Ev kadınına emeklilik hakkı geliyor! Yeni sistemde primleri devlet ödüyor, detaylar belli oldu
Milyonlarca ev kadınına emeklilik hakkı geliyor. Emeklilik fırsatı için 18 yaşından büyük ve Türkiye'de ikamet yeterli olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ev kadınlarının emekliliğine yönelik çalışma yaptıklarını, haziran-temmuz ayında altyapıyı tamamlayıp, Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na getireceklerini açıkladı. İşte yeni sistemin detayları...
Aile yılı kapsamında kadınlara ve annelere yönelik birçok proje ve destek hayata geçirilirken ev hanımları için de önemli bir proje daha gündemde. Aile Koruma Kalkanı paketi kapsamında yer alan yeni proje hayata geçtiğinde ev kadınları sosyal güvence ile birlikte emeklilik hakkını da kazanacak. Konun detaylarını Hürriyet'ten Noyan Doğan yazdı.
Ev kadınlarının emekliliği konusu ilk kez gündeme gelmiyor, 2024 yılının başında konuşulmaya başlandı. Aslında ev kadınları bugün de isterlerse sosyal güvenlik kapsamına girebiliyor. Bunun için de isteğe bağlı sigorta yaptırmaları yeterli. Ev kadınları SGK’ya başvurarak, isteğe bağlı sigortalı olabiliyor, düzenli prim ödeyerek emeklilik hakkını alabiliyor. Sigortalılık süresi ise SGK’ya yapılan başvurunun kayıtlara geçmesi ile başlıyor. Aylık ödenecek primleri de sınırlar dahilinde ev kadınları kendileri belirliyor.
PRİMİN ÜÇTE BİRİ KARŞILANACAK
Yeni yapılacak düzenleme ile yine aktif bir sigortası ve sosyal güvencesi olmayan ev kadınları isteğe bağlı sigorta kapsamında sosyal güvenlik sistemine dahil edilecek. Primin üçte birini ise devlet karşılayacak. Yeni düzenleme ile ev kadınlarının ödeyeceği prime devlet destek olacak. Şöyle bir örnekle anlatayım: Bugün için isteğe bağlı sigortalılıkta aylık ödenecek prim, en az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar.
Hesabı asgari ücret üzerinden yaparsak, aylık ödenecek asgari prim tutarı 8.321 lira. Tabi, bu rakamın üzerinde de prim ödenebilir, ancak en düşük ödenecek tutar aylık 8.321 lira. Devlet, primin üçte birine destek olacağı için, 8.321 liralık primin 2.777 lirasını her ay devlet karşılayacak, ev kadını ise 5.544 lirayı kendi ödeyecek. Yıllık olarak bakarsak, ödenecek toplam prim 99.852 lira olacak, bunun 33.284 lirasını devlet karşılayacak, 66.568 lirasını ise ev kadını SGK’ya ödeyecek.
EMEKLİLİK NASIL OLACAK?
Bu bahsettiğimiz en düşük ödenecek prim. İsteğe bağlı sigortalılıkta aylık ödenecek prim tutarı serbestçe belirleniyor, ancak en yüksek tutar brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar ki, bugün için bu tutar 62 bin lira tutuyor. Yeni düzenlemede ev kadının ödeyeceği her tutara devlet destek olmayacaktır. Muhtemelen yeni düzenlemede devletin prim desteği asgari ücretle sınırlı tutulacaktır. Altını çizeyim, bu konu henüz net değil.
Peki, yeni sistemde emeklilik nasıl olacak? Sigortalı olan ev kadını Bağ-Kurlu sayılacak ve Bağ-Kurluların emeklilik şartlarına tabi olunacak. Yani, emekli olunup, emekli maaşı bağlanabilmesi için 9.000 gün prim ödenmesi (25 yıl) ve 58 yaşının doldurulması gerekiyor.
Bakan Işıkhan, açıklamasında, ev kadınlarına emeklilik hakkı tanınacağını, ancak bunun sınırının iyi belirlenmesi gerektiğini belirterek, ev kadınının kaç çocuğu olduğu, engelli olup olmadığı, geçirilen hizmet süresi gibi kriterlerin rol oynayacağını söyledi.
ÇOCUK SAYISINA GÖRE ERKEN EMEKLİLİK
Şunu da belirteyim; kimi okuyucular, geçmişte isteğe bağlı sigortalı olanların durumunu soruyor. Geçmişte prim ödemiş, bir nedenden dolayı prim ödemeyi bırakmış ya da halen isteğe bağlı sigortalılığı süren ev kadınlarının yeni düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağı, bu kişilere prim desteği verilip verilmeyeceği henüz netlik kazanmış değil.
Ancak Işıkhan’ın, hizmet süresi kriterine bakılacağından bahsetmesi, bu kişilerin de kapsam içine alınacağı yönünde sinyal veriyor. Ayrıca, çocuk sayısına bağlı olarak veya engelli çocuğu olanlara yönelik erken emeklilik durumu olma ihtimali de var gibi gözüküyor.
İşin doğrusu, ev kadınlarına emeklilik hakkı tanınması ile birlikte bir düzenlemenin daha yapılması gerekiyor. O da; Bağ-Kur’luların prim gün sayısının SSK’lılarla eşit hale getirilip, prim gün sayısının 9 bin günden, 7 bin 200 güne düşürülmesi. Eğer bu düzenlemede eş zamanlı yapılırsa o zaman ev kadınları daha erken emekli olabilecek.