Libya'yı karıştıran skandal karar! Türkiye için de en ideal isimdi: İç savaş tehlikesi
Libya'da alınan skandal karar ülkeyi iç savaşa sürüklüyor. Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Dibeybe'nin, ülke çapında yapılacak seçimler öncesi adaylığının son dakika iptal edilmesi "iç savaş" tehlikesini gündeme getirdi. Uzmanlar bu kararı "Seçimi Hafter'e kazandırma girişimi" olarak yorumladı.
Libya’da 24 Aralık'ta düzenlenecek devlet başkanlığı ve parlamento seçimleri için az bir süre kala, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin devlet başkanlığı seçimlerindeki adaylığı iptal edildi.
Trablus Temyiz Mahkemesi, Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) eski İçişleri Bakanı Fetih Başağa’nın Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin adaylığına karşı yaptığı itiraz kabul ederek, Seçim Komisyonu'nun Dibeybe’nin adaylığının kabulüne ilişkin kararını iptal etti.
Mahkemenin kararının ardından seçim yarışının dışında kalan Dibeybe, 24 saat içinde temyiz komiteleri nezdinde verilen karara itiraz edebilecek. Dibeybe’nin karara itiraz etmesi halinde 3 gün içinde Temyiz Mahkemesi tarafından nihai karar verilecek ve karara itiraz yolu kapanmış olacak.
Mevcut Başbakan Dibeybe’nin adaylığı, adayların seçim tarihinden en az 3 ay önce görevinden ayrılmasını şart koşan Devlet Başkanlığı Seçimleri Yasası'nın 12. Maddesi nedeniyle iptal edildi.
Seyfülislam Kaddafi’nin adaylık başvurusu reddedilmişti
Libya Seçim Komisyonu, geçtiğimiz günlerde Libya’nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin oğlu Seyfülislam Kaddafi’nin başkanlık için yaptığı adaylık başvurusunu reddetmişti.
Hafter de başkanlık seçimlerine aday olmuştu
Libya’nın doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Hafter de geçtiğimiz günlerde devlet başkanlığı seçimlerinde aday olmak içim Bingazi’deki Yüksek Seçim Kuruluna gelerek adaylığı için gerekli belgeleri teslim etmiş ve işlemlerini tamamlamıştı.
Libya’da yapılması planlanan seçimlere günler kala Başbakan Abdülhamid Muhammed ed-Dibeybe’nin adaylığı reddedildi. Libya uzmanı araştırmacı Tuğrul Oğuzhan Yılmaz “Asi General Hafter’in adaylığının kabul edilip Dibeybe’nin saf dışı bırakılması Libya’yı yeni bir iç savaşa sürükler” yorumunu yaptı.
Dibeybe, Libya’nın istikrarı ve var olan bölünmüşlüğün giderilip ülke bütünlüğünün sağlanması adına en güçlü alternatif olarak görülüyor. Krizin devam etmesi hâlinde seçimlerin ertelenmesi de güçlü ihtimal olarak görülüyor.
ÜLKEYİ KAOSA SÜRÜKLER
Libya’da 2011 devrimi ile başlayan ve daha sonra iç savaşa evrilen süreç ülkenin ikiye bölünmesine yol açtı. Doğu’da Hafter güdümlü Tobruk hükûmeti ilan edilirken Batı’da uluslararası meşruiyete sahip Trablus yönetimi hüküm sürüyor.
Ülkede yaşanan bölünme ve devam eden sıkıntıların kaynağı olarak asi general Hafter gösteriliyor. Hafter, 2014 yılında meşru idareye darbe girişiminde bulundu ve başarısız olmasının ardından Fransa, BAE, Mısır ve Rusya’nın desteği ile yeni bir silahlı kalkışmanın baş aktörü oldu. ABD vatandaşı olan Hafter, Çad-Libya savaşı döneminde ülkesine ihanetten yargılandı ve mahkûm edildi.
HAFTER'İ RAKİPSİZ KILMA HAMLESİ
“Başbakan Dibeybe’nin yarış dışı bırakılması en fazla Hafter’e yarar” diyen Afrika araştırmacısı Tuğrul Oğuzhan Yılmaz “Dibeybe’nin elenmesi durumunda Hafter’in rakibi, eski başbakan Fethi Başağa olacak. Başağa, görev sürecinde yaptıkları itibarı tartışmalı bir isim ve güçlü bir halk desteği yok. Dolayısı ile bu karar bir anlamda Hafter’i rakipsiz bırakma hamlesi olarak da görülebilir.
Hafter’in kazanması ise zaten coğrafi, ekonomik sıkıntılar yanında birçok bölgenin yeniden ayaklanması anlamına geliyor. Çünkü bu şahıs binlerce insanın kanını döktü. Libya’yı böldü ve ekonomik iflasın müsebbibi durumunda.
Bu hâlde iken nasıl Trablus’a, Misrata’ya, Tarhuna’ya, Beni Velid’e gidebilir" diye konuştu. Libya halkının aldığı her karara saygı duyulması gerektiğini vurgulayan Yılmaz, Türkiye’nin dış politika vizyonu açısından da en doğru seçeneğin Dibeybe olduğunu kaydetti.
SICAK HATLARDA ÇATIŞMA BAŞLAR
Libya’da tarafsız ve ülkede yeniden istikrarı sağlayacak seçenekler başta Rusya, BAE, Mısır, Fransa ve batılı ülkeler olmak üzere birçok haricî unsur tarafından sabote ediliyor.
Libya’da sömürge unsuru olarak varlığını devam ettirmek isteyen güçler parçalı ve savaşan Libya tablosunun devamını istiyor. Aynı zamanda iç savaşın silah tedarikçisi durumundaki ülkeler seçimi sabote etme yanında Doğu bölgelerinden Sirte ve Cufra’da tahriklerini sürdürüyor.
Ülkenin güneyinde, yerli kabileler ve Cancavitler arasında gerilimin devam ettiği Kat, Ubari, Murzuk ve Sepha bir diğer patlamaya hazır bölgeler. Güneydoğu aksında ise Sudan sınırındaki Kufra bölgesi Tebular ile Cancavitler arasında husumet ve çatışma potansiyeli açısından tehlike düzeyi en yüksek bölge niteliğini koruyor.
Libya’nın batısında Zaviye kenti başta olmak üzere Misrata, Zileykim, Tarhuna, Zaviye, Humus gibi şehirler, Hafter’in kesin aday olması durumunda sandık kurdurmama kararı aldı. Mahallî meclisler aracılığı ile yapılan açıklamalarda Hafter “300 bin Libyalının katledilmesinden sorumlu tutuldu ve savaş suçlusu ve hain olarak yargılanmalı” denildi.