‘Hollanda’ yöntemiyle taşınacak
Ilısu Barajı’nın tamamlanması durumunda su altında kalacak 650 yıllık Zeynel Bey Türbesi’nin Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’na ‘Taşıyıcı Treyler Sistemi’ ile taşınacak
Ilısu Barajı ve HES Projesi Kültürel Varlıkları Koruma ve Kurtarma Çalışmaları kapsamında 650 yıllık Zeynel Bey Türbesi’nin, Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’na taşınması çalışmaları yoğun şekilde sürdürülüyor. Türbenin taşınması için ilk etapta Hollanda, İtalya ve Korres yöntemleri üzerinde duruldu. Diyarbakır Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca onaylanan projeye göre, bin 100 tonluk türbenin tek parça halinde Hollanda yöntemiyle yeni yerine taşınması kararlaştırıldı. DSi 16. Bölge Müdürlüğü Hasankeyf Kültürel Varlıklar ve Yeniden Yerleşim Şube Müdürü Şehmus Erkan Dursun, 2015 yılında DSİ Genel Müdürlüğünce ihalesi yapılan Zeynel Bey Türbesinin taşınmasıyla ilgili projede revizyon yapıldığını söyledi.
Zeynel Bey Türbesi
Zeynel Bey Türbesi, 1462-1482 yıllarında Hasankeyf’te hüküm süren Akkoyunlular’dan kalan tek eser olma özelliği taşıyor. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu olan Zeynel Bey’in, Osmanlı İmparatorluğu’nun kazandığı 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı’nda hayatını kaybettiği biliniyor. Türbe, dışarıdan silindirik, içeriden sekizgen miğfer başı şeklinde iki katlı bir yapıya sahip. Türbenin mimari önemi, Azerbaycan ve Türkistan yöresi mimari özelliklerini Anadolu’ya taşımış olmasından kaynaklanıyor. Göz alıcı renklere sahip gövde süslemesiyle dikkati çeken türbenin çini mozaiklerinin ise Anadolu’da bir benzerinin olmadığı belirtiliyor.
2 kilometre ileriye alınacak
Zeynel Bey Türbesi, Hollanda yöntemi olan Taşıyıcı Treyler Sistemi ile yeni yerine taşınacak. Bu yönteme göre, ilk olarak türbenin çevresinde kazı yapılarak yapının temeli ortaya çıkarılacak. Ardından tespit edilen 28 noktaya yerleştirilecek çelik profiller aracılığıyla plaktan yeni temel oluşturulacak. Kaldıraçlar yardımıyla kaldırılacak türbe, tekerlekli trey üzerine konulacak. Trey sayesinde yaklaşık 2 kilometre uzaklıktaki Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’na taşınacak türbe, daha sonra kazılan yeni yerine konulacak. Taşıma esnasında yapının devrilmesini engellemek amacıyla yoldaki eğim yüzde 4’e kadar indirilecek.
