Önceki yazımda, Kuran’a ve diğer kutsal kitaplara göre insanın yaratılış amacının yeryüzünde çalışmak ve Allaha hizmet etmek (ibadet) olduğunu yazmıştım. “Hepimiz yeryüzünde Allah’ın misafir işçileriyiz” demiştim. Peki, bu işçilikten amaç ve beklenti nedir? Beklenti, Kuran-ı Kerim’in muhtelif ayetlerinde “işini en güzel şekilde yapar hale gelmek” olarak bildirilmektedir: “O, hem ölümü hem hayatı yaratmıştır ki, sizi sınamaya tabi tutsun ve davranış yönünden hanginizin en güzel amelde bulunacağını göstersin” (67 Mülk Suresi: 2 ). “Allah dileseydi hepinizi bir tek topluluk yapardı. Fakat O, indirdikleriyle sizi sınamayı (sosyal ve manevi olarak gelişmenizi sağlamayı) diledi. Hayırlı işlerde yarışın, hepinizin dönüşü Allah’adır” (5 Maide Suresi: 48). Parantez içindeki açıklama (sosyal ve manevi olarak gelişmenizi sağlama) benim muhtelif tefsirler arasındaki tercihimdir.
Hijyen kuralları değişti
Hatiboğlu’nun deyişiyle (İslam’ın Aktüel Değeri Üzerine 1, s.158 ) “Fakat Kuran-ı Kerim’de ‘en güzel amel’ konusunda hiçbir kısıtlayıcı beyana yer verilmiş değildir. ‘Hayırlı işler şunlardır, şerli işler şunlardır’ şeklinde bir liste verilmiş değildir. Dolayısıyla misalleri Kuran-ı Kerim’de verilmiş olanların dışında kalan her türlü müspet işin yerine getirilmesini, her türlü çirkinlikten uzak bulunulmasını, vahiy devrinde hiç bilinmeyen şekilleriyle bugün yerine getirenler Kuran’ın tatbikçileri sayılırsa hata mı edilmiş olur? Kuran-ı Kerim’de mesela, iman edenlere verilen emirlerden birisi, Allah’ın verdiği rızıkların temiz olanlarından yenmesidir. Şimdi temiz yiyeceği Hz. Peygamber’in zamanının yiyeceklerine hasretmenin mantığı olabilir mi? Risalet devrinde hiç bilinmeyen helal rızıklardan faydalanan günümüz insanı Kuran’ın emrini uyguluyor değil midir?” Hele ki zamanımızda ‘temiz’ kavramı o kadar farklılaşmıştır ki, o devirde temiz sayılan bir çok şey zamanımızda katiyen temiz sayılmaz, hijyen kuralları değişmiştir.
Seviyeli toplum olmak
Allah’a ibadeti, törenli ibadetleri yerine getirmekte ve camiye devamda görme gibi bir zihniyet yeterli olamaz. Önemli olan temiz ve yararlı olanla olmayanı, güzelle çirkini, doğruyla yanlışı ayırıp uygulayacak bir Müslüman toplumun meydana getirilmesidir. Bundaki başarı nispeti, ferdin ve toplumun Müslümanlık seviyesinin göstergesi olacaktır. Günümüzde seviyeli bir toplumun inşasında büyük katkı sağlayabilen kurumların başında mesela basın yayın organları gelmektedir. Kuran ve sünnet bu meslekleri ismen zikretmemiş olsa da onların temizi, iyiyi, güzeli, doğruyu vb. yayma vazifesinin yerine getirilmesinde büyük katkı ve sorumlulukları vardır. Bu vazifelerin yerine getirilmesinin, seviyesiz, pasif bir Müslüman toplumun dirilip bilinçlenmesinde büyük katkısı olabilir.
Beş vakit namaz kılan Müslümanlar, namazlarını “Rabbena atina fid-dünya haseneten ve fil-ahireti haseneten: Ey Rabbimiz, bize dünyada güzellik ver, ahirette de güzellik ver” duasıyla bitirirler. Güzellikler sayıya gelir mi? Allah güzel sıfatı vardır. Allah güzeldir, güzelliği sever. Dualarımızın kabulünü diliyorum.
