İşte Atatürk'ün işaret ettiği zeki, çevik ve ahlaklı sporcular

Türkiye, cumhuriyetin 100 yıllık tarihinde milli takım, kulüp ve bireysel anlamda birçok sportif başarıya imza attı. Bu süreçte sayısız kupa ve madalya kazanılırken Ay-Yıldızlılar, dünya sporuna damga vurdu. İşte 100 yıl içinde öne çıkan en büyük başarılar. Basketbol da Türkiye’nin en başarılı spor branşları arasında üst sıralarda yer aldı. Türkiye, 2010 yılında ülkemizde düzenlenen Dünya Basketbol Şampiyonası’nın finalinde ABD’ye 81-64 yenilerek gümüş madalya kazandı ve milli takım tarihinin en büyük başarısına imza attı. 12 Dev Adam, 2001’de Avrupa Şampiyonası’nı gümüş madalya ile tamamlamıştı. Kadın Milli Basketbol Takımımız ise Avrupa Şampiyonası’nda 2011 yılında gümüş, 2013 yılında bronz kazandı. Ay-Yıldızlılar, iki kez katıldığı Dünya Kupası’nda ise 2014 yılında dördüncülük elde etti. Basketbolda kulüp düzeyinde en büyük başarılara Fenerbahçe ile Anadolu Efes imza attı. 2016-17 sezonunda basketbolun Avrupa’daki en büyük turnuvası olan EuroLeague’de final oynayan sarı-lacivertliler, Yunan devi Olimpiakos’u 80-64 yendi ve bu kupayı kazanan ilk Türk takımı olarak tarih yazdı. Anadolu Efes, 2020-2021 ve 2021-2022 sezonlarında üst üste iki kez EuroLeague Şampiyonu olmayı başardı. Kadın basketbolda ise 2013-2014 sezonunda Galatasaray, 2022-2023 sezonunda ise Fenerbahçe EuroLeague şampiyonluğu yaşayan iki kulübümüz oldu. Olimpiyat tarihinde Türkiye’nin en simge sporcusu kuşkusuz Naim Süleymanoğlu oldu. 18 Kasım 2017’de hayatını kaybeden Bulgaristan doğumlu Naim, hem Türkiye’ye getirilişi hem de kazandığı sayısız başarı ile spor tarihimize damga vurdu. ‘Cep Herkülü’ lakabı takılan milli haltercinin başarılarını şöyle özetleyebiliriz: 15 yaşında ilk dünya rekorunu kırdı. Üç yıl üst üste dünyada yılın haltercisi seçildi (1984, 1985, 1986). Üst üste üç kez olimpiyat şampiyonu oldu (1988, 1992, 1996). Yedi kez dünya şampiyonluğu yaşadı, tam 46 defa dünya rekoru kırdı. Kendi kilosunun üç katından 10 kilo fazla kaldıran dünyadaki tek sporcu olarak tarihe geçti (1988 Seul Olimpiyatı’nda 60 kiloda podyuma çıktı, silkmede 190 kilo kaldırdı. Bu olimpiyatta 6 dünya, 9 da olimpiyat rekoru kırdı). 1988’de Time dergisine kapak oldu. Spor otoritelerince tüm zamanların en iyi haltercisi seçildi. 1992 yılında Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın en iyi sporcusu” unvanı verildi. 3 olimpiyat şampiyonluğu yaşayan Halil Mutlu, Naim’in ardından Türkiye’nin en büyük haltercisi oldu. Kadınlarda ise tek olimpiyat şampiyonluğu 2004 Atina’da Nurcan Taylan’dan geldi. Cumhuriyetin 100 yıllık tarihinde Türkiye, en fazla olimpiyat madalyasını güreşte kazandı. Ata sporumuz olarak kabul edilen güreşte Ay-Yıldızlı sporcular, 29’u altın, 18’i gümüş ve 19’u bronz olmak üzere toplam 66 olimpiyat madalyası elde etti. Mithat Bayrak, Mustafa Dağıstanlı ve Hamza Yerlikaya, 2’şer kez olmak üzere en fazla olimpiyat şampiyonu olan Türk sporcular olarak kayıtlara geçti. Taha Akgül ile Rıza Kayaalp, yakın dönemde dünya güreşini domine etti. Taha Akgül, 2016’da olimpiyat şampiyonu olurken 2020’de bronz kazandı. 32 yaşındaki sporcu, 3 kez dünya (2014, 2015, 2022) ve 10 kez Avrupa şampiyonu (2012, 2013, 2014, 2015, 2017, 2018, 2019, 2021, 2022, 2023) oldu. 2016’da olimpiyat gümüş, 2012 ve 2020’de olimpiyat bronzu kazanan Rıza Kayaalp, 5 kez dünya (2011, 2015, 2017, 2019 ve 2022) ve 12 kez Avrupa (2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2021, 2022 ve 2023) şampiyonluğu elde etti. 2020 Tokyo’da bronz alan Yasemin Adar ise olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk kadın güreşçi olmayı başardı. Türkiye’nin son dönemde olimpiyat altını alarak adını tüm dünyaya duyuran en başarılı isimlerinden biri Mete Gazoz oldu. 24 yaşındaki milli okçu, 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda klasik yay bireysel finalinde İtalyan Mauro Nespoli’yi 6-4 yenerek bu branşta olimpiyat şampiyonu olan ilk Türk sporcu unvanını aldı. Mete ayrıca 2023 Dünya Okçuluk Şampiyonası’nda erkekler bireysel klasik yay finalinde Kanadalı Eric Peters’i 6-4 yenerek dünya şampiyonluğuna ulaşan ilk Türk okçu oldu. Kadın boksunda Türkiye, son dönemde büyük atılım yaptı. 2020 Tokyo’da Busenaz Sürmeneli, dünya ve olimpiyat şampiyonu olan ilk Türk boksör unvanını aldı. 25 yaşındaki milli sporcu, 2019 Dünya Şampiyonası finalinde Çinli Yang Liu’yu 4-0 yenerek altın madalya kazandı. Busenaz, 2020 Tokyo Olimpiyatları’nda ise final maçında Çinli Gu Hong’u 3-0 yenip olimpiyat şampiyonluğunu elde etti. Yine Tokyo’da gümüş madalya kazanan Buse Naz Çakıroğlu, Türkiye’nin yüz akı oldu. 2008’de Dünya Şampiyonu olan Gülsüm Tatar da 2004 ve 2009 yıllarında ise Avrupa’nın en büyüğü olmayı başardı. 2022’de Türkiye’de düzenlenen Dünya Şampiyonası’nda Buse Naz Çakıroğlu, Hatice Akbaş, Busenaz Sürmeneli ve Şennur Demir, altın madalya kazandı. Türkiye, organizasyonda takım halinde şampiyon oldu. Türkiye’nin yakın dönemde büyük gelişim gösterdiği branşlardan biri de cimnastik oldu. Ayşe Begüm Onbaşı, Dünya Cimnastik Aerobik Şampiyonluğu yaşadı. Ferhat Arıcan, paralel barda bronz ile Türkiye’ye bu branşta ilk olimpiyat madalyasını getirdi. Halkada İbrahim Çolak, Dünya Şampiyonu olurken paralel barda Ahmet Önder, ikincilik yaşadı. Artistik Cimnastik Erkek Milli Takımımız, bu yıl tarihimizde ilk kez takım halinde olimpiyat kotası aldı. Sena Elçin Karakaş ile Sıla Karakuş da Trampolin Cimnastik Dünya Kupası›nda ülkemize ilk madalyayı altın olarak getirdi. 1908 Londra’da Osmanlı İmparatorluğu’nu temsilen katılan Aleko Mulos’la başlayan Türkiye’nin olimpiyat tarihinin ilk madalyası 1936 Berlin’de, güreşçi Ahmet Kireççi tarafından kazanılan bronz madalyaydı. İlk altın madalya ise yine aynı olimpiyatta güreşçi Yaşar Erkan tarafından kazanıldı. Türkiye ilk madalyasını kazandığı 1936 ile son yapılan olimpiyat olan 2020 arasında 41 altın, 26 gümüş, 37 bronz olmak üzere toplam 104 madalya kazandı. Türkiye katıldığı toplam 23 olimpiyattan 18’inden madalya ile geri döndü. En çok madalya kazanılan olimpiyatlar 6 altın, 4 gümüş, 2 bronz kazanılan 1948 Londra, 7 altın, 2 gümüş kazanılan 1960 Roma ve 2 altın, 2 gümüş, 9 bronz madalya kazanılan 2020 Tokyo’ydu. Türk sporcular en çok madalyayı ise 29 altın, 18 gümüş, 19 bronzla güreş ve 8 altın, 1 gümüş ve 2 bronzla halter dallarında kazandı. Türkiye adına olimpiyat madalyası kazanmayı başaran 85 sporcu vardır. Bu 85 sporcudan 16’sı birden çok kez madalya sevinci yaşamıştır. Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu 3 kez, Mithat Bayrak, Mustafa Dağıstanlı ve Hamza Yerlikaya 2 kez altın madalya kazanmışlardır. Hamit Kaplan 1 altın, 1 gümüş, 1 bronz; Rıza Kayaalp ise 1 gümüş, 2 bronz madalyayla toplamda 3 madalya kazanmıştır. Olimpiyatlarda madalya kazanan ilk kadın sporcu 1992 Barselona’da bronz madalya kazanan judocu Hülya Şenyurt iken ilk altın madalya kazanan kadın sporcu 2004 Atina’da altın madalya kazanan halterci Nurcan Taylan’dır. Tekvandocu Nur Tatar ise iki farklı olimpiyatta madalya kazanan ilk kadın sporcudur. Olimpiyatlarda madalya kazanan en yaşlı sporcu 1948 Londra’da 35 yaşındayken altın madalya kazanan güreşçi Yaşar Doğu, en genç isim ise 2004 Atina’da 17 yaşındayken gümüş madalya kazanan boksör Atagün Yalçınkaya’dır. YAŞAR ERKAN: Olimpiyatlarda altın madalya kazanan ilk Türk sporcu (1936)AHMET KİREÇÇİ: İki farklı olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk sporcu (1936 ve 1948)RUHİ SARIALP: Olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk atlet (Üç adım atlama bronz 1948)HAMİT KAPLAN: Üç farklı olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk sporcu (1956 altın, 1960 gümüş, 1964 bronz) HÜLYA ŞENYURT: Olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu (Judo bronz 1992)NAİM SÜLEYMANOĞLU: Üst üste üç olimpiyatta altın kazanan dünyadaki ilk halterci (1988, 1992, 1996)HAMZA YERLİKAYA: 1996 ve 2000’de olimpiyat altını kazanıp 17 yaşındayken “Asrın Güreşçisi” unvanı alan ilk sporcu.HÜSEYİN ÖZKAN: Judoda olimpiyat altını kazanan ilk Türk sporcu (2000) TANER SAĞIR: Olimpiyat şampiyonu olan dünyadaki en genç halterci (19 yaşında)NURCAN TAYLAN: Olimpiyatta altın kazanan ilk Türk kadın sporcu (Halter 2004)EŞREF APAK: Çekiç atmada madalya alan ilk Türk sporcu (Bronz 2004)SERVET TAZEGÜL: Tekvandoda olimpiyat altını alan ilk Türk sporcu (2012) NUR TATAR: İki farklı olimpiyatta madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu (Tekvando gümüş 2012 ve bronz 2016)YASMANİ COPELLO: 400 metre engellide madalya kazanan ilk Türk sporcu (Bronz 2016)METE GAZOZ: Okçulukta olimpiyat altını alan ilk Türk sporcu (2020)FERHAT ARICAN: Jimnastikte olimpiyat madalyası kazanan ilk Türk sporcu (Bronz 2020) ERAY ŞAMDAN: Karatede olimpiyat madalyası alan ilk Türk sporcu (Gümüş 2020)ALİ SOFUOĞLU: Türkiye’nin olimpiyatlarda kazandığı 100. madalyanın sahibi (Karate bronz 2020)BUSENAZ SÜRMENELİ: Boksta altın madalya kazanan ilk Türk sporcu (2020)YASEMİN ADAR: Güreşte madalya kazanan ilk Türk kadın güreşçi (Bronz 2020)