Ukrayna'da kim ne istiyor? Anlaşma sağlanabilmesi için iki tarafın talepleri ne? Madde madde açıklandı...
Rusya ile Ukrayna arasında yürütülen müzakereler video konferans yoluyla devam ediyor. Öte yandan iki taraftan gelen ılımlı açıklamalar temkinli bir beklenti yaratıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın müzakerelerde mantıklı bir zemine geldiğini ifade ederken Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Anlaşmaya varmamız için umut ışığı var” dedi. Peki Ukrayna'da kim ne istiyor? İşte tarafların masada karşı taraftan istedikleri...
RUSYA’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya ilan edilmemiş savaş açtığı ve kendi tabiriyle “özel askeri operasyon” adını verdiği saldırı Moskova’nın planladığı gibi 3 günlük yıldırım harekâtıyla bitmeyince, 28 Şubat’ta taraflar müzakere masasına oturdu. Rusya ile Ukrayna arasında görüşmeler sürerken aynı zamanda Ukrayna’daki birçok şehir ve kasaba Rus güçleri tarafından yerle bir edilmeye devam ediliyor.
Rusya ve Ukrayna arasında müzakereler geçtiğimiz haftadan itibaren video konferans şeklinde sürüyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusya’nın müzakerelerde mantıklı bir zemine geldiğini ifade etti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Anlaşmaya varmamız için umut ışığı var” dedi. Müzakerelerde iki tarafın talepleri özetle şöyle:
RUSYA’NIN TALEPLERİ
1- Ukrayna, hiçbir zaman NATO üyesi olmayacağına ve askeri açıdan bağlantısız ülke kalacağına dair anayasasına madde eklesin.
2- Ukrayna, 2014 yılında tek taraflı ayrılma kararı alan Donbas bölgesindeki Lugansk ve Donetsk ayrılıkçı cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını tanısın.
3- 2014 yılında Rusya’nın askeri güç kullanarak Ukrayna’dan ilhak ettiği Kırım, Rusya toprağı olarak tanınsın.
4- Ukrayna’da Rus azınlığın haklarını çiğneyen tüm yasalar iptal edilsin.
5- Rus dili ülkede ikinci resmi dil olarak kabul edilsin.
6- Ukrayna, kendi topraklarında Rusya’yı tehdit edecek silah bulundurmasın ve üçüncü ülkelerle yapacağı ikili anlaşmalarla saldırı silahı konuşlandırmasın.
UKRAYNA’NIN TALEPLERİ
1- Rusya, müzakerelerde önkoşul dikte etmesin. Görüşmeler uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde iki egemen ve bağımsız devlet şeklinde yürütülsün.
2- Müzakerelerde ortak görüşe varılması durumunda ilk madde, Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı saldırıyı sonlandırarak, askerlerini Ukrayna topraklarından geri çekmesi olsun.
4- Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi durumunda üçüncü ülkeler Ukrayna’ya güvenlik garantörü olsun. Garantör devletlerden en az birisi nükleer silaha sahip olsun.
5- Ukrayna’nın toprak bütünlüğü Rusya ile pazarlık konusu yapılamaz.
6- Ukrayna’ya NATO üyeliğinden vazgeçmesi karşılığında Avusturya veya İsveç benzeri kendi silahlı kuvvetlerine sahip olma hakkı tanınsın.
TARAFLARIN HAKLI VE HAKSIZ İSTEKLERİ
- Rusya, Ukrayna’nın NATO üyesi olmamasını istiyor. 1991 yılında SSCB’nin parçalanması öngören Beloveş anlaşmaları yapılırken bağımsızlık kazanan Ukrayna hiçbir askeri ittifaka katılmayacağını anayasasına işledi. O madde 2014 yılı ‘Maydan’ devrimi sonrasında yeni Batı yanlısı yönetim tarafından lağvedilerek anayasaya NATO’ya giriş hedefi olarak eklendi.
- Rusya, ‘Donbas halkını soykırımdan kurtarmak için müdahale başlattığı’nı öne sürüyor. Lugansk ve Donetsk bölgeleri 2014’te Ukrayna’dan bağımsızlık ilan ettikten sonra bölgede çatışmalar yaşandı. 2015 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla Donbas’a barış gücü yerleştirilmesi önerisinde bulundu. En az 10 defa BMGK gündemine getirilen tasarı Rusya’nın vetosuyla karşılaştı.
- Rusya, Ukrayna’da aşırı milliyetçi yönetimin işbaşında olduğunu öne sürüyor. Yeni yönetimin 2014 yılındaki ilk kararlarından biri Rusça’nın Ukrayna devlet dairelerinde kullanılmaması olmuştu.
- Rusya, “Kırım kendi kararıyla referandumla Rusya’ya bağlandı” diyor. Kırım referandumu öncesinde on binlerce üniformasız Rus askeri yarımadayı işgal etti. Referandum silah namlusu altında yapıldı.