Bu makalede Gaziantep'in ilçeleri, nüfusu ve tarihi hakkında önemli bilgiler yer alıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kadim ve dinamik şehri Gaziantep, binlerce yıllık tarihi mirası, eşsiz mutfağı ve gelişmiş sanayisiyle Türkiye'nin en önemli merkezlerinden biri. Bu büyük metropol, her biri kendine özgü tarihi, coğrafi ve kültürel kimliğe sahip dokuz ilçeden oluşuyor. Fırat Nehri kıyısındaki antik yerleşimlerden, Kurtuluş Savaşı'nın kahramanlık destanlarına ev sahipliği yapmış topraklara kadar uzanan bu ilçeler, Gaziantep'in zengin mozağini oluşturan değerli parçalardır. Şahinbey ve Şehitkamil gibi devasa metropol ilçelerden, Karkamış gibi tarihi derinlikleriyle öne çıkan daha küçük yerleşimlere kadar her bir ilçe, bölgenin geçmişini ve bugününü anlamak için eşsiz bir pencere sunuyor.
Gaziantep ilçeleri, tarihi ve nüfusu
Araban
2024 yılı itibarıyla 32.832 kişilik nüfusa sahip olan Araban, tarihi çok eski çağlara uzanan bir ilçe. Bölgedeki ilk yerleşim izleri Karacaören ve Fıstıklıdağ mahallelerindeki mağaralarda bulunan figürlerle kanıtlandı. M.Ö. 1600'lü yıllarda Hitit hakimiyetiyle başlayan tarih sahnesinde Mittaniler, Kommagene Krallığı, Romalılar, Bizanslılar ve Türkler gibi birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Roma döneminde "RABAN", Araplar zamanında ise "Altın Kale" anlamına gelen "Kale-i Zerrin" olarak anıldı. İlçe, 9 höyük, anıt mezarlar ve bir kale gibi çok sayıda tescilli kültürel varlığa sahip. Bunlar arasında en bilinenleri Araban Kalesi, Roma İmparatoru Septimius Severus tarafından yaptırılan ve halk arasında Sultan Murat Köprüsü olarak bilinen köprü, Hisar, Elif ve Hasanoğlu anıt mezarları.
İslahiye
Gaziantep'in güneybatısında, verimli bir ova üzerinde konumlanan İslahiye'nin 2024 nüfusu 67.862. Coğrafi olarak Kilis, Hatay, Osmaniye ve Kahramanmaraş ile komşu olup, güneyde Suriye'ye sınırı bulunuyor. Ulaşım hem kara hem de demiryolu ile sağlanabiliyor. İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalı sanayiye dayanıyor. Buğday, şeker pancarı, pamuk, biber, zeytin, üzüm gibi ürünlerin yanı sıra hayvancılık ve ormancılık da önemli geçim kaynakları. Ayrıca ilçe topraklarında boksit ve dolomit gibi maden yatakları da bulunuyor.
Karkamış
Suriye sınırında, Fırat Nehri'nin batı yakasında yer alan Karkamış, 2024 yılına göre 9.512'lik nüfusuyla daha küçük bir ilçe. Rakımı 365 metre olan ilçe, Barak Ovası'nın bir parçasını oluşturan verimli ve düz arazilere sahip. Tarihi, adını aldığı Karkamış Antik Kenti ile özdeş. Bu antik kent, Geç Hitit (Neo-Hitit) döneminin en önemli başkentlerinden biriydi. Yapılan kazılarda tapınak kalıntıları, saraylar, kent duvarları ve Hitit-Asur üslubunda yapılmış kabartmalı ortostatlar ortaya çıkarıldı. Buradan elde edilen paha biçilmez eserler, bugün Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor.
Nizip
151.246 kişilik 2024 nüfusuyla Gaziantep'in en büyük çevre ilçesi olan Nizip, Fırat Irmağı havzasında yer alıyor. Şanlıurfa, Karkamış, Yavuzeli ve Oğuzeli ile komşu. Genellikle sade bir plato ve ova görünümündeki arazi yapısı, Akdeniz ve karasal iklim arasında bir geçiş özelliği gösteriyor. Yazların sıcak ve kurak geçtiği ilçede ekonomi büyük ölçüde tarıma dayanıyor. Özellikle Antep fıstığı ve zeytin üretimiyle öne çıkıyor.
Gaziantep'te Gezilecek Meşhur ve Tarihi 8 Yer
Nurdağı
Nurdağı, 2024 yılı itibarıyla 38.701 nüfusa sahip. İlçenin arazisi, tarih boyunca "Verimli Hilal" olarak anılan bölgenin içinde yer alıyor. 1954 yılında Emen Gölü'nün kurutulmasıyla elde edilen verimli topraklar, tarımın ilçe ekonomisindeki önemini artırdı. Nurdağı aynı zamanda zengin krom yataklarıyla da biliniyor. İlçede tarıma dayalı sanayi tesisleri arasında biber ve yağ fabrikaları bulunuyor. Hayvancılık da, özellikle küçükbaş hayvancılık, yaygın bir geçim kaynağı.
Oğuzeli
Gaziantep il merkezine sadece 17 km uzaklıkta bulunan Oğuzeli'nin 2024 nüfusu 37.027. İlçenin en önemli stratejik özelliği, uluslararası Gaziantep Havalimanı'na ev sahipliği yapması. Denizden 740 metre yükseklikte olması nedeniyle Akdeniz ile karasal iklim arasında bir geçiş iklimine sahip. Bu iklim yapısı, bitki örtüsünü de şekillendirdi. Kurak arazilerde zeytin, fıstık, incir ve üzüm yetiştirilirken, sulak arazilerde mısır ve nar üretimi öne çıkıyor.
Şahinbey
Gaziantep'in üç merkez ilçesinden biri olan Şahinbey, 946.812 kişilik 2024 nüfusuyla Türkiye'nin en büyük üçüncü ilçesi. Adını, Antep Savunması'nın sembol kahramanı Şahinbey'den (Mehmet Sait) aldı. "Düşman cesedimi çiğnemeden Antep'e giremez" sözüyle tarihe geçen Şahinbey, ilçe kimliğinin temelini oluşturuyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün de nüfusa kayıtlı olduğu Bey Mahallesi bu ilçe sınırları içinde yer alıyor. Coğrafi olarak Sof Dağları'nı barındıran ilçe, karasal ve Akdeniz iklimlerinin kesişim noktasında yer alır, bu da gündüz ve gece arasında belirgin sıcaklık farklarına neden oluyor.
Şehitkamil
Gaziantep'in diğer büyük merkez ilçesi olan Şehitkamil, 2024 yılına göre 888.696 kişilik bir nüfusa sahip. İlçe, adını Gaziantep Savunması sırasında 14 yaşında annesinin peçesine uzanan Fransız askerlerine karşı koyarken şehit edilen Mehmet Kamil'den aldı. Şehrin kuzeyinde, Alleben Deresi'nin ayırdığı bölgede yer alıyor. Dülükbaba ve Sofdağı gibi önemli yükseltileri bünyesinde barındıran ilçe, modern Gaziantep'in sanayi, ticaret ve yerleşim merkezlerinden biri.
Yavuzeli
2024 nüfusu 23.329 olan Yavuzeli, Gaziantep'in kuzeyinde yer alıyor. İlçe, ismini 1517'de Mısır Seferi'ne giderken burada konaklayan ve halkın ilgisinden memnun kalan Yavuz Sultan Selim'den aldı. İlçenin eski adı ise Cingife. Yavuzeli'nin en önemli tarihi mirası, Fırat Nehri kıyısında sarp bir tepeye kurulmuş olan Rumkale. Doğu Roma dönemine ait olduğu bilinen ve tarih boyunca birçok farklı isimle anılan bu kale, günümüzde Birecik Barajı'nın sularıyla üç tarafı çevrili bir yarımada görünümünde. İlçe ekonomisi ağırlıklı olarak fıstık, buğday, mercimek gibi tarım ürünlerine ve hayvancılığa dayanıyor.
