Emeklilik yolu açılıyor! Staj mağdurlarına güzel haber, yaş şartı aranmayacak

Sigorta başlangıç tarihleri EYT kapsamında olan vatandaşlar, sadece süre ve prim şartlarını yerine getirerek emekli olabilecekler. Posta yazarı Ekrem Sarısu staj mağdurlarının emekliliğine dair merak edilen sorulara cevap verdi. İşte detaylar... CEVAP: Sigorta başlangıç tarihi itibariyle EYT kapsamında olduğunuzdan, emekli olurken yaş aranmayacak. Süre ve prim şartlarıyla emekli olacaksınız. Süre şartını da sağladığınızdan, aranan primi tamamlayacağınız tarihte emekli olacaksınız. Sigorta başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sigorta girişiniz 23 Mayıs 1996’dan önceyse 1175 gün daha prim ödeyerek priminizi 5825 güne, sonraki bir tarih ise 1250 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. CEVAP: Sigorta başlangıç tarihi itibariyle EYT kapsamında olduğunuzdan, emekli olurken yaş aranmayacak. Süre ve prim şartlarıyla emekli olacaksınız. Süre şartını da sağladığınızdan, aranan primi tamamlayacağınız tarihte emekli olacaksınız. Sigorta başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sigorta girişiniz 23 Mayıs 1996’dan önceyse 1175 gün daha prim ödeyerek priminizi 5825 güne, sonraki bir tarih ise 1250 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. SORU: 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1997 olup 4000 gün prim ödemem var. 3600 günle emekli olabilir miyim? Hacer İNCE CEVAP: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağlamış olduğunuzdan, bundan sonra prim ödemeseniz de 2024’te 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. SORU: Son yedi yıl kuralı nedir? Nasıl ve neye göre belirleniyor, nasıl uygulanıyor? KAPLAN CEVAP: Birden fazla sigortalılık statüsüne (örneğin SSK ve Bağkur’a) prim ödeyenlerin hangi sigortalılık statüsünden emekli olacağını son yedi yıl kuralı belirliyor. Yasaya göre; primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Buradaki son yedi yıl takvim yılını göstermiyor. “Primi ödenen son yedi yıl” ifadesi son ödenen 2520 gün primi kastediyor. Son ödenen 2520 gün prim içinde hangi statüde fazla prim ödenmişe o statüden emekli olunuyor. Örneğin; son 2520 gün prim içinde SSK’ya 1270 gün, Bağkur’a 1250 gün prim ödeyen biri, SSK şartlarıyla emekli olur. Son 2520 gün primi içinde SSK’ya 1260 gün SSK’dan sonra Bağkur’a 1260 gün prim ödeyen biri, prim ödemeleri eşit olduğundan, son olarak tabi olduğu Bağkur şartlarıyla emekli olur. SORU: SSK işe giriş tarihim 1 Eylül 1999, SSK’ya 400 gün prim ödemem var. Memuriyete girişim 26 Temmuz 2001, çıkışım 1 Eylül 2016 olup 5415 gün hizmetim var. 20 Kasım 2000 ile 21 Temmuz 2001 arasında 8 ay askerlik yaptım. Ancak askerlik borçlanması yapmadım. Memuriyetten emekli olabilir miyim? Bunun için ne yapmam lazım? Bedir ÇAKIR CEVAP: Bundan sonra çalışmaz ve herhangi bir sigortalılık statüsünde prim ödemezseniz 61 yaşı doldurunca Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz. Bunun dışında memuriyette emekli olmak için tekrar memuriyete dönüp toplam hizmet sürenizi (prim ödemenizi) 9000 güne tamamlamanız gerekir. Sigortalı bir işte çalışarak memuriyetten sonra SSK’ya ödeyeceğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Peki EYT kapsamında yer almayan staj ve çıraklık mağdurlarını talebi ne? Staj Sigortası Mağdurları Derneği Başkanı Ferhat Salman yaptığı açıklamada EYT düzenlemesine çırak ve stajyerlerin de dahil edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, 1986 yılında yürürlüğe giren 3308 sayılı mesleki eğitim kanunu ile meslek lisesi, çıraklık okulu, yüksek okul ve üniversitelerde zorunlu staj uygulaması başladı. Staj yapanlar haftanın 3 günü okula, 2 günü işyerlerine, çıraklık okuluna gidenler ise; haftanın 5 günü işyerlerine giderek bir fiil çalışıyor. Bu kişiler okul, devlet ve işveren arasında yapılan sözleşme neticesinde, bu kurumlarda aktif olarak çalışan insanlar. Bu kişilerin SSK başlangıç numarası kayıtları mevcut. Ancak uzun vadeli prim günleri yatırılmıyor. Çıraklık okulu ya da stajyerlik dönemlerinde okul ve işveren arasında yapılan sözleşme neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bir dilekçe ile başlangıç numarası alınıyor. Yani stajınızı hangi yıl, hangi dönemde yaptıysanız; o yılın sigorta numaraları veriliyor. Bir günde olsa sistemde görünen prim, genel sağlık statüsü, meslek kazası, iş kazası bazında yatırıldığı için emeklilik sistemine dahil edilemiyor. diye konuştu. Staj döneminde verilen numaranın emeklilik başvurularında kullanıldığına vurgu yapan Salman, Staj döneminde kısa vadeli prim yatırıldığı için emeklilik hakkı bulunmuyor ve kişi uzun vadeli prime dahil olamıyor. Örnek vermek gerekirse; ben ticaret lisesi mezunuyum. 98 yılında staj başlangıcım yapıldı ve SSK numaramı aldım. Daha sonra üniversiteden mezun oldum. İş hayatına 2002 yılında bir firmada başladım. Kanun aynı numara üzerinden 2002’de girişimi yapıyor. Ancak emeklilik sistemi diyor ki; 1998 yılında senin kısa vadeli prim ödemen yapıldığı için, ben seni 2002’ye dahil ederim ve emeklilik yaşını da buna göre hesaplarım. Bu durumda 60 yaşında emekli olabiliyorum. ifadelerini kullandı. Ferhat Salman sözlerini şöyle sürdürdü; EYT düzenlemesinde insanlara 5000- 5900 gün üzerinden emeklilik hakkı veriliyor. Bizler burada mağdur edildik. 1.5 milyonun üzerinde staj mağduru var. Bizler bu dönemde hem kamu denetçiliği kurumu ile görüşmemizde hem de bu konu ile ilgili kanun teklifleri hazırlanırken, yatırılmayan primlerimiz için borçlanma hakkı talep etmiştik. Uzun vadeli prim kodlarına başlangıç olarak 1998 yılından itibaren emeklilik sistemine dahil edilelim istemiştik. Bizlere de borçlanma hakkı tanınsaydı, devletimize katkı sağlamış olurduk.