Herkesin geliri artacak! Asgari ücretli, memur, emekli, özel sektör çalışanı milyonları ilgilendiriyor, zam geliyor, işte artış oranları...

.2023 yıl sonu yaklaşırken, 'Emekli ve memur zammı ne kadar olacak, asgari ücret kaç lira olacak' soruları gündemdeki sıcaklığını giderek artırıyor. Ocak zammı ile birlikte işçilerin ve emeklilerin geliri artarken 65 yaş, evde bakım ve engelli maaşları başta olmak üzere sosyal destek ödemeleri de yükselecek. Böylece toplumun tüm kesimlerinin refah düzeyi yükselecek. Enflasyonun da baskılanması sonrası refah artışının kalıcı olması hedefleniyor. Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre; Temmuz-Aralık 2023 dönemindeki 6 aylık enflasyon oranı asgari ücret, emekli ve memur zammı ile sosyal destek ödemeleri başta olmak üzere özel sektör dahil maaşlarda belirleyici olacak. İŞCİLERE YENİ ÜCRET: Aralık ayı itibariyle birlikte Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantılarını yapmış olacak. Geçtiğimiz iki yılda asgari ücret hem Ocak hem de Temmuz aylarında belirlenmişti. 2024 yılı için de böyle bir beklenti bulunuyor. Komisyon özellikle alım güçlerini, rekabeti ve enflasyon yükselişini masaya yatırarak bir ücret belirleyecek. Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 65'lik yıl sonu enflasyonuna göre 6 aylık enflasyonun yüzde 38'e yakın olması bekleniyor. Yapılacak bir refah payı ilavesiyle yine yüzde 50'ye yakın bir artış olması bekleniyor. Şu anda net asgari ücret 11.402,32 TL olarak uygulanıyor. Yüzde 50 artış olduğunda net rakam 17.103,48 TL'ye çıkacak. 6 aylık enflasyona göre artış olursa yeni asgari ücret net 15.735,20 TL olacak. ÖZEL SEKTÖR DE ETKİLENİYOR: Asgari ücrette yapılan artışlar özel sektör çalışanlarının gelirlerini de yukarı doğru çekiyor. Asgari ücretle çalışanların maaşı artınca onların üzerindeki ücretlerde de yüksel me oluyor. Özel sektörde de genelde asgari ücrete yapılan artış oranları baz alınıyor. Bu arada asgari ücretteki vergi istisnasının devam etmesi bekleniyor. Asgari ücretten gelir ve damga vergisi alınmıyor. Aynı zamanda diğer ücretlerdeki asgari ücret kadar kısımdan da vergi alınmıyor. -Enflasyon son üç aylık oranda yüzde 25.11 olarak hesaplanmıştı. Ekim ayı enflasyonu ile birlikte 4 aylık enflasyon da belli olacak. Orta Vadeli Programa göre yüzde 38'lik 6 aylık enflasyon hesaplanmıştı. Refah payı ile birlikte bu oranın yüzde 50'yi bulması bekleniyor. MEMURLAR VE MEMUR EMEKLİSİ: Toplu sözleşme artışı ile birlikte enflasyon farkı alan memurlar ve memur emeklileri için Ocak ayında artış yüzde 15 olacak. Bunun üzerine de enflasyon farkı eklenecek. -OVP'ye göre hesaplandığında artış oranı yüzde 49'u buluyor. Refah payı ile birlikte bu emeklilerin ve memurların artışının da yüzde 50'yi geçmesi bekleniyor. SOSYAL YARDIMLARA MEMUR ZAMMI: Bu kapsamda 65 yaş aylığından evde bakım yardımına, engelli maaşından çocuk ve aile desteklerine kadar çok sayıda program uygulanıyor.Sosyal yardımların rotası hem 2024 yılı bütçesi hem de 12. Kalkınma Planı'yla çizildi. Buna göre sosyal yardım bütçesi artırılırken, sistem yeniden yapılandırılacak. 2024 yılı bütçesinde sosyal yardımlar için 497 milyar lira ayrılacak. Bunun 64,1 milyar lirasını 65 yaş üstü yaşlılar, engelliler ve yakınlarına bağlanan aylıklar, 56,2 milyar lirasını evde bakım desteği, 32 milyar lirasını aile destek programı kapsamında verilen destek oluşturacak. Ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık primi giderleri için 100,5 milyar lira, sosyal konut finansman desteği için 15 milyar lira, Sosyal ve Ekonomik Destek için 12,5 milyar lira, elektrik tüketim desteği için 8,6 milyar lira, engelli eğitim taşıma gideri için 6,4 milyar lira kaynak aktarılacak. Sosyal yardımların bazılarındaki artış memur maaş katsayısına değişime endekslenmiş durumda. Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memur maaş katsayısında yaşanan artış yaşlılara, engellilere, hastalara, çocuklara yönelik pek çok desteğe yansıyor.Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Ocak ayı memur zammını yüzde 15 olarak kararlaştırırken, bu artış Orta Vadeli Program'daki yüzde 65 enflasyon tahminine göre yüzde 49,46'ya ulaşacak. Öte yandan Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre; Merkez Bankası'nın gerçekleştirdiği Piyasa Katılımcıları Anketi'nde enflasyon tahmininin yüzde 68.01 olarak güncellemesi ile birlikte milyonlarca emekli, memur, asgari ücretli, kamu işçisinin ocakta alacağı zamlı maaş, aylık hesabı da değişti. Ücretli, kendi hesabına çalışıp emekli olanların aylıkları 2023 yılı ocak ve temmuz ayında önceki 6 aylık enflasyon gerçekleşmelerine göre artırılacak. Memur emekli aylıkları ise toplu sözleşme hükümlerine göre ocak ayında yüzde 15, temmuz ayında yüzde 10 oranında artırılarak, enflasyon farkları ayrıca ilave edilecek. SSK, Bağ-Kur emekli aylığında 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 40.28'e, memur ve emeklisinde de yüzde 49.27'e çıktı. Bu tabloya göre, SSK, Bağ-Kur emeklisi yüzde 40.28 zammı garantilerken refah payıyla birlikte artışın yüzde 50'yi geçmesi bekleniyor. Aylık hesabında merak edilen soruların yanıtları şöyle:SSK, Bağ-Kur emeklileri yüzde 40.27 zammı cebine koyarken refah payı ya da oransal artışla yılbaşında yapılacak zam yüzde 50'yi geçecek. Memur ve memur emeklileri için 3 aylık enflasyon farkı yüzde 31.33 olurken, yüzde 15 sözleşme zammıyla birlikte artış yüzde 52'yi geçecek. Emekli ve memur maaş, aylık zammı Ocak-Temmuz aylarında 6 aylık enflasyon farkı oranına göre belirleniyor. Ocak ayında aralık enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte haziran ayına göre 6 ayda yaşanan enflasyon artışına göre hesap yapılıyor; Enflasyon farkı=maaş/ücretlerdeki artış oranı-enflasyon oranı sonucunda (-) negatif, enflasyon farkı=enflasyon oranı-maaş/ ücretlerdeki artış sonucunda (+) çıkması pozitif sayı olması durumunda maaş, ücretlere enflasyon farkı olarak ilave yapılıyor. 2023 yılı enflasyon tahmini yüzde 68.01 revize edilirken TÜFE'nin 1895,91 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Bu durumda, 2023 yılı ikinci 6 aylık (Temmuz-Aralık) TÜFE oranının 1.68/1.1977=1,402688) yüzde 40.27 olması bekleniyor. EYT kapsamında emekli olanlar SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı emekli aylıklarının hesaplanması sigorta koluna göre farklılık gösteriyor. SSK'lılar için 3 ayrı dönem dikkate alınırken, Bağ-Kur'lularda da 3 dönem esas alınıyor. Bu yılın başında yüzde 114'ün üzerinde artışla 3.500 liradan 7.500 liraya çıkan en düşük emekli aylığının 10 bin lirayı geçmesi bekleniyor. Bugün itibarıyla yaklaşık 6 milyon emekli 7.500 lira alırken önemli bölümünün kök aylığı bu tutarın altında bulunuyor. En düşük emekli aylığında artış için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Kök aylık üzerinden mi yoksa kademeli bir artış mı yapılacağı önümüzdeki günlerde netleşecek. Yılbaşında emekli olacaklar aylıklarını yüzde 68.01 enflasyon ve 1.35'lik büyüme farkıyla birlikte yaklaşık yüzde 70 artışla alacak. Aylık hesabında 2000 öncesi, 2000-2008 ve 2008 sonrası olmak üzere 3 dönem esas alınır. Bu tarihlerde yapılan yasal değişiklik nedeniyle hesaplama da farlılık gösteriyor. SSK'lılarda aylık hesabında kat sayı, aylık bağlama oranı ve gösterge rakamı kullanılıyor. 2018 yılında emekli olacak çalışan için esas alınacak değerler 2017 yılına ait olacaktır. Emekli olacağı yıldan bir önceki yıla ait değerler dikkate alınarak. Gösterge rakamının hesaplanması için kişinin yıllık ortalama kazancı hesaplanır. Çalışanın son 10 yıllık kazancı değerlendirilir. Yıllık ortalama kazanç hesaplanır. Burada bulan değer gösterge tablosu ile karşılaştırılarak en yakın değer, gösterge rakamı olarak kabul edilir. Hesaplamadaki katsayı için değer 12000 olarak belirlenirken, aylık bağlama oranı da yüzde 60 kabul ediliyor. Buna göre, 2000 yılından önce emekli olan SSK'lılar emekli aylığının hesaplanmasında (Gösterge rakamı X Aylık bağlama oranı X Katsayı=4A (SSK) emekli aylığı) formülü dikkate alınır. Emekli aylığı hesaplama yöntemi, sigortalının çalıştığı süre, prim ödeme gün sayısına göre belirlenir. Hesap yapılırken öncelikle aylık brüt kazanç belirlenir. Brüt kazancı, Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen ücretlerin toplamına eşittir. Ardından prime esas kazanç belirlenir. Hesap yapılırken prim ödeme gün sayısı dikkate alınır. Hesap yapılırken prim ödeme gün sayısı, sigorta süresi arttıkça aylık da yükselir. Bu dönemde emekli olanlarda 2000 yıl öncesinde olduğu gibi gösterge rakamı yerine güncelleme katsayısı kullanılıyor. Bu tarihlerde emekli olanların aylıkları (güncelleme katsayısı X Aylık Bağlama Oranı=4A) şeklinde hesaplanıyor. 2008'den sonra yapılan hesaplamada ise SGK kaydı bulanların aylıkları (Aylık Kazancın Ortalaması X Bağlama Oranı=4A) formülüyle hesaplanıyor. Memur emekli aylığı hesaplanırken, 657 sayılı yasanın 43. Maddesindeki gösterge rakamı, her yıl güncellenen memur maaş katsayısı, taban aylığı, kıdem aylığı, unvanına göre 5434 sayılı yasanın 70. Maddesindeki oran, özel hizmet tazminatı, varsa makam, görev, temsil tazminatları, hizmet süresi dikkate alınıyor. 2008'den sonra görev başlayanlarda (Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı=Emekli Aylığı) formülü uygulanıyor.