6 yaşındaki kıza istismar skandalı! TBMM’den 323 sayfalık 'çocuk istismarı' raporu

TBMM Çocuk İstismarını Araştırma Komisyonu, istismara müdahale ve riskleri ortadan kaldıracak mekanizmaları kurmak için çocukları damgalamadan “risk haritası” çıkarılmasını istedi. H.K.G’nin 6 yaşında evlendirilmesi ve cinsel istismara marul bırakılması skandalının ortaya çıkmasının ardından benzer olayların tekrarlanmamasına yönelik tedbirleri belirlemek amacıyla kurulan TBMM Çocuk İstismarını Araştırma Komisyonu, aylarca süren çalışmaları sonrasında taslak raporunu tamamladı. Milliyet'ten Önder Yılmaz'ın haberine göre 323 sayfalık raporda özetle şu tespit ve çözüm önerileri sıralandı:

ERKEN UYARI SİSTEMİ

Özellikle çocuğa karşı her türlü kötü muamele, erken yaşta evlilikler ile her türlü ihmal ve cinsel istismarın kabul edilemez olduğuna dair çocuğun tüm ekosistemini oluşturan kişi ve kesimler bilinçlendirilmeli. Bu bağlamda kamu spotu, seminer, tiyatro, sergi gibi topluma yönelik eğitimsel, sanatsal ve kültürel etkinlikler teşvik edilmeli.

Zorunlu eğitim çağında olan öğrencilerin okul devamsızlığının önlenmesine yönelik tedbirler artırılmalı ve nedenleri hakkında araştırmalar yaygınlaştırılmalı. Okul terki riski taşıyan çocukların tespitine yönelik erken uyarı sistemi kurulmalı.

GİZLİ OKUL KAYDI

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında hakkında gizlilik kararı verilen veya kadın konukevi hizmetinden yararlanan kadınların beraberindeki çocukların da gizliliklerinin korunarak okullara kaydının yapılmasına yönelik süreçlere ilişkin il milli eğitim müdürlükleri yöneticileri ve okul idarecilerine eğitim verilmeli, uygulamaların çocuğun mahremiyeti ve üstün yararı dikkate alınarak yapılması sağlanmalı.

Çocuk istismarına tanık olan bireylerin izleyecekleri yollara ilişkin rehberler ve kamu spotu şeklinde videolar hazırlanmalı, çevrim içi ve yüz yüze ortamlar ile kamusal alanlardaki görünürlüğü ve ulaşılabilirliği artırılmalı.

Okul ve il/ilçe psikososyal müdahale hizmetleri ekibi üyelerine yönelik süpervizyon eğitimleri oluşturulmalı.
Suça sürüklenmiş ya da istismar mağduru çocukların okula uyum süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için okullarda rehabilitasyon ve uyum programları hazırlanmalı.

RİSK HARİTASI

Çocuklara, istismar ve ihmal gerçekleşmeden müdahale etmek, riskleri bertaraf edecek ya da koruyacak mekanizmaları oluşturabilmek için risk haritalaması yapılmalı. Bu çalışma çocukların damgalanmasına neden olmaması için kişisel verilerin korunmasına özen gösterilerek yapılmalı.

Çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik denetim sistemleri etkin kullanılmalı. Mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarının sosyal hizmetlere erişimi için etkin tedbirler alınmalı.

İstismar mağduru çocukların sağlık muayenelerinde şiddet bulgularının tespiti ve belgelenmesi, adli birimlerle birlikte çalışma gibi süreçler erken müdahale ve koruma temelli tüm tedbir çalışmalarında oldukça önemli. Bu kapsamdaki tüm çalışmaların etki analizlerinin yapılarak gerekli revizyon çalışmalarının ivedilikle yapılması ihtiyacı tespit edilmiştir. Çocuk İzlem Merkezlerinin “tek kapı” mekanizması ile çalışmasına yönelik uygulamalar güçlendirilmelidir.

Çocukların terör örgütlerine eleman olarak temin edilmesi, cinsel istismarına yol açacak şekilde kandırılması, pornografik gösteri malzemesi olarak kullanılmasına sebebiyet verecek ortamların oluşmasının önlenmesine yönelik tedbirler artırılmalı.

Pişmanlık sebebiyle teslim olan çocuklara yönelik rehabilitasyon çalışmaları yürütülmeli.

AİLELERE YAPTIRIM

Mükerrer olarak suça sürüklenen çocuklara yönelik spesifik müdahale programları zenginleştirilmeli, bu çocukların aileleri için yaptırımlar getirilmeli.

Ülke genelinde yıllık olarak çocuk hakkı, çocuğun korunması ile ihmal ve istismarın önlenmesine ilişkin “İzleme ve Değerlendirme Komitesi Toplantısı” düzenlenmeli. Toplantı çıktıları politika ve strateji belirlemek üzere TBMM ve Cumhurbaşkanlığı’na sunulmalı. TBMM bünyesinde daimi bir “Çocuk Hakları Komisyonu” kurulmalı.

Çocuk ihmal ve istismarının önlenmesi amacıyla kamu ve özel kurumlara bağlı pansiyon ve yurtların denetimine ilişkin yıllık planlar oluşturulmalı, denetim raporları kamuoyu ile paylaşılmalı.

GİZLİLİĞE UYULDU

6 yaşında evlendirilen H.K.G’nin dava dosyasındaki gizlilik kararı nedeniyle raporda, komisyonun kurulmasına neden olaya ilişkin herhangi bir detaya girilmedi ve resmi işlemlerin kronolojik sırayla anlatılmasıyla yetinildi.

DEPREMZEDE ÇOCUKLAR KORUNMALI

Deprem, salgın gibi olağanüstü dönemlerde çocuklar en savunmasız gruplardan biridir. Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) doğrultusunda çocuklara yönelik çalışmalarda, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının koordinasyonu güçlendirilmeli. Evlerinden ayrı düşen refakatsiz çocukların korunması ve çocukların kimlik tespit sürecinin hızlanmasına yönelik mekanizmalar güçlendirilmeli. Afet sırasında bakım tedbiri altına alınan çocukların ailelerine teslim edilmesi sürecine kadar korunması ve ailelerine ulaşılmasına/aileleriyle tekrar bir araya getirilmesine yönelik mekanizmalar oluşturulmalı.