Asgari ücrete ara zamda son dakika gelişmesi! Yeni rakamlar ortaya çıktı, 6004 TL...

84 milyonun gelirini arttıracak olan asgari ücret zammı için kritik günlere girildi. Yıl başında rekor zam uygulamasıyla vatandaşlara müjdelenen ücrete bu yıl enflasyonla mücadele kapsamında ikinci bir zam yapılması gündemde. Bu duruma resmiyete kavuşmamakla birlikte kesinleşti gözüyle bakılıyor. Asgari ücret zam oranının belirlenmesi için artık neredeyse sayılı günler kaldı. Konuyla ilgili ilk tahminler ışığında uygulanacak yüzde 10'luk zamla dahi bu ücretin net 4678,3 liraya (brüt 5505,4 lira), yüzde 20'lik zam halinde ise net 5103 TL'ye ulaşacağı hesaplandı. Milyonlarca çalışanı ve dolaylı olarak da tüm vatandaşları ilgilendiren asgari ücrette ikinci zam başta olmak üzere merak edilen soruların yanıtları şöyle: Asgari ücret bir insanın en temel ihtiyaçları olan yiyecek, barınma, ısınma, giyecek gibi ihtiyaçlarını karşılaması için alınan en düşük ücrettir. Asgari ücret her yıl ülke ekonomisi, gerçekleşen ve hedef enflasyon, yaşam maliyeti, refah payı gibi parametreler de göz önüne alınarak belirlenir. Asgari ücret zammı Ocak ayında yüzde 50,5 artışla brüt 5004 lira (net 4253 lira) olmuştu. Temmuz ayında yapılacak ara zam oranı üzerinde çalışmalar geçen hafta başladı. Artışta 4 Temmuz'da açıklanacak Haziran ayı enflasyonu ile birlikte ortaya çıkacak 6 aylık zam oranı belirleyici olacak. Henüz net olmamakla beraber beklenti yüzde 10-20 Aralığında olacağı yönünde. Temmuz ayında yüzde 20 artışa gidilmesi durumunda asgari ücret brüt 6004 lira olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın teklifi üzerine Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanıp yeni asgari ücreti her zaman belirleyebilir. Bu ister yıllık ister aylık belirleyebilir. Bunun üst sınırı iki yıllıktır. Ücret belirlenirken ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durum, ücretliler geçinme indeksleri, geçim şartlarını da göz önünde bulundurulur. Asgari ücretin ödenmesinde işveren tarafından işçiye ödenen ek ücretler ve sosyal yardımlar dikkate alınmıyor. Yılın başında asgari ücrette gelir vergisi kaldırıldı. Brüt asgari ücrette 760 lira prim kesintisi bulunuyor. İşveren açısından da 876 liralık prim maliyeti bulunuyor. Asgari ücrete ara zam durumunda işverene prim desteği de değerlendiriliyor. SGK priminin devlet tarafından karşılanarak bu tutarın asgari ücrete eklenmesi yönünde. Bu formülle de asgari ücret 5 bin lirayı geçecek. Asgari ücret artışı, işverenlerden Genel Sağlık Sigortalılar'a, isteğe bağlı sigortalılardan evde tarhana yapan bayanlara, işsizlik sigortası alanlardan yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlara kadar birçok kişiyi etkiliyor. Asgari ücretlinin kıdem ve ihbar tazminatı tutarları artacak. İşsizlik ödeneği ile kısa çalışma ödeneğinin tavanı artacak. Asgari ücret, bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor. İş kollarına, işçinin yaşına göre ayırım söz konusu değil. Linyit, taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek asgari ücret de normal asgari ücretin iki katından az olamaz. Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılıyor. Saatlik ücret aylık 30 iş günü üzerinden hesaplanır. Haftada 1 gün yasal bağlamda zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik haftalık standart çalışma saati vardır. Haftalık çalışma saati haftanın diğer günlerine yayıldığında günlük mesai 7.50 saattir. Sadece İş Kanunu kapsamında olanlara değil, deniz-basın iş kanunları ile Borçlar Kanunu'na tabi olarak çalışan işçilere de ödenecek ücret asgari ücretin altında olamaz. İşçilere belirlenen asgari ücretten düşük ücret ödenemez. İş akitlerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konamaz, konulsa bile geçerli olmaz. Belirlenen asgari ücreti ödemeyen veya eksik ödeyen işveren vekiline idari para cezası uygulanıyor. İşsizlerin aldığı maaş aynı oranda artacak. Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri miktarlarda artış olacak. İş göremezlik ödeneğinde artış yaşanacak. Yaşlılık, evde bakım, engelli maaşları da ara zamla birlikte artacak. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş ise asgari ücreti artıracak formülleri yazdı. İşte oKarakaş'ın yazısı... Asgari ücret, milyonlarca çalışan ile geçimlerini sağlamakta oldukları ailelerini yakından ilgilendirmektedir. İş Kanununa göre asgari ücretin işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek miktarda olması gerekmektedir. Cari asgari ücretin, geçen yılda uygulanan asgari ücrete göre net %50’den fazla artırılmasına rağmen içinde bulunduğumuz yüksek enflasyon rakamlarına bağlı olarak artan hayat pahalılığıyla birlikte mevcut asgari ücretin bir yıl boyunca uygulanmasının çalışanları çok zor durumda bırakacağı alenen ortaya çıkmıştır. Temmuz ayının iyice yaklaşmasıyla birlikte başta işçi temsilcileri hatta birçok işveren örgütü de dâhil olmak üzere asgari ücretin yeniden belirlenmesi konusunda genel bir mutabakat ortaya çıkmıştır. Hafızamızı tazeleyip şöyle maziye doğru bakınca esasen toplum olarak yüksek enflasyonun bize yabancı olmadığı görülecektir. Çok da geriye gitmeye gerek yok. 2016 yılına kadar ülkemizde asgari ücret her sene birden fazla belirlenmekteydi. Hatta 2000-2002 yılları arasında her yıl 4 kez, 2003 yılında 3 kez, 2004 yılı ve müteakip yıllarda 2015 yılına kadar her yıl 2 kez belirlenip zamlandığı görülmektedir. 2016 yılından günümüze kadar olan dönemde ise her yıl sadece bir kez aralık ayında belirlenip zamlanmaya başlanmıştır. Mevcut enflasyon rakamlarına bakınca asgari ücretin her yıl en az iki kez belirlenmesi zorunlu kılınmaktadır. Keza senede bir kez yüksek oranda toptan bir artış yerine yapılacak zammın yıl içinde enflasyon rakamlarına paralel olarak 6 aylık veya 4 aylık dönemlere yayılması enflasyonla mücadeleyi de destekleyeceği değerlendirilmektedir. SGK aracılığıyla işverenlere yönelik 20’yi aşkın teşvik ve destek uygulanmaktadır. 2020 yılında bu teşvik ve destekler için toplamda 45,8 milyar TL ödeme yapılırken, 2021 yılında bu rakam 66 milyar TL’yi aşmıştır. 2020 ve 2021, aynı zamanda küresel bazda pandeminin yaşandığı yıllardır. Pandemi dolayısıyla 2020-2021 yıllarında kısa çalışma ödeneği ve nakdî ücret destekleri belirtilen rakamlara ilave edilmemiştir. Bu rakamlar da ilave edildiğinde yapılan destekler daha da büyük meblağlara ulaşmaktadır. İşverenlere uygulanan bu desteklere rağmen işçilere yönelik prim desteği bulunmamaktadır. Aşağıda yer verilen tabloda da görüleceği üzere brüt asgari ücret 5.004,00 TL’dir. Bu rakam içinde işçilerin %14 oranında SGK prim nispetleri ile %1 oranında işsizlik sigortası prim nispetleri kesintisi yer almaktadır. Bu bağlamda merkezî yönetim bütçesinin geçtiğimiz ayda 144 milyar TL fazla verdiği de göz önünde bulundurularak toplamda %15’e denk gelen işçi primleri kesintisine yönelik hazineden destek sağlanması hâlinde asgari ücretlilerin ücretleri 750,60 TL otomatikman artarak derhal 5000 TL’yi geçecektir. Böylece işverenlere de ekstra bir yük gelmeden asgari ücret artırılmış olacaktır. Asgari Ücret 5.004,00 SGK Primi% 14 700,56 İşsizlik Sig. Primi % 1 50,04 Kesintiler Toplamı 750,60 Net Asgari Ücret 4.253,4 Hâlen uygulanmakta olan asgari ücretin; %15 oranındaki gelir vergisi ile %0,79 oranındaki damga vergisi kesintisinden muaf tutulduğunu tekrar hatırlatalım. Asgari ücretle ilgili bir diğer formül ise hükûmetin temmuz ayında 6 aylık enflasyonu veya uygun gördüğü diğer bir artış oranını SGK işçi payında %5 veya %10 ya da uygun görülen diğer bir indirim oranında desteklemesi şeklinde olabilir. Hâlen esnaf ve diğer vergi mükellefi Bağ-Kur’lulara %5 oranında 4/1-b prim desteği sağlanmaktadır. Aynı oran işçiler için de verilebilir. Diğer bir formül ise belirli sayının altında işçi istihdam eden esnaf, KOBİ veya diğer küçük iş yerlerinin işveren prim hisselerinde ekstra bir indirim yapılarak istihdamlarının muhafazası sağlanarak genel olarak ülke genelinde asgari ücretin artırılması şeklinde bir düzenleme yapılır... Görüldüğü üzere asgari ücretlilere yönelik yapılacak iyileştirmenin istihdamla ilgili endişeleri de giderecek şekilde yapılmasına yönelik çok sayıda alternatifler mevcut bulunmaktadır. Asgari ücret Temmuz zammı için masada yer alan formüllerden en öne çıkanı 'Enflasyon farkı' hesabı olarak dikkat çekiyor. Merkez Bankası'nın enflasyon beklenti anketine göre 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 40,75 olarak hesaplamıştık. Buna göre asgari ücret hesabı yaparsak; ASGARİ ÜCRET OCAK 2022 NET HESABI (TL/AY)ASGARİ ÜCRET 5.004,00SGK PRİMİ %14 700,56İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 50,04KESİNTİLER TOPLAMI 750,60NET ASGARİ ÜCRET 4.253,40 ASGARİ ÜCRET 7.043,13SGK PRİMİ %14 986İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 70,43KESİNTİLER TOPLAMI 1.056,43NET ASGARİ ÜCRET 5.986,666 aylık beklentilere göre yaptığımız asgari ücret hesabına göre net asgari ücret 5.986 TL olarak ortaya çıktı. Kesintiler toplamı da 1.056 TL oldu. Ocak 2022'de asgari ücret yüzde 50,5 artışla brüt 3.577,50'den 5.004 TL'ye yükseldi. Burada işçinin yanında işvereninde elini rahatlatan bir gelişme yaşanmış, asgari ücret üzerinden damga ve gelir vergisi kaldırılmıştı. Temmuz zammı ile beraber 6 ay için benzer bir formül uygulanabilir. Buna göre asgari ücret üzerindeki SGK ve işsizlik sigortası priminin Aralık ayındaki 'Asgari Ücret Tespit Komisyonu' toplantısına kadar kesintilerin tamamının veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması değerlendiriliyor. Eğer kesintilerin tamamının devlet tarafından karşılanması kabul edilirse, 6 ay boyunca kesintiler toplamı devlet tarafından karşılanacak.Ancak Temmuz zammı gerçekleşirse; Aralık ayındaki Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında artık 2022 yılının ikinci yarısındaki enflasyon oranı yani, Temmuz-Aralık ayları arasındaki enflasyon rakamları Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun masasında önemli bir belirteç olacak. Asgari ücret için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı koordineli çalışma yürütüyor. Yapılacak kapsamlı çalışma sonrası Bakan Bilgin'in, asgari ücrete zam konusunda işçi ve işveren tarafıyla toplantı gerçekleştirmesi bekleniyor. Yapılacak toplantının ardından ortaya çıkan rakam Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Yeni asgari ücreti Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklayacak. Peki asgari ücret artışı ile ilgili hükümet ve işçi sendikalarından gelen son açıklamalar ne yönde? HAK-İŞ tarafından yapılan açıklamada asgari ücret zammı için zorunluluk vurgusu yapıldı. HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan yaptığı açıklamada asgari ücet zammı ile ilgli önemli mesajlar verdi. Arsalan Hizmet-İş Sendikası Adıyaman Şubesi'nin 10. Olağan Genel Kurul toplantısında yaptığı açıklamada, Sayın Cumhurbaşkanımız inat ve ısrarla memurlar için çalışanlar için hep şunu söylüyor, 'enflasyona çalışanlarımızı ezdirtmeyeceğiz.' Temmuz ayı için ben de buradan sesleniyorum. Asgari ücret tespit komisyonu derhal toplanmalıdır. Asgari ücrete yapılacak olan artışla bütün çalışanların hakları ve ücretleri aynı oranda artırılmalıdır. Bunu yapmak bizim sorumluluğumuzdur, biz talep edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın da bizim önümüze koyduğu taahhütlerinin gereği olarak bunu yapacağız. diye konuştu. Ayrıca DİSK ve TÜRK-İŞ'ten de asgari ücret açıklaması geldi. DİSK Yönetim Kurulu adına Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu açıklamalarda bulundu. Çerkezoğlu, Başta asgari ücret olmak üzere tüm ücretler artırılmalıdır. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun derhal toplanarak yeni asgari ücret belirlemesinin önünde hiçbir mevzuat engeli yoktur. diye konuştu. TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 110. ILO Konferansı’nda yaptığı konuşmada asgari ücret ve alım gücünün düşmesi ile ilgili açıklamalarda bulundu.Atalay, Asgari ücretlinin, emeklilerin ve tüm işçilerin alım gücünün korunması, emeklilikte yaşa takılanların durumu, taşeron işçilerin kadroya alınması, geçici işçilerin çalışma süreleri ile ilgili sorunlar acil çözüm beklemektedir. Ayrıca,kamu çalışanlarının işçiler gibi toplu pazarlık yapabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. ifadelerini kullandı. Hükümete, 'Vatandaşlar enflasyona ezdirilmeyecek' talimatı veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ile görüştü. Yapılan görüşmede Erdoğan, asgari ücret konusunda çalışma yapıldığı bilgisini verdi. Erdoğan, Temmuz ayında 'Enflasyon farkı' ile 2023 yılı başında da daha geniş kapsamlı düzenlemelerle vatandaşın alım gücünü artıracak adımlar atılacağını ifade etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Temmuz ayında bütün çalışanların yüzünü güldürecek, enflasyona karşı 'Benim devletim benim yanımdadır' dedirtecek bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını açıkladı.