Wagner yeni lideri kim olacak? Prigojin yerine kim gelecek?
Rus haber ajansı TASS, Tver’de düşen ve 10 kişinin öldüğü özel jette Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin’in de bulunduğunu bildirdi. Prigojin geçtiğimiz aylarda Rusya Devlet Başkanı Putin'e karşı başlattığı isyan hareketi ile dünya gündemine oturmuştu. Söz konusu gelişmenin ardından Wagner yeni lideri kim olacak? Prigojin yerine kim gelecek? Sorularına yanıt aranmaya başlandı.
Rusya'yı iç savaşın kıyısına sürükleyen paralı asker grubu Wagner'in lideri Yevgeny Prigojin'in de içinde olduğu belirtilen uçak Moskova yakınlarında düştü. Wagner lideri Prigojin'in de düşen özel jette bulunduğu belirtildi. Uçaktaki 3'ü mürettebat 10 kişinin öldüğü açıklandı. Yolcu listesini yayınlayan Rusya Sivil Havacılık Otoritesi, Prigojin ve Wagner'in iki numaralı ismi Dmitry Utkin'in de düşen uçakta olduğunu açıkladı. Bu gelişmeyle birlikte Prigojin yerine Wagner’in başına kimin geleceği sorgulanmaya başlandı. Wagner yeni lideri için araştırmalar hızlandı.
WAGNER YENİ LİDERİ KİM OLACAK, PRİGOJİN YERİNE KİM GELECEK?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Prigojin'in ölümü sonrası olası bir Wagner isyanının önüne geçmek için, tüm paralı askerlerin Rusya'ya bağlılık yemini etmesini zorunlu hale getiren kararnameyi imzaladı.
Wagner liderinin yerine kimin geçeceği ve bir zamanlar yönettiği paralı askerlere ne olacağı konusunda farklı tahminlerde bulunuyor. BBC'ye güçlü adaylardan birinin GRU'nun başındaki General Andrey Averyanov olduğunu söyledi.
PRİGOJİN KİMDİR?
Yevgeni Viktoroviç Prigojin 1 Haziran 1961 tarihinde Sovyetler Birliği'ne bağlı Leningrad'ta dünyaya geldi.
Prigojin, özellikle Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'e yakınlığı ile biliniyordu. Putin'in aşçısı lakabıyla tanındı. Rus liderin hem aşçısı hem sağ kolu oldu.
1979'da henüz 18 yaşındayken hırsızlık suçlamasından hüküm giydi. 2,5 yıllık hapis cezasının infazı ertelendi.
Prigojin, 2 yıl sonra bu kez yine hırsızlık ve soygun suçlamalarından 13 yıl hapse mahkum edildi. 9 yıl demir parmaklıklarının arkasında kaldı.
Cezavinden çıktıktan sonra Sen Petersburg'da sosisli sandviç satmaya başladı. bu işi için zincir stantlar açtı. birkaç yıl sonraysa kentte lüks restoranların sahibi haline geldi.Bu restoranları sayesinde Rusya'nın zengin ve elit kesimiyle tanıştı. Neva nehrinde bir tekneyi de lüks bir restorona dönüştürdü. Bu restoran Vladimir Putin'in en sevdiği mekanlardan biri haline geldi. Öyle ki Putin, Devlet Başkanı olduğunda yabancı konuklarını buraya yemeğe getirmeye başladı.
Prigojin, Putin ile 2000 yıllında dönemin Japonya Başbakanı Yoshiro Modi'yi restoranına yemeğe getirdiğinde tanıştığını söylüyor.
Yıllar içinde Prigojin'in yemek firması Kremlin'e hizmet vermeye başladı. Bu dörnemde Yevgeni Prigojin, Putin'in Şefi lakabını aldı. Rus ordusu ve devlet okullarına da yemek sağlamak için ihaleler kazandı.
2014'teyse Prigojin'in sadece yemek işleriyle uğraşmadığı ve sıradan bir işadamı olmadığı ortaya çıktı. Ukrayna'nın Rusya'yı ilk işgalinde Prigojin'e bağlı paralı askerlerin Donbas'ta Ukrayna güçleriyle savaştıkları konuşulmaya başlandı.
Bu paralı asker grubunun ismi Wagner'di. Prigojin grubu kurarken Nazi Almanyası'ndan esinlenmişti.
Wagner, Kremlin'in hedeflerini yerine getiren bir güce dönüştü. Sadece Ukrayna'da değil Afrika genelinde de etkiliydi.
Suriye'de Beşşar Esad rejimini desteklerken Mali'de Fransa'nın etkisini azaltmak için faaliyetler yürüttü.
Prigojin, 2016'da ABD'deki başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdalahede ettiği yönündeki iddiaların da kilit isimdi.
Prigojin, beraberindeki paralı savaşçılarla 24 Haziran'da Rus yönetimine karşı silahlı isyan başlatmıştı. İsyan, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun araya girmesiyle sona ermişti.
WAGNER GRUBU TARİHÇESİ
Wagner Grubu'nun, 2010'ların başında eski GRU Spetsnazı Yarbayı Dmitri Utkin tarafından kurulduğu düşünülmektedir. 2016 başlarında 1.000 kadar çalışanı olup Aralık 2017 tarihi itibarıyla 6.000'den fazla çalışanı bulunmaktadır. Rusya yasalarına göre özel askeri şirketlerin faaliyetleri yasak olduğundan şirket 2016 itibarıyla Arjantin'de kayıtlıydı.
Grubun ana yatırımcısının Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin ile yakın bağlantılara sahip bir iş insanı olan Yevgeni Prigojin olduğu söylenmektedir. İlk olarak 2014 yılında Kırım krizi sırasında ortaya çıktılar ve yarımadanın kansız ve sessiz bir şekilde ilhak edilmesi sırasında Rus birlikleri ile birlikte hareket etmekteydiler.
Kırım'ın ilhak edilmesinden sonra Donbass Savaşı'nda ayrılıkçı güçlere destekte bulundular. Ekim 2015 tarihinde Rusya'nın Suriye'de başlattığı askerî harekâtın ardından Suriye hükûmeti güçleri safında yer aldılar. Wagner'in bu yurtdışı faaliyetlerinde GRU'dan destek ve koordinasyon aldığı söylenmektedir.
2018 yılı itibarıyla grup İkinci Libya İç Savaşı’nda Halife Hafter güçleri ile birlikte savaşmaktadır.
2016'nın başlarında Wagner'in 1.000 çalışanı vardı, daha sonra bu sayı Ağustos 2017'de 5.000'e ve Aralık 2017'de 6.000'e yükseldi. Kuruluşun Arjantin'de kayıtlı olduğu ayrıca Sankt-Peterburg ve Hong Kong'da ofisleri olduğu iddia ediliyor.