SGK, SSK’lı, BAĞ-KUR’lu, emekli, engelli, borcu olan milyonları ilgilendiriyor! 1.500 liraya tamamlanıyor
SSK’lı, Bağkur’lu, emekli, işçi, engelli herkes çok merak ediyordu. Tek tek açıklandı. Evde bakım parasını kimler alabilir? Malulen emekli olanların maaşları nasıl belirlenir? Emeklilik tarihi nasıl öğrenilebilir? Özel sektör çalışanın maaşından ne gibi kesintiler yapılıyor? Borç yapılandırmasından kimler yararlanabilecek? Gibi çok sayıda soruya İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Yazarımız Mert Nayır yanıt verdi...
İşçi, emekli, engelli, borcu olan bu sorulara yanıt arıyor. uzmanasor@gazetevatan.com adresine sorularınızı yollayın uzmanlarımız yanıtlasın. İşte o sorular ve yanıtları…
1- Merhaba, benim %60 engelli kız çocuğum var. Evde bakım parası alabilir miyiz? Yada bunun için ne yapmalıyız? CEVAP: Merhaba, evde bakım parası %50 ve üzerinde engelli raporu bulunan ve raporunda ağır engelli ibaresi bulunan kişilerin yakınlarına ödenmektedir. %60’lık raporunuzda ağır engelli ibaresi yoksa kızınızdan dolayı evde bakım parası alamazsınız. Bu ibare var ise Sosyal Yardım ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek başvurabilirsiniz.
2- Sayın yetkili, emekli maaş tutarım her ay değişiyor. Bazı aylarda 5 bazı aylarda 50 TL kesinti oluyor. Bu kesintileri nasıl öğrenirim yada emekli aylığımdan neden kesinti olur?
CEVAP: Merhaba, emekli olan kişilerin emekli aylığından muayene katılım payları kesilmektedir. Muhtemelen siz yada bakmakla yükümlü olduğunuz kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanmış olabilir. Bunlarla ilgili kesintilere https://www.turkiye.gov.tr/4a-emekli-aylik-kesintileri link üzerinden ulaşabilirsiniz.
3- Merhaba, 25 yıllık sigortalılık süresi şartı sadece 1999 ile 2008 arasında sigortalı olanları mı kapsıyor?
CEVAP: Merhaba, sigortalılık süresi 1999 yılı öncesinde de mevcuttur ancak 25 yıl değil 15 yıl şeklindedir. 2008 sonrası girişliler için de uygulanmamaktadır. 2008 Tarihinden sonra sigortalılığı başlamış olan biri 4500 prim günü ile değil 5400 prim günü ile ileri yaştan emeklilik koşullarını yerine getirmiş sayılır. Bu nedenle sigortalılık süresi şartı da aranmaz. Yani 2009 yılında işe girmiş bir kişi 5400 günü tamamladığında kıdem yazısı da alabilir, yaşını bekleyip ileri yaştan emekli de olabilir.
4- iyi günler, benim ikametim Türkiye’de ancak Hollanda’da yaşıyorum. Bana Genel Sağlık Sigortası borcu çıkarıyorlar. Ben yurtdışındayım diye dilekçe yazdım ancak borcumu 6 aydır silmediler ne yapmam gerekir?
CEVAP: Merhaba, adres beyanınızda ikametiniz Türkiye olduğundan dolayı adınıza GSS primi tahakkuk etmektedir. Adınıza GSS borcu tahakkuk etmemesi için Hollanda’da bir sağlık sigortanız varsa bunu kuruma iletmeniz gerekmektedir. Ayrıca ikametinizi de yurtdışına aldırmanız gerekecektir.
5- Merhaba, ne zaman emekli olabileceğime nereden bakabilirim? Ben kendimin, eşimin ve akrabalarımın emekliliğine kendim bakamaz mıyım?
CEVAP: Merhaba, ne zaman emekli olacağınızı öğrenmeniz basit bir durumdur. Bununla ilgili tarafımızca geliştirilmiş emeklilik hesaplama robotu olan SGK Sanal Uzman’ı kullanabilirsiniz. Aşağıdaki link üzerinden panelimize ulaşabilirsiniz. https://sgkkurumsal.com/EmeklilikSorgulama
6- Merhaba, ben özel sektörde işçiyim. Benim ücretimden ne gibi kesintiler oluyor, nasıl öğrenirim?
CEVAP: Merhaba, işçi ücretlerinden genellikle %15 SGK işçi payı kesintisi, %15 Gelir Vergisi kesintisi (Kümülatif vergi matrahına göre artar) ve binde 7,59 damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu kesintileri ücret hesap pusulasından görüntüleyebilirsiniz. Bunun haricinde yapılan bilginiz dışındaki kesintiler yasal sayılamaz. SGK Hizmet dökümünüzde görüntülemekte olduğunuz tutardan yukarıdaki oranları düşerseniz net maaşınızı bulursunuz.
7- Selamlar, evde 30 gün ev hizmetlisi çalıştırmaktayım. Yaklaşık 3 yıldır bizimle, ancak ekonomik zorluklardan ötürü daha çalıştırmayacağız. Kendisi bizden kıdem tazminatı talep etmektedir. Böyle bir hakkı var mıdır? Varsa ne kadar ödeyeceğiz?
CEVAP: Merhaba, 10 günden fazla ev hizmetlerinde çalışan personellerin kıdem tazminatı hakları yoktur. Bu çalışanlar 4857 sayılı İş Kanununa tabi olmadığından kıdem tazminatına da hak kazanmaları söz konusu değildir. Ev hizmetlileri borçlar kanununa tabidir, bu nedenle ihbar süreleri uygulanmaktadır. 3 Yıldır çalışan bir kişiye en az 6 hafta öncesinden işten çıkarılacağını bildirmeniz gerekecektir. Bildirmemeniz halinde 6 haftalık ücret ödemesi yapmanız gerekecektir.
8- Merhaba, malulen emekli olacağım. Maaş hesabımı kendim yapabilir miyim?
CEVAP: Merhaba, malulen emekli aylığı hesabı tam aylık hesabına göre basittir. Kuruma bildirilen toplam kazancınızı gün sayınıza bölün, çıkan sonucu 30 ile çarpın. Burada elde ettiğiniz rakamın %35’i, bakmakla yükümlü olduğunuz kişileriniz varsa %40’ı tarafınıza aylık olarak bağlanır. Eğer 1500 TL’nin altında bir rakam çıkarsa alacağınız tutar yine 1500 TL olur.
9- Sayın uzman, SGK ve Vergi borcum var. Geçen yapılandırmaya müracaat ettim ama ödeyemedim ve bozuldu. Şimdi yeni yapılandırma çıkmış, buna ne zamana kadar müracaat edebilirim? Bir tane de bozulmayan yapılandırmam var, bunu da yeni yapılandırmaya sokabilir miyim?
CEVAP: Merhaba, 7326 sayılı kanun kapsamında bozulan yada bozulmayan tüm borçlarınızı tekrardan taksitlendirebilirsiniz. Son başvuru 31 Ağustos 2021 tarihidir, bu süreye kadar ister e-devlet, ister posta yoluyla isterseniz de bizzat giderek müracaatta bulunabilirsiniz.
10- Merhaba, benim işyeri borcumdan dolayı SGK’ya teminat olarak göstermiş olduğum aracım var. Borcumun büyük bir kısmını ödedim ama bitmedi, aracın üzerindeki haczi kaldırabilir miyim?
CEVAP: Merhaba, kurum alacağı bitmeden haczettiği menkul yada gayrimenkulün üzerinden haczi kaldırmaz. Aracın satış bedeli toplam borcunuzu karşılıyorsa ve satıp borcunuzu kapatacağınızı taahhüt ediyorsanız kurum onayıyla satışı gerçekleştirebilirsiniz.