Faiz kararı piyasalara nasıl yansıdı? Önemli ayrıntı

TCMB, beklendiği üzere; faiz oranını 5 puan artırarak yüzde 30’a çekerken toplantı sonrası yapılan duyuru da önemliydi. Öte yandan hem yüksek faiz artırımı hem de toplantı sonrası yapılan açıklamalarda parasal sıkılaşmanın süreceği vurgusuna rağmen Borsa İstanbul’a gelen alımlar dikkat çekti. Hürriyet'ten Zeynel Balcı'nın haberine göre; Piyasada mevcut faiz oranlarının henüz borsaya alternatif olacak seviyeye ulaşmadığı uyarıları geldi. Ayrıca PPK toplantısı gibi önemli bir gündemin atlatılmış olmasının da piyasaya bir rahatlama getirdiği yorumları yapıldı. Piyasaların geçen hafta gündemi merkez bankalarının faiz kararlarıydı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), beklendiği üzere; faiz oranını 5 puan artırarak yüzde 30’a çekerken toplantı sonrası yapılan duyuruda “Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar vermiştir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir” vurgusu yapıldı. Hem yüksek montanlı faiz artırımı hem de toplantı sonrası yapılan açıklamalarda parasal sıkılaşmanın süreceği vurgusuna rağmen Borsa İstanbul’a gelen alımlar dikkat çekti. TCMB faizi yükseldikçe mevduat faiz oranlarının da yükseleceği bilinen bir durum. Buna karşılık borsadaki yükselişin nasıl algılandığı noktasında farklı değerlendirmeler geldi. Ekonomi yönetiminin rasyonel politikalara devam edeceği mesajıyla birlikte yabancı yatırımcılar nezdinde kabul görebileceği beklentisi dillendirildi. Hatırlanırsa geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ABD ziyaretinde yabancı yatırımcılar ile görüşmelerin iyi geçtiği bildirilmişti. Bu ziyaretin ardından gelen faiz artırımına yapılan pozitif değerlendirmelere biraz da bu açıdan yaklaşmak gerekecek. Bunun dışında mevcut faiz oranlarının henüz borsaya alternatif olacak seviyeye ulaşmadığı uyarıları da geldi. Diğer yandan çok önemli bir gündemin geride bırakılmasının verdiği rahatlık ve baskının kalkması dikkate değer bir gelişmeydi. TCMB kararının açıklandığı gün bir aracı kurumun yüksek miktarda alım yapması yine bir başka ayrıntıydı. ‘Büyük para haklıdır’ noktasından sonuç odaklı bakıldı. ‘Fiyat önden gider haber sonradan gelir’ yaklaşımı, yine piyasalarda kabul gören bir durum. Perşembe gününe kadar yükselen mevduat faizlerinin hisse senetlerine alternatif olabileceği algısı hakimdi. Bu algı TCMB kararı sonrası biraz zayıflamış görülüyor. Ancak şimdi olmazsa da daha geniş zaman diliminde faiz artırımları sürerse, faizin hisse senetlerine alternatif olması halen geçerliliğini koruyan bir tahmin. Bir süre sonra Borsa İstanbul’un yükseliş potansiyeliyle risksiz getiri (mevduat faizi) kıyaslamalarını yine duyabiliriz. Piyasaların bir gözü de yabancı yatırımcılarda. Henüz ciddi bir yabancı girişinden söz etmek zor. Borsa İstanbul’da yabancı takas saklama oranının yüzde 34’e yaklaşmasında bir bankanın piyasa değerinin yükselmesinin önemli katkısı var. Nitekim TCMB verilerine göre 15 Eylül ile biten haftada yabancı yatırımcılar; hisse senetlerinde 200 milyon dolarlık satış yaparken tahvil bonoda 7.4 milyon dolarlık alım yaptılar. Yabancılar hisse senetlerinde son beş haftanın dördünde satıcılı görüldüler. Yine 15 Eylül haftasında Kur Korumalı Mevduat (KKM) 27 milyar TL azalışla 3.31 trilyon TL’ye geriledi. Bankalarda yurtiçi yerleşiklerin mevduatı 1 milyar dolarlık düşüşle 176.7 milyar dolara gerilerken TCMB brüt rezervi 871 milyon dolar artışla 121.5 milyar dolara yükseldi. Bu rakamları sıralamaktaki amacımız para politikaları ve faiz tarafında ciddi değişim olurken parasal büyüklükte çok ciddi bir değişim veya kalemler arasında henüz önemli bir aktarım olmaması. Diğer dikkat çeken noktanın Borsa İstanbul’un TCMB faiz kararı sonrası dış borsalardan olumlu ayrışması oldu. Özetle, piyasalar yabancı yatırımcıyı bekliyor. Bu yönden gelen mesajlar henüz ciddi manada icraata dönüşmese de bir parça iyimserliğe neden olmuş gözüküyor. Borsa İstanbul’da temkinli görünüm yerini daha olumlu bir görünüme bırakmaya başladı. Dış piyasaların gündeminde geçen hafta ABD Merkez Bankası (Fed) toplantısı vardı. Beklendiği üzere faiz sabit bırakıldı. Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları ve toplantı metninde; yıl sonuna kadar bir faiz artışı gelebileceği, faiz oranlarının yüksek kalacağı ve 2024 için faiz beklentisinin yüzde 4.6’dan yüzde 5.1’e çekilmesi vurguları öne çıktı. Ayrıca faizde tepe noktası oluştu demek için erken olduğu, enflasyonun yüksekliği ve istihdam piyasasının canlı göründüğü ifadeleri vardı. Bu açıklamalar piyasalara olumsuz yansıdı. ABD borsaları başta olmak üzere dış borsalar satışa döndü. Önemli bir referans olarak görülen ABD 10 yıllık bono faizi çıkışına devam ederek son 15 yıllık dönemin en yüksek noktası olan yüzde 4.50 seviyesini test etti. Tahvil piyasası bir süredir Fed’in bu tavrını fiyatlıyordu. Dolarda değerlenme, Euro’da zayıflama ise hız kazandı. Euro/dolar paritesi 1.0640, dolar endeksi 105.40’nin üzerinde işlem gördü. 105.50 dolar endeksi için teknik açıdan kritik bir eşik. Tahvil faiz yükselişi ve dolardaki değerlenme altının ons fiyatını aşağıya çekti ve 1.925 dolara geriledi. Tahvil ve dolar tarafındaki gelişmeler aynı ölçüde petrole de yansıdı ve “brent petrol” 91 dolara kadar düşse de daha sonra toparlandı ve 93 dolara yükseldi. Bu toparlanmada Rusya’nın benzin ve mazot ihracatını yasaklamasının payı var. Özetle Fed toplantısı sonrası dış piyasalar biraz gerilmiş durumda. Borsada kâr satışları tepki alımlarıyla karşılaşırken yaşanan düşüş alım fırsatı olarak görüldü. Gelen tepki yükselişinin ilk önemli dirençleri 8.300-8.400 seviyelerinde. Bu bantta tekrar kâr satışları görülebilir. Endeksin tekrar güç kazanması için önemli görülen 8.400 seviyesinin üzerinde kalınması durumunda verilecek sonraki dirençler 8.700 ve 9.000 seviyelerinde. Geri çekilmelerde ilk destekler 7.950-7.900’de bulunuyor. 7.900’ün üzerinde tepki çıkışı gücünü koruyabilir. Aksi takdirde sonraki destekler 7.700-7.650 seviyelerinde. Endekste toparlanma çabaları görülmekle birlikte direnç noktalarında kâr satışları görülebilir. Merkez Bankası kararlarının, piyasalara olduğu kadar reel ekonomiye de yansımaları oluyor. Daha da olacak gibi görünüyor. İleriye yönelik yapılacak değerlendirmeler piyasa ve ekonominin geneli için pek tat vermiyor. Faizlerin yüksek kalmaya devam edecek olması reel ekonomiyi baskılayabilir. Almanya başta olmak üzere Euro Bölgesi, Çin, İngiltere yavaşlamaya devam ediyor. Almanya teknik resesyonda, Çin’de deflasyon riski mevcut. Tekrar yükselemeye başlayan enflasyon ile birlikte görülen durgunluk, stagflasyon tahminlerinin yapılmasına neden oluyor. Aynı değerlendirmeler Türkiye için de mevcut. ABD ekonomisi ise daha güçlü duruyor. Önümüzdeki hafta Almanya ve Euro Bölgesi enflasyon (TÜFE), ABD ve İngiltere büyüme verileri (GSYH) takip edilecek. Dolardaki değerlenme Türkiye’nin de dahil olduğu gelişen ülkeler için istenen bir durum değil. Borçlanmalarda maliyetler artacak. Sıcak para girişleri bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Türkiye ağırlıklı olarak dolar borçlanıp Euro üzerinden ihracat yapan bir ülke. Dolardaki değerlenme Türkiye’nin de dahil olduğu gelişen ülkeler için istenen bir durum değil. Borçlanmalarda maliyetler artacak. Sıcak para girişleri bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Türkiye ağırlıklı olarak dolar borçlanıp Euro üzerinden ihracat yapan bir ülke. Türkiye’nin risk primi (CDS) 400 seviyesinin altında kalmaya devam ediyor. Yeni ekonomi yönetimi para ve iktisat teorisine uygun adımlar attıkça iyimser algı sürebilir. Bunun Türkiye’ye para girişlerine neden olup olmayacağını veya nasıl yansıyacağını zamanla görebileceğiz.Yukarıda yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir, yatırımcı profilinize uymayabilir.