatını kaybettiğini bildirdi.
Bir ay sonra bizde de vakaların arttığını görebiliriz fakat bunun da aşağı yukarı omikron gibi olacağını düşünüyorum. Çünkü neredeyse herkes virüsle enfekte oldu, artık vücudumuz onu tanıyor. Hayatın içindeyiz ve bağışıklık sistemimiz güçlendi. Çoğu kişi ayakta geçirecektir ancak yaşlıları ve kronik hastalığı olanları yine çarpabilir. Hastaneye yatışlar olabilir. (Uzm. Dr. Aysun Ertaş)
SUÇLU ‘BARBİE’ VE ‘OPPENHEİMER’ MI?
Eris virüsünün etkileme riski diğerleriyle aynı. Bağışıklığı düşük kişilerde özellikle damar içi pıhtılaşmayı hızlandıracak bir tür. Akciğeri de o şekilde etkileyebiliyor. Şu anda bu virüs için ekstra tanımlanan “Şunları yapar, şöyle etkiler” gibi değerlendirmeler yok.
Daha yeni yeni geliyor çünkü. Tipik, bildiğimiz soğuk algınlığı gibi belirtileri var: Baş ağrısı, burun akıntısı, hapşırık, yaygın kas ağrıları… Bize böyle gelen hastalara COVID-19 testi yaptığımızda herhangi bir durum saptamadık ama tabii ki korunmaya özen göstermeliyiz. Bir kere bağışıklık sistemimizi güçlü tutmalıyız.
D vitamini kullanmak, bol su içmek, dengeli beslenmek, iyi uyumak, açık havada bol zaman geçirmek, alkol ve sigara gibi bağışıklık sistemini zayıflatacak alışkanlıklardan uzak durmak önemli.
Ayrıca İngiltere’de esas yayılma sebebinin ‘Barbie’ ve ‘Oppenheimer’ filmlerine insanların akın etmesi olduğu belirtiliyor. Bu yüzden çok kalabalık Sinema salonlarında veya konserlerde dikkatli olunmalı. (Uzm. Dr. Aysun Ertaş)
RİSKLİ GRUPLARA AŞI HALEN ÖNERİLİYOR MU?
Omikron varyantının altsoyundan gelen EG.5.1. küresel olarak yayılan bir varyant. Fakat iyi Haber şu: Ağır seyirli bir hastalık yaptığına dair veri yok. Virüs mutasyon yapmaya, evrim geçirmeye devam ediyor. Bu çerçevede DSÖ yine insanların söz konusu aşıları yaptırması gerektiğini ifade ediyor. COVID-19 aşılarının diğer aşılar ve ilaçlarda olduğu gibi yan etkileri olabilir ancak bunlar kullanılmamasını gerektiren bir düzeyde değil.