Karbon fiber nedir, nasıl uygulanır? Karbon fiber güçlendirmenin maliyeti ne kadar, karbon elyaf fiyatı uygun mu? Karbon fiber binayı ayakta tutar mı?

Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından can kaybının ve yıkımın en fazla yaşandığı şehirlerin başında gelen Hatay'a giderek çalışmalara katılan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, olayı İstanbul depremine karşı karbon elyaf yönteminin kullanılması için adım atılacağını söyledi. Peki, Karbon elyaf yöntemi nedir? Karbon fiber güçlendirme nasıl yapılır, karbon elyaf güçlendirme fiyatları ne kadar, maliyetli mi? Karbon Elyaf yöntemi neden kullanılır? İstanbul'da uygulanacak olan Karbon Elyaf yöntemi hakkında merak edilenler... Kahramanmaraş'ta 6 Şubat'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6'lık iki büyük depremin ardından Hatay’da Antakya Belediye Konutları depremlerde yıkılmadı. O dönem Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) yüksek lisans öğrenci olan Mustafa Tümer Tan'ın hazırladığı “Orta-Katlı Bir Betonarme Binanın Lifli Karbon Polimerleri Kullanarak Güçlendirilmesi: Gerçek Hayattan Bir Uygulama” tezinin bina üzerinde uygulanması deprem sonrası çok sayıda insanın hayatının kurtulmasına neden oldu. Karbon elyaf; metallere oranla, gerilmeye karşı çok daha sağlam, mukavemeti yüksek ve hafif bir malzeme. Yüzde 95'ten fazlası karbon atomlarından oluşan, insan saçından daha ince filamentler halinde hazırlanıyor. Uygulanacak malzeme, 3000, 6000, 12000, 24000 gibi sayıda değişen filamentten oluşan iplikler şeklinde üretiliyor. Ardından bu iplikler dokunarak 1 mm'den daha ince kumaş haline getiriliyor. Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına rağmen, gerilmeye karşı çelikten daha dayanıklı olarak biliniyor. İplik yumuşaklığında olan lifler kolayca istenilen şekle getirilerek kolon, kiriş gibi uygulama yapılan yüzeylere epoksi reçine ile yapıştırılıyor. Bu yöntemin uygulandığı depreme dayanıksız binaların ayakta kaldığı ve ölümle sonuçlanan vakaların önlendiği belirtiliyor. Lifli Polimer, kısaca LP, karbon, cam ya da aramid lifleriyle güçlendirilmiş malzemeleri temel alınarak üretilen bir yapı malzemesidir. Türkiye'de sıklıkla İngilizce orijinal adı Fiber Reinforced Polymers/Plastic (FRP) ile de anılmaktadır. Malzeme yaygın şekilde güçlendirme uygulamalarında kullanılmaktadır. Betonarme elemanların (kolon, kiriş, döşeme) basınç ve/veya eğilme dayanımlarının arttırılmasında etkili bir şekilde kullanılabilmektedir. Ayrıca yöntem, Türkiye'de çıkan son deprem yönetmeliğinde de uygulanabilir güçlendirme yöntemleri arasında gösterilmekte ve hesap yöntemleri sunulmaktadır. Bina içerisinde uygun tuğla duvarların her iki yüzüne çapraz şekilde karbon fiber tabakalar uygulanmasıyla yapılan yöntemle binadaki mevcut kolon-kiriş birleşim bölgesine yine karbon fiberden yapılma ankrajlar ve epoksi yardımıyla ankrajlanmaktadır. Tuğla duvarların deprem yükleri altında çekme-basınç çubukları şeklinde taşıyıcı hale getirilir, binanın yanal taşıyıcı sistemine katkıda bulunması sağlanır. TED Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Prof. Dr. Güney Özcebe, projenin genele yayılmasının önünde yerel yönetimler açısından maddi imkansızlıklar olabileceğini söyleyerek “Bu bir belediyenin altından kalkabileceği bir iş değil” dedi.