Ukrayna’nın en zor kararı! Bu ihanet cezasız kalmayacak...
Ukrayna ile Rusya savaşında dört ay geride kaldı ve kritik bir eşik aşıldı. 100 günün sonunda şehirleri harabeye dönen, binlerce asker ve sayısız sivil ölümüyle sarsılan Ukrayna’nın karşısında şimdi cevaplaması çok zor bir soru daha belirdi…
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin üçüncü gününde, Kupyansk belediye başkanı bir Rus ordusu komutanından görüşmesi için bir telefon aldı.
Rus kuvvetleri, kuzeydoğu Harkiv bölgesinde, şehrin eteklerine çoktan girmişti. Belediye Başkanı Gennady Matsegora, Rusya'nın teklifini kabul ettiğini açıklayan bir video yayınladı.
Başkan “Can kaybını önlemek için müzakerelere katılma kararı aldım” dedi. Matsegora, şehri savaşmadan Rus kontrolüne teslim etti. Daha sonra Rus askerlerine ulaşım, barınma, yakıt ve yiyecek sağladığı iddia edildi.
Şimdi, işgalci orduyla iş birliği yapmakla suçlanan yüzlerce Ukrayna vatandaşından biri ve 15 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
ÇOĞU TUTUKLANDI
Kupyansk hala Rus işgali altında, bu nedenle Matsegora tutuklanmadı, ancak Rusların geri püskürtüldüğü yerlerde Ukraynalı yetkililer iş birliğinden şüphelenilenleri çoktan tutukladı.
Ukrayna Başsavcısı Iryna Venediktova, mayıs ayı başından beri Ukrayna vatandaşlarına karşı 700'den fazla vatana ihanet davası ve 700'den fazla iş birliği davası olduğunu söyledi. Savcılar, yalnızca kuşatma altındaki Harkov bölgesinde, yedi polis memuru, beş belediye başkanı ve bir yargıç aleyhinde olmak üzere 50 dava açtıklarını söyledi.
Bu kişilerin hepsi Moskova'nın köyleri işgal etmesinin ve düzinelerce insanı öldürmesinin yolunu açmakla suçlanıyor.
"Bu 50 kişiden yarısı tutuklandı. Diğerleri ne yazık ki işgal altındaki topraklarda kalıyor ve henüz tutuklanmadı” dedi Harkov bölgesi başsavcısı Oleksandr Filchakov.
Bölge valisi Oleh Synehubov, bilgi teslimi gibi çeşitli iş birliği biçimleri olduğunu söyledi. Synehubov "Bu suçlar Ruslara ordudaki yerlilerin, asker ailelerinin veya [Donbass] savaşı gazileri olan kişilerin listelerinin verilmesini içerebilir" dedi.
İŞ BİRLİĞİNİN TÜRLERİ FARKLI
Filchakov, Ruslara zengin yerel halk listelerini veren işbirlikçi vakaları olduğunu iddia etti. “İşgalcilere nerede yaşadıklarını ve ne tür zenginliklere sahip olduklarını anlattılar. Daha sonra Rus askerleri işbirlikçilerle birlikte o evlere geldi ve onların mallarını çaldılar.”
Pivdenne köyünde, konsey başkanı iş birliğine teşebbüsten tutuklandı. Savcılar adamın Rus ajanlarla temas halinde olduğuna dair kanıt bulduklarını söyledi ve şu korkunç gerçeği açıkladı:
“İşgal hazırlıkları yapıyordu. Ancak Ruslar oraya hiç gelmedi ve işgalden birkaç gün sonra onu tutukladık”
Ukrayna makamları için, Rus işgaline yardım edenlere verilecek cezanın hızlı ve sert olacağını göstermek önemlidir. Ancak aynı zamanda, süreç birçok zor soruyu da beraberinde getiriyor.
Bunlar arasında, yıllardır yolsuzluk ve adam kayırma suçlamalarıyla mücadele eden Ukraynalı Savcı ve yargıçların süreci kötüye kullanmayacaklarına güvenilip güvenilemeyeceği de yer alıyor. Çok sayıda üst düzey yetkiliye, işgalin başlangıcındaki ihmal, hatta ihanet hakkında sorular da sorulabilir.
Pazar günü Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, şehri ziyareti sırasında Harkov'daki SBU güvenlik servisinin başkanını kovduğunda ihmal veya daha kötü suçlamaların hükümet yapılarının tepesine kadar uzanabileceğini gösterdi.
Zelenski, adamı savaşın ilk günlerinde şehrin savunmasına yardım etmek yerine “sadece kendini düşünmekle” suçladı. Zelenski, "Kolluk kuvvetleri, onun amacının ne olduğunu araştıracak" dedi.
"RUS ORDUSUNA KATILMAK İÇİN DÖRT GÖZLE BEKLİYORLAR"
Başka bir sorun, farklı iş birliği biçimlerinin nasıl derecelendirileceği ve cezaların uygun olduğundan emin olunmasıdır. Ukraynalı bir askeri yetkili olan Ilko Bozhko, "Diğer orduya atlamayı dört gözle bekleyenler var, hayatlarını kurtarmak istedikleri için iş birliği yapanlar ve silah zoruyla iş birliği yapmaya zorlanan insanlar var" dedi.
Ukraynalı savcılar, savaşın başında Ruslar tarafından alınan güney Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerinde özellikle zor bir görevle karşı karşıya. Orada, Rus yetkililer, Ukrayna okullarına Rus müfredatı taşımak gibi, günlük yaşam üzerinde Rus egemenliğini empoze etmeye çalışmakla meşguller.
Ukrayna bu bölgelerin kontrolünü yeniden kazanırsa, yeni müfredat kapsamında çalışmaya devam eden öğretmenler gibi, iş birliğinin teknik tanımına giren eylemler gerçekleştiren binlerce insan olabilir. Ancak birçok kişi, bu tür davalar söz konusu olduğunda savcıların hoşgörülü olması gerektiğini düşünüyor.
Ukrayna eğitim ombudsmanı Sergii Gorbachov, “Bu çok zor ve acı verici bir soru” dedi. "Hattın nerede olduğuna karar vermek çok zor. Silahsız sivillerden kahramanlık talep edebileceğinizi sanmıyorum. En önemli şey gönüllü olarak iş birliği yapmamaktır. İşgalcileri tüm topraklarımızdan çıkardığımızda, bu soruya nasıl karar vereceğimiz konusunda büyük sorunlar bekliyorum.”
CEZA SEÇMEK ZOR OLACAK
Ukrayna'nın eski Cumhurbaşkanı Petro Poroshenko başkanlığındaki Avrupa Dayanışma partisi milletvekili Volodimir Ariev, parlamentonun hızlı ve etkili cezalandırmaya izin verecek, aynı zamanda kötüye kullanımı önleyecek ve davaları ciddiyet sırasına göre sıralayacak yeni bir işbirliği yasası hazırlamasını umduğunu söyledi.
Ariev “İş birliği düzeyini ve ayrıca neden olunan hasarın düzeyini tespit edebilmemiz ve farklı durumlarda farklılaşabilmemiz gerekiyor” dedi. "Bazı insanlar hapse girmeli, ancak bazıları para cezasına çarptırılmalı veya kamu hizmetinden men edilmelidir."
