Sıfır ve ikinci el araba fiyatlarını uçuracak gelişme! ‘Çip krizi çerez kalır’ deyip duyurdu: Yeni tehlike...

Çok sayıda araba markası yakın gelecekte dizel ve benzinli araç üretimlerine son vererek tamamen elektrikli modellere geçme hesabı yaparken ABD'li elektrikli otomobil üreticisi Rivian'ın CEO'su RJ Scaringe ise otomotiv dünyasını bekleyen büyük tehlikeyi dile getirip, çip krizinin bunun yanında çerez kalacağını belirtti.

Son zamanlarda küresel çip tedarik sorunları nedeniyle birçok otomobil üreticisi üretimi durdurmak zorunda kalmış ve zaman zaman aksamalar yaşanmıştı. Rivian CEO'su RJ Scaringe ise otomobil dünyasını bekleyen asıl krizin bataryalarda yaşanacağını ve çip krizinin bunun yanında hafif kalacağını söylüyor.

BİRÇOK ÜRETİCİ ÖNLEM ALIYOR

Bazı üreticiler, muhtemel bir batarya krizine önlem almak için büyük yatırımlar yapmaya başladı. Örneğin Tesla, pil hücresi ve diğer elektrikli araç bileşenlerini ürettiği Gigafactory Nevada projesi için Panasonic ile anlaştı.

Batarya üreticisi ortakları için hammadde temini konusunda da büyük yatırımlar yapan Tesla, sonrasında kendi bataryalarını üretmeye başladı.

PİL ÜRETMEYİ PLANLIYORLAR

Scaringe, Rivian'ın da benzer bir yaklaşım izlediğini belirterek birçok farklı tedarikçiyle ortaklık yaptıklarını ve sonunda kendi pil hücrelerini üretmeyi de planladıklarını dile getirdi.

Amazon’un büyük yatırımlar yaptığı Amerika merkezli elektrikli araç üreticisi Rivian, özellikle yüksek menzil sunan elektrikli otomobilleriyle Tesla'nın en büyük rakiplerinden biri olarak gösteriliyor.

Teknolojik görünümleriyle gelecekten gelmiş gibi görünen pick-up ve SUV modelleriyle bilinen Rivian, geçtiğimiz aylarda ilk aracını banttan indirmişti.

TEDARİK ZİNCİRLERİNE ZARAR VERECEK

Öte yandan Merkezi ABD’de bulunan uluslararası danışmanlık ve pazar araştırmaları kuruluşu International Data Corporation (IDC), savaşın bilgi teknolojisi, telekomünikasyon ve otomotiv alanlarındaki etkilerini masaya yatırmıştı. 

IDC’nin öngörülerine göre yaptırımlar, emtia kıtlığı, petrol ve doğalgazın yanı sıra diğer temel mallar için daha yüksek fiyatlar, enflasyonist baskıları daha da artıracak ve bölgesel tüketici elektroniği, yarı iletken üretimi ve dağıtım endüstrilerini destekleyen bilişim ve iletişim teknolojileri (BİT) tedarik zincirlerine zarar verecek.

HAMMADDE MALİYETLERİNİ ARTIRACAK

Kuruluşun yaşanan süreç bağlamındaki BİT öngörüleri şöyle:

Rusya’nın yaptırımları ile birlikte BİT satıcıları için tedarik zinciri kesintileri etkisini hissettirmeye başladı. Rusya'dan Asya/Pasifik'e büyük oranlarda neon ve C4F6 gibi endüstriyel gazlar ve çiplerden cep telefonlarına ve pillere kadar BİT ürünlerinde kullanılan bakır, paladyum, nikel, titanyum, tungsten ve vanadyum gibi metal ihracatı bulunuyor. Çoğu satıcı bu hammaddelerin büyük stoklarına sahip olsa da, hammadde maliyetleri artacak gibi görünüyor.

Ukrayna ve Rusya'nın yarı iletken emtia üretimine yönelik arzı özellikle Asya/Pasifik için kritik öneme sahip, çünkü BİT endüstrisi pandemi ve çip kıtlığı ile mücadele ediyor ve uzun bir Rusya-Ukrayna savaşı ile bunun daha da zorlaşması söz konusu. Bundan dolayı akıllı telefon, dizüstü bilgisayar ve otomobil gibi alt sektörlere tedariklerin ertelenmesinin de muhtemel olduğu belirtiliyor.

HARCAMA PLANLARI YENİDEN DEĞERLENDİRİLİYOR

Gelişen jeopolitik durum, önümüzdeki aylarda ve yıllarda küresel BİT talebini etkileyecek. 60'tan fazla teknolojiyi içeren yeni global IDC CIO araştırmasına göre; ankete katılanların yüzde 57'si teknoloji harcama planlarını yeniden değerlendirdiklerini söylüyor, yüzde 10 ise belirsiz jeopolitik ortamın ardından 2022 için BİT yatırım planlarında güçlü ayarlamalar yapılacağını belirtiyor.

DÜNYA PAZARININ YÜZDE 1.1’İNİ OLUŞTURUYOR

Ukrayna ve Rusya BİT pazarları kısa vadede savaştan en çok etkilenecek ülkeler olsa da yeni yaptırımların mevcut durumu değiştirebileceğini veya daha da kötüleştirebileceği belirtiliyor. 2021'de Ukrayna ve Rusya'daki toplam BİT harcamaları sırasıyla 4.9 milyar dolar ve 51.6 milyar dolardı. Ukrayna önceki yıla göre yüzde 21.2 ve Rusya için yüzde 13.6 şeklinde çift haneli büyüdü. İki ülkedeki toplam harcamalar ise Avrupa pazarının yüzde 5.5'i ve dünya çapındaki toplam BİT harcamalarının yüzde 1'ini oluşturdu. Çatışma, Ukrayna'daki iş operasyonlarını durdurdu, fabrikalar kapatıldı ve nüfus göçü devam ediyor.

'ŞİRKETLER EYLEM PLANLARINI OLUŞTURMALI'

Rusya ve Ukrayna savaşı sonrasında işlerin durması nedeniyle teknoloji talebinde büyük bir daralmanın beklendiğini belirten IDC Türkiye Ülke Direktörü Nevin Çizmecioğulları, şu değerlendirmeyi yaptı:

“IDC olarak Rusya ve Ukrayna savaşından sadece bir hafta önce, 370 Asya/Pasifik kuruluşu ile BİT harcamaları hakkında bir araştırma gerçekleştirmiştik. Ankete katılanların yüzde 56'sı 2022 yılının beklentiler dahilinde hatta beklenenin üstünde büyüme kaydedeceğini öngörüyordu. Yüzde 49'u ise 2022'deki BİT harcamalarının 2021'den daha fazla olacağına inanıyordu. Bu görüşler son haftalarda hiç şüphesiz karamsar bir hale döndü. Savaşın akışkan doğası göz önüne alındığında, şirketlerin tedarik zinciri kesintileri, çip kıtlığı, artan enflasyon ve siber güvenlik tehditleri gibi BİT'den kaynaklanan potansiyel aksaklıkları öngörmelerini ve bunlara tepki vermelerini sağlayacak eylem planları oluşturmalarını öneriyoruz.”

ÇİP KRİZİ ARABA FİYATLARINI NASIL ETKİLİYOR?

Küresel düzeyde etkisini gösteren çip krizi otomobil piyasasını nasıl etkiliyor? Çip ve ham madde krizi ile tedarikte yaşanan sıkıntılar otomotiv sektörünü olumsuz etkiledi, üretim azaldı. 2022’nin ilk çeyreğinde otomotiv ihracatı yüzde 14, üretimi de yüzde 12,4 azalırken sadece otomobil üretimi ise yüzde 21,5 oranında azalarak, 166 bin 363 adet oldu. Bütün bu gelişmelerle birlikte döviz kurundaki artış, araç arzında azlığa, fiyatlarda ise pahalılığa neden oldu. Bayilerde sıfır otomobil bulamayan vatandaşların ise yönünü ikinci ele çevirmesiyle bayram öncesi ikinci el otomobil piyasası hareketlendi.

OTOMOBİL FİYATLARI YÜZDE 30 ARTTI

Çip krizinin etkisi hala kendini gösterirken yaklaşan yaz mevsimi ve bayram öncesi araç sahibi olmak isteyen vatandaşlar galerilerin kapısını çalmaya başladı. “Eskiden boyalı aracı satamazdık” diyen galericiler ise satışlardan duydukları memnuniyeti “Şimdi pertten toplamalar bile kapış kapış gidiyor” diyerek ifade ediyor. İkinci ele olan talep otomobil fiyatlarının artmasına neden oldu. Otomobil fiyatları geçtiğimiz yıla oranla ortalama yüzde 30 arttı.

Araba piyasasını yakından ilgilendiren çip krizi ile ilgili otomotiv firmaları harekete geçti. Dokunmatik ekranlar, ayarlanabilir koltuklar ve daha niceleri...Birçok araç sürücüsünün hevesle beklediği bu teknolojiler bir süreliğine olmayacak.

Çip krizi nedeniyle birçok otomobil üreticisi, yeni modellerini bazı özellikleri eksik satışa sunmayı planlıyor.

Krizden çıkış için 2023'ün en erken tarih olarak görülmesi üreticileri darboğazdan çıkış için yeni çözüm yöntemleri üretmeye sevk etti.

Teknolojide eskiye dönüş de bunlardan biri.

TASARRUFA GİDİLEN KALEMLER

Chevrolet GMC alacak müşteriler, koltuk ısıtma ya da HD radyo gibi özelliklerden yararlanamayacak. Hemen hemen tüm araçlarda yaygın hale gelen navigasyon, Nissan ve Ford otomobillerinde olmayacak. BMW'nin araçlarında ise dokunmatik ekran olmayacak.

En yeni teknolojilerden otonom sürüş, hemen hemen yeni modellerin hepsinde bulunan kablosuz telefon şarjı da üreticilerin tasarrufa gittiği kalemlerden.

Tesla'nın yeni modellerde USB bağlantı noktalarını eklememesi kadar, müşterilerine bunu bildirmemesi de tepki çekti.

Çip krizinden bir türlü çıkılamaması, ülkeleri farklı yollara itti.

Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye, çip üretimine yönelirken, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya da üretimi artırma hedefinde.