Merkez Bankası Para Politikası Kurulu faiz kararını perşembe günü açıklayacak. Banka bir önceki toplantıda politika sürpriz bir şekilde faiz artırımına gitmişti. Mayıs ayı enflasyonunun beklentilerin altında gelmesi faiz indirimi ihtimalini gündeme getirmişti. Peki faizlerde beklenti ne, bir sürpriz olur mu? Faiz kararı borsa, dolar, kredi ve mevduat faizlerini nasıl etkiler? İşte ayrıntılar...
Yurt içi piyasaların gözü kulağı Merkez Bankası’nın bugün saat 14.00’te açıklayacağı faiz kararında olacak. Banka en son Nisan ayında politika faizini yüzde 42.5’ten yüzde 46’ya çıkarmıştı.
Peki faizde bir sürpriz bekleniyor mu? Karar sonrası borsa ve dolar nasıl etkilenir? Özellikle Merkez Bankası’nın yakın zamanda repo ihalelerine yeniden başlaması ve mayıs ayı enflasyonunun beklentilerin çok altında kalması piyasada faiz indirimine gidileceği beklentilerini artırmıştı. Son süreçte bankalar mevduatlara uyguladıkları faizleri 1 puan civarında indirdi. TCMB faiz kararı sonrası kredi ve mevduat faizleri nasıl etkilenir?
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren 3. Göz Danışmanlık Kurucusu Hikmet Baydar şu ifadeleri kullandı: “TCMB faizleri artırırken tek sebep döviz çıkışıydı. Son zamanlarda rezervlerin tekrar artmaya başlaması, enflasyonda korkulanın olmaması ve kur dalgalanmalarından enflasyonun bizim de beklediğimiz gibi etkilenmemesi reel anlamda halihazırda faizlerin daha ağır hissedilmesine neden olmaktadır.
Sanayi daralması reel sektörün bir miktar rahatlatılması gerektiğini de ortaya koymaktadır. O yüzden İsrail-İran savaşı olmadan önce TCMB'nin faizleri yüzde 41’lere kadar düşürmesi gerektiğini savunuyorduk. Ancak şimdi dibimizde daha ne kadar süreceği belli olmayan bir savaş tedbirli olmamızı gerektirmektedir. TCMB’de faiz indirimi gerekli olsa da savaş ile ilgili durum netleşene kadar faiz indirimlerinin azaltılması veya ötelenmesi söz konusu olabilir. Ancak hedef eğer enflasyon ise o zaman düşen enflasyonla faizler de düşmeli ki forward fiyatlamalarda döviz yükselecekmiş gibi bir görüntü oluşmasın.
Faiz indirimi gelirse bu durum finansman maliyeti azalacağı için borsa şirketlerinin lehine. Ayrıca alternatif getiride de nispi bir azalma olacağından kredili işlem yapanlar daha da rahat olacaklardır. Döviz üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturabileceğini ise pek düşünmüyorum. İran-İsrail savaşı bu açıdan daha önemlidir. Faiz indirimi olursa ‘ekonomi politikası yolunda’ izlenimi uyandıracağından piyasaya etkisinin olumlu olabileceğini düşünüyoruz. TCMB enflasyon gerçekleşmeleri, gelecek enflasyonla ilgili piyasa beklentilerini dikkate alarak oluşturacağı reel faiz seviyesine kadar faizleri indirirse, sanayiye olumlu etkisi olabilir.
Kredi ve mevduat faizleri sadece Merkez Bankası’na bağlı değil. Piyasadaki likidite ihtiyacıyla da alakalı. Merkez Bankası piyasadan likidite çektiği için piyasa birbirinden borçlanmak zorunda kalıyor. Bu da Merkez Bankası’nın üzerinde bir faiz maliyeti anlamına geliyor. Merkez Bankası faiz kararından kredi ve mevduat faizleri çok fazla etkilenmez.
Ben kredi ve mevduat faizlerinde çok büyük bir değişim beklemiyorum. Yarım puan, 1 puan civarındaki farkı önemli bir değişim olarak görmüyorum. Sıkı para politikası gevşetilirse o zaman kredi ve mevduat faizlerinde gevşemeyi daha fazla hissederiz. Aksi halde bankalar mevcut pozisyonlarını korumak için mevduat çıkışına izin vermemek adına faizleri yukarı çekebiliyorlar. Yüksek faiz maliyeti nedeniyle kredi faizlerini de düşüremiyorlar. Kısır döngüden çıkabilmenin tek yolu sıkı para politikasının gevşetilmesidir. Aksi halde Merkez Bankası’nın faiz indirimleri kredi ve mevduat faizlerine 1-2 puan düşüş olarak yansıyabilir. Ciddi bir düşüş en az 5 puan olmalıdır.
Bankalar sendikasyon kredisi alsalar bile içeride TL kredi, TL mevduat gibi hedeflerle ilgili sınırlamalara takılıyorlar. Bu durumda kredi kullandırmada bankalar rahat hareket edemiyor. Gerek BDDK gerek Merkez Bankası uyguladığı sıkı para politikası çerçevesinde bankaların rahat hareket etmesini engelliyorlar. Faizlerin düşmesinin önündeki en büyük engel budur.Faizler düşerse, bu bir-iki puan olabilir. Bankaların nakit girdi ihtiyacı azalmadan, daha rahat kaynağa ulaştıklarını görmeden ne kredi ne de mevduat faizlerinde önemli bir düşüş göremeyiz.”