Emekli maaşını doğrudan artırıyor! Altın kural, aylık ona göre belirleniyor...

Emekli olduktan sonra aylığını kestirip çalışmaya devam edenler aylığını yükseltebilir. Yaşlılık sigortasına ödenen primler, daha sonra tekrar bağlanacak emekli aylığını yükseltir. Yüksek prim ödemesi aylığı doğrudan artırıyor.

Emekli aylığı çalışma süresi, prime esas kazanç, yıl içindeki zamlar, enflasyonla beraber dilekçe tarihine göre değişiyor. İşçi, memur, esnaf statüsünden emekli olup çalışmaya devam edenlerin aylıklarını artırma imkânı bulunuyor. Emekli olup destek primi ödeyerek çalışanlar işten ayrıldıktan sonra da aynı aylığı almaya devam eder. Bu süreçte yaşlılık sigortasına prim ödenmediği için emekli aylığı artmıyor. Emekli olduktan sonra aylığını kestirip çalışmaya devam edenler ise aylığını yükseltebilir. Çalışılan süre boyunca yaşlılık sigortasına ödenen primler daha sonra tekrar bağlanacak emekli aylığını yükseltir. Yüksek prim ödemesi aylığı doğrudan artırıyor. Aylığı kestirerek mi yoksa destek primine tabi olarak çalışmanın daha avantajlı merak edilen konuların başında geliyor. Mevcut aylığını kestirerek yeniden çalışmaya başlanıldığında işten ayrılma durumunda yeni emekli aylığı hesaplanır. Yeni aylığın eskisinden daha yüksek olması için uzun bir süre ve yüksek prim ödenmesi gerekiyor. Destek primi ödeyerek çalışan emekliler de herhangi bir iş kazası, meslek hastalığında bir anlamda ikinci aylık bağlatabiliyor. Bu nedenle yüzde 10'dan fazla işgücü kaybı olan emekli işçiye iş göremezlik geliri bağlanıyor. Emeklilikte daha yüksek aylık konusunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:

EMEKLİ OLDUKTAN SONRA ÇALIŞANLARIN EMEKLİ AYLIĞI ARTAR MI?

Çalışma biçimine göre değişiyor. Emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışanlar işlerinden ayrıldığında aynı aylığı alır. Aylığını kestirerek çalışmaya devam edenler normal sigortalı gibi çalışır. Çalışılan dönemin primlerine göre aylık yeniden hesaplanır. Emeklilik sonrası çalışmalar da aylığa eklenir.

DESTEK PRİMİ ÖDEMENİN EMEKLİ AYLIĞINA BİR ETKİSİ VAR MI?

SOSYAL güvenlik destek priminin emekli aylığına katkısı bulunmuyor ancak emekli bir işçi için büyük bir avantaj sağlıyor. Destek primi ödeyerek çalışan emekliler bir iş kazası geçirdiğinde bir anlamda ikinci aylık bağlatabiliyor. İş kazası nedeniyle yüzde 10'dan fazla işgücü kaybı olana iş göremezlik geliri bağlanıyor.

EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRMADA 2000 ÖNCESİ PRİMLER NEDEN ALTIN DEĞERİNDE?

SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor. Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor. Bu nedenle de 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor. Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tavandan borçlanmakta fayda var.

NE KADAR UZUN ÇALIŞIRSAM O KADAR YÜKSEK Mİ EMEKLİ AYLIĞI ALIRIM?

PRİM gün sayısının yüksek olması, uzun yıllar çalışmak geliri artırmak için tek başına yeterli değil. Brüt kazancın yüksek yatırılması da gerekiyor. Eğer iki işte birden çalışıyorsanız mutlaka ikinci iş için de prim yatırın. Bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor.

TOPTAN ÖDEMEYLE HİZMETLERİMİ SİLDİRDİM, YENİDEN ÇALIŞMAYA BAŞLADIĞIMDA NE OLACAK?

KADIN 58, erkek 60 yaşını doldurmasına karşı emekli olamayanlara çalıştığı işten ayrılmak şartıyla ödedikleri primler bir defalığına toplu olarak ödenir. Yeniden çalışmaya başlanıldığında talep durumunda başvuru tarihine kadar geçen süre için alınan para güncellenerek çalışandan geri alınır.

EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANACAK STATÜ NASIL BELİRLENİYOR?

1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekli olur. Bu tarihten önce sigortalı olanlar ise son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden bağlanır. SGK, sigortalı istemedikçe hizmet birleştirmesine gidemez. (Hazal Ateş-Sabah)