İslam yetişkinler eğitimidir

İslam dini, yetişkin eğitimi olarak başlamıştır. Peygamberimiz tebliğini yetişkinlere yapmıştır. Fakat daha sonra ne olmuştur, Arap harflerinin çocuklara belletilmesi ve Kuran’ın başından sonuna kadar yüzünden okutulup bitirilmesiyle eğitim çocuk seviyesine indirgenmiştir, muhteva söz konusu olmamıştır. Zaten muhtevayı çocuklara anlatmaya kalksak bu mümkün değildir. Yetişkinler için bile kolay değildir muhtevayı anlamak. Muhteva, sadece ulemayı yetiştiren yükseköğretimin işi olmuştur. Niçin böyle olmuştur? Oysa Kuran’da Allah sözünün, onun ilk muhatabı olan Araplar tarafından anlaşılması için Arap diliyle indirildiği, apaçık ifadeler kullanılarak kolaylaştırıldığı, tekrarlanarak okunması için cazibeli kılındığı bildirilmiştir (Fussilet vb. sureler). Arapça konuşmayan milletler Müslüman oldukça o milletlerin dillerinde bu özelliklere sahip mealler oluşturulabilseydi keşke. Zamanımızda sayıları artmış olan Türkçe meallerde de bu özellikleri bulamayız. Yetişkinlerimizde bir meal merakı vardır fakat çoğu okumayı sürdürmekte başarılı olamıyor.

Elimizdeki Kuran meallerinde, Mekke’de veya Medine’de vahiy olunmuş ayetler birbiriyle karışıktır. Arap harfleriyle yüzünden okutmada vahiy sırasının gözetilmesi gerekmeyebilir, nasılsa sadece sanat okuması öğretilmektedir. Meal okumasında ise vahiy sırası çok önemlidir. Fatiha’dan sonra Bakara Suresi ile başlıyor Kuran. Bakara, en uzun suredir ve evlenme, boşanma, şahitlik, miras gibi meselelerle ilgili düzenlemeleri anlatır. Kuran’ın vahiy olunduğu dönem ve o dönemin insanlarına uygulanmak istenen yeniden yapılanma hakkında fikir sahibi olmayan insanların karşısına, kadınlara bugün için haksızlık olarak görünen ayetler çıkıverir.

Ben “Kuran’ın Ana Konuları” dersini okuturken, Peygamberimize en önce vahiy olunan ve en çok tekrarlanmış olan konuları Kuran’ın ana konuları olarak anlatmışımdır, halen de böyle anlatılması gerektiği fikirdeyim. Bakara Suresi’ndeki konulara gelene kadar, Allah-Peygamber-yaratılış gibi konularda bir öğrenme sürecinin yaşanması gerekiyor. Kuran’da kadınla erkeğin ortak yaratılışının vurgulanmış olduğu, farklı yanların o zamanki toplumun örf ve âdetlerinden geldiği, öğütlerin bunları ıslah etmeye dönük olduğu anlaşılmalıdır. Niye öğretimde Bakara Suresi’nden başlansın ki!